#041 << #042 << #043 >> #044 >> #045
POL – Zadanie jest proste! Przeczytaj krótki tekst historyczny, następnie odpowiedz na dwa pytania związane z tekstem, a na końcu rozwiąż zadanie związane z jednym z tematów zamieszczonych w tekście!
Konfederaci opanowali znaczną część kraju, nie zagrażając jednak Warszawie ani dworowi Stanisława Augusta Poniatowskiego. Za sprawą króla miasto było systematycznie porządkowane – przy ul. Nalewki powstał służący wywozowi nieczystości Magazyn Karowy (1769), z ul. Mostowej na ul. Okopową przeniesiono prochownię (1769), zaś w starych zabudowaniach umieszczono Dom Kary i Poprawy. W oparciu o przebudowany Zamek Ujazdowski (1771) wytyczono gwiaździsty układ ulic i placów w ramach Osi Stanisławowskiej, a na rozparcelowanym folwarku Fawory szpitala św. Ducha (1771) wytyczono parcele pod zabudowę i kilkanaście ulic – w tym takie jak Inflancka, Śmiała, Żółwia czy Żyzna. Gdy król popijał ulubioną wodę ze specjalnie obudowanego źródła przy ul. Zakroczymskiej (1771), na Lesznie ewangelicy reformowani założyli szpital, konsystorz i cmentarz (1770). Szczególnie ważne były dwa wydarzenia z 1770 roku, które ustaliły kształt miasta na dziesięciolecia – po pierwsze zatwierdzono oficjalne nazwy dziesiątek warszawskich ulic, a po drugie obszar miejski otoczono długim na 15 kilometrów i wysokim na 7 metrów wałem ziemnym – Okopami Lubomirskiego – które zdaniem pomysłodawcy marszałka Stanisława Lubomirskiego miały ochronić miasto od zarazy, i przy okazji też od konfederatów. Oni bowiem 13 października 1770 roku ogłosili akt detronizacji króla, a 3 listopada 1771 roku podjęli próbę porwania Stanisława Augusta Poniatowskiego. Wieczorem król wracał od chorego wuja z pałacu przy ul. Miodowej 15, gdy u zbiegu z ul. Senatorską jego orszak został zaatakowany przez zamaskowanych jeźdźców – napastnicy zabili jednego z oficerów i rozbili pochód, a ratującego się ucieczką władcę zatrzymali u bram pałacu Czartoryskich, posadzili na konia i wywieźli w kierunku Burakowa. Grupa porywaczy rozdzieliła się jednak w rejonie Powązek, a kiedy król został sam z niejakim Janem Kuźmą, przekonał go, aby uwolnił go w młynie nad Rudawką we wsi Słodowiec. Wysłano stamtąd posłańca na Zamek Królewski, że króla odnaleziono. W akcie wdzięczności Kuźmę skazano potem tylko na wygnanie, zaś czterech inicjatorów porwania – w tym Kazimierza Pułaskiego – skazano na śmierć. Wyrok wykonano tylko na dwóch, bo pozostali zbiegli z Rzeczpospolitej. Na początku 1772 roku sytuacja się uspokoiła, a król kontynuował swoje działania – rozebrano rozpadający się budynek Operalni, a spektakle Teatru Narodowego przeniesiono do wynajmowanego Pałacu Radziwiłłów przy Krakowskim Przedmieściu, ponadto w oparciu o Łazienkę Lubomirskiego rozpoczęto budowę nowej królewskiej rezydencji. Pokonanie konfederatów barskich skutkowało zaś ponownym wkroczeniem wojsk rosyjskich, które przyniosły ze sobą uzgodniony między sąsiadami Rzeczypospolitej akt I Rozbioru Polski. Przyłożyli do tego rękę zdrajcy Ojczyzny, tacy jak podskarbi Adam Poniński – za regularną pensję z rosyjskiej ambasady wybudował sobie willę „Sans Gene” przy ul. Żyznej.
A] W której części miasta wybudowany został pałac dla podskarbiego Adama Ponińskiego? >>
>> 0 = na Faworach | 4 = na Grzybowie | 8 = na Mariensztacie
B] Na jakiej ulicy doszło do porwania króla Stanisława Augusta Poniatowskiego? >>
>> 2 = ul. Zakroczymskiej | 6 = ul. Długiej | 9 = ul. Miodowej
!] Zadanie dodatkowe dotyczy zatwierdzonych w 1770 roku nazw warszawskich ulic – w najstarszym okresie pochodziły one najczęściej od obiektów terenowych, nazw zawodów lub przezwisk właścicieli, aczkolwiek zdarzały się już nazwy o charakterze żartobliwym lub abstrakcyjnym. To właśnie jest utrudnienie w tym zadaniu, które można spróbować rozwiązać na logikę – połącz nazwy warszawskich ulic z ich etymologią, a przypisane im litery i cyfry wykorzystaj do podstawienia do formuły finałowej:
Pochodzenia większości nazw można się domyśleć bez poszukiwania w źródłach, ale w jednym przypadku źródłosłów może być niejednoznaczny, a w jeszcze jednym przypadku nazwa miała charakter prześmiewczy. Niech przykładem będzie nazwa ul. Wesołej na Faworach, która otrzymała tę nazwę od sąsiedztwa niezdrowych i uciążliwych mokradeł i glinianek!
