Flipje's Cache Multi-cache

De Waterpoort is in 1647 gebouwd als buitenpoort van de voormalige Kleibergse poort. Een jaar eerder werd de binnenhaven gedempt en ontstond het Plein, waaraan de Waterpoort ligt. Tot 1782 lag er een gracht met een brug voor de poort. Tiel was een versterkte stad met stadsmuren, grachten en poorten. In 1944 werd de Waterpoort door de Duitsers opgeblazen. In 1979 was de herbouw voltooid. Onder het dak is het wapen van Tiel te zien met de tekst "Asylum gentis Batavorum" (toevluchtsoord voor het Bataafse volk).

Het gebouw De Groote Sociëteit met zijn statige voorgevel, dat zich naast de Waterpoort bevindt, stamt uit 1789. De Groote Sociëteit is gebouwd als ontmoetingsplaats voor heren van gegoede stand die in 1764 hun sociëteit oprichtten. De bouwkosten bedroegen destijds vijfhonderd gulden. Dit gebouw heeft zware schade opgelopen tijdens de Tweede Wereldoorlog. In 1972 werd het gerestaureerd. Nu is er het streekmuseum in gevestigd dat een overzicht geeft van de leefwijze van de bevolking van Tiel en omstreken vanaf de Romeinse tijd tot heden. Aan de andere kant van de waterpoort staat het Flipje en Jam museum.

Het Gotisch huis met zijn trapgevel stamt uit de vijftiende eeuw. De gevel is van baksteen in kruisverband. De elf trappen op de top zijn afgedekt met voorgekraagde baksteen. Het is gebouwd als woonhuis, ooit heeft gildenmeester H. Schut er gewoond.

Op de Markt staat een hardstenen pomp met Lodewijk XV-versiering uit 1768. Oorspronkelijk stond er een lantaarn op, die werd verwijderd omdat het toenmalige stadsbestuur dit een minder fraaie decoratie vond. De pompen werden destijds niet alleen voor drinkwater gebruikt, maar ook voor de bestrijding van branden. De onderhoudskosten moesten door de burgers betaald worden via het zogenaamde "pompe gelt".

Op de Markt staat ook het standbeeld van Flipje van de Utrechtse kunstenares Else Ringnalda. Dit beeld werd in 1993 onthuld ter herinnering aan de uit 1885 daterende jamfabriek De Betuwe, die een van de belangrijkste werkgevers in Tiel is geweest. De productie verhuisde in 1993 naar Hero in Breda. Flipje bleef in Tiel: als standbeeld dat elke dag wel gefotografeerd wordt.

Aan de Oliemolenwal hebben vroeger een of meer oliemolens gestaan. Langs de oude stadsgracht leveren, vooral in het voorjaar, de bloeiende heesters en sierbomen een fleurig gezicht op. 't Mooist wandel je beneden langs de wal. Onder de wal bevonden zich vroegers werfkelders en een gangenstelstel. Door de verwoesting van Tiel aan het eind van de tweede wereldoorlog is daar nog nauwelijks iets van terug te vinden.

Het vogeleilandje in de singel werd in de jaren twintig aan de stad geschonken door de VVV Tiel en Omstreken. Het VVV-bestuur spande zich destijds al in om toeristen naar de stad te halen en zag dit eilandje als een nieuwe toeristische trekpleister.

Het Kalverbos is een plantsoen uit de negentiende eeuw. Het eerste grote herenhuis aan het Kalverbos, op nummer 4, is het geboortehuis van generaal Chassé, de bekende militaire commandant, die in 1832 de Citadel van Antwerpen verdedigde tegen een overmacht van de Fransen. Even verderop rechts in het plantsoen staat een borstbeeld van Mr. M. Tydeman, een bekend politicus (1854-1916) van liberale huize, geboortig uit Tiel.

Het brede pand aan de St. Walburgstraat 17 is blijkens de datering op de kap een grotendeels 16e eeuws huis met stuc-reliefs op schouwen van rond 1800. Het heeft een ingangspartij in Lodewijk XVI-stijl en een trappenhuis uit de 18e eeuw met rijk houtsnijwerk. De voorgevel heeft schijnvoegen op het metselwerk.

Het Ambtmanshuis is in 1525 oorspronkelijk gebouwd als woonhuis voor de ambtman, dijkgraaf en richter van de Neder-Betuwe, Adriaen van Bueren, getrouwd met Anna van Gelre. Een latere richter, Frederik Louis baron van Brakel, werd hier in 1761 vermoord door zijn schoonzoon Isaac Steven, baron van Deelen. Aan het einde van de 16e eeuw is het huis tweemaal uitgebreid: keuken uit de 17e eeuw, stucwerk in de hal van Lodewijk XV stijl en schouwen in Diverse Lodewijk-stijlen.

De Landschapstuin die zich achter het ambtmanshuis bevindt, is waarschijnlijk rond 1850 aangelegd en is ontworpen door de beroemde tuinarchitect K.G. Zocher, de schepper van het Amsterdamse Vondelpark. Het gebouw is nu eigendom van de gemeente Tiel en er worden nu ook huwelijksvoltrekkingen gedaan.

Het Burgerweeshuis dateert van 1905. Het werd gebouwd ter vervanging van het oude weeshuis aan het Hoogeinde. Het aantal weeskinderen, dat toentertijd in het nieuwe gebouw werd opgenomen, liep door de jaren heen gestaag terug. De eerste jaren waren het er gemiddeld zestig. Later nog maar enkele tientallen. Het gebouw heeft veel luiken, die dicht gingen als de kinderen naar bed gingen. Achter het gebouw bevond zich vroeger de stadsmuur.

De Sint Maartenskerk is gebouwd rond 1440 en gerestaureerd in 1964. Het huidige kerkgebouw dateert blijkens opgravingen in eerste aanleg uit de achtste eeuw. In 1441 moet hier al een tufstenen toren gebouwd zijn, die pas in 1514 werd voltooid. Men had er dus 83 jaar over gedaan. Kerkgebouw en toren werden in 1944 - 1945 vanuit Wamel kapot geschoten door de geallieerden. Van 1957 tot 1964 is men bezig geweest met de restauratie. De gerfkamer, ofwel sacristie, ligt ten noordoosten van de kerk en was oorspronkelijk aan het koor gebouwd.

Het Kantongerecht werd in 1882 gebouwd als Arrondissementsrechtbank. Sinds 1935 doet het alleen dienst als kantongerecht. Het gebouw heeft een overdaad aan detailleringen, ontleend aan verschillende bouwstijlen en is ontworpen door architect J.F. Metzelaar, die ook de markante koepel gevangenissen van Breda, Haarlem en Arnhem schiep. Het kantongerecht werd in 1996 na een restauratie van drie jaar weer in gebruik genomen.