Pojemnik finałowy znajduje się pod następującymi współrzędnymi:
N 52°CD.AEF
E 021°GH.KBL
Jeśli masz wątpliwości co do swojego wyniku, wyślij do mnie wiadomość przez wewnętrzny czat i podaj, jaki wyszedł Ci wynik, sprawdzę, czy wszystko dobrze zrobiłeś!
W pojemniku finałowym, oprócz logbooka, znajdziesz również wskazówkę, która nakieruje Cię na Wielki Pojemnik Finałowy! Ale znajdziesz go dopiero wtedy, gdy poznasz całą historię Warszawy! POWODZENIA!
ENG – The task is simple! Read a brief historical text, then answer two questions responding to the text you have read, and finally solve the task connected to one of the topics included in the text!
The Confederates of Bar took control over the large part of the country, but they did not threaten Warsaw and the court of Stanisław August Poniatowski. The King, though, tidied up the city systematically – at Nalewki St. the Garbage Cleaning Office (1769) was constructed, the Gunpowder House was moved from Mostowa St. to Okopowa St. (1779), and in the old buildings the House of Penalties (simply a prison) was created. The reconstructed Ujazdowski Castle (1771) became a zero point for the network of "star-like" streets and sqaures along the Stanisławowska Axis, and on the area of Fawory Farm, belonging to the Hospital of the Holy Spirit, hundreds of new plots and streets like Inflancka, Śmiała, Żółwia or Żyzna were parceled out. When the King sipped his favourite water from a source built-up with bricks (1771) at Zakroczymska St., in Leszno the Reformed Protestants founded a hospital, a consistory and a cemetery (1770). However, the most important were two other events that happenned in 1770, which estabilished the shape of Warsaw for the next decades – one was the official approval of dozens of street names in Warsaw, and another one was surrounding the city area with a new embankment. So called Lubomirskiego Trenches were 15 kilometres long and 7 meters high, designed after the idea of Marshal Stanisław Lubomirski were to protect the city from the plague, and from confederates as well. On October 13, 1770 they proclaimed the King's Deposition, and on November 3, 1771 they made an attempt to kidnap the King Stanisław August Poniatowski. In the evening the King was going home after the visit to his sick uncle in the palace at 15 Miodowa St., while his attendants were attacked by masked riders on the corner of Senatorska Street. Attackers killed one of the officers and dispersed the attendants, the King escaped, but was stopped at the gates of the Czartoryskich Palace, the attackers put him on the horse and took towards Buraków. The group of kidnappers split up in the area of Powązki, and when the King stood alone with Jan Kuźma, he convinced him to release himself in the mill at Rudawka in Słodowiec. A messenger was sent from there to the Royal Castle, that the King was saved. In the act of gratitude Kuźma was later only forced to go into exile, while four initiators of kidnapping – including Kazimierz Pułaski – were sentenced to death. The sentence was executed on only two of them, because the others fled from the Commonwealth. At the beginning of 1772 the situation calmed down and the King continued his activities – the collapsing Operalnia building was demolished, and the performances of the National Theater were moved to the Radziwiłłów Palace at Krakowskie Przedmieście Street, moreover the King started to construct his new royal residence on the base of the Lubomirski's Bath near Ujazdów. Defeat of the Confederates of Bar resulted in re-entry of Russian troops, which brought together the Act of the First Partition of Poland, agreed between the neighbours of the Commonwealth. It was accepted by several traitors of the country, like Adam Poniński, who started to receive a regular salary from the Russian embassy and built himself a villa "Sans Gene" at Żyzna Street.
A] In which district of the city was the palace of Adam Poniński? >>
>> 0 = in Fawory | 4 = in Grzybów | 8 = in Mariensztat
B] In which street the King Stanisław August Poniatowski was kidnapped? >>
>> 2 = Zakroczymska St. | 6 = Długa St. | 9 = Miodowa St.
!] Additional task refer to the street names in Warsaw approved in 1770 – in the oldest period they were most often derived from field objects, occupations or onwer's names, however there were also humorous or abstract names. This is precisely the difficulty in this task, but the little problem is, they are in Polish, so I made literal translations of the street names into English. Combine names of Warsaw streets with their etymology, and assigned letters and numbers use in the final formula:
For Polish speakers the origin of most names can be guessed without searching the books, but in one case the derivation is unambiguous, and in another one the name is humorous. Let me show the example about Wesoła St. (Happy St. literally), who received this name from the neighborhood of unhealthy and burdensome wetlands and clays!
The final box is located on these coordinates:
N 52°CD.AEF
E 021°GH.KBL
If you have doubts about the counted coordinates, send them by "message this owner" to me, I will try to figure out whether you did it well!
In the final box, in addition to the logbook, you will find a hint, which can direct you how to find a Big Final Box! However, you can find it only if you will learn the whole story of Warsaw! GOOD LUCK!