Geocaching is een stiekeme hobby
die alleen kan voortbestaan indien de deelnemers zich dit
realiseren en zich er naar gedragen: !! WEES STIEKEM
!! |
De geschiedenis van Kasteel Maurick
|
Het begon met een bergh, een verhoogd eiland
aan alle zijden omgeven door water en gelegen tegenover de
haven van Vught, tot de stichting van de
stad 's-Hertogenbosch rond 1200 een van de
belangrijkste handelsplaatsen van het noordelijk Brabant.
De heren van Vught bouwden hun huis met het hout uit de bossen
rond het eiland. Pas na 1300 is er sprake van
een "bergh, daer een huys op staet"
Het waren Jan
Liescap en zijn zoon Gijsbrecht die begonnen met de bouw van een
stenen toren en een woning. Aan de noordzijde van het ommuurde
eiland lag de toegangspoort, (naast de huidige orangerie)
bereikbaar per boot via een klein haventje en per wagen via een
aantal houten bruggen.
De Liescaps wisten hoe ze in een waterrijke omgeving moesten
bouwen, ze waren ook nauw betrokken bij de aanleg van de
vestigingsmuren rond de stad Den
Bosch.Ze
behoorden tot de aanzienlijkste families van de stad Den
Bosch en bezaten meerdere "stenen huysen" in de stad.
Naast hun functies in het stadsbestuur waren de Liescaps ook in
het kerkelijk gebeuren geen
onbekenden.
We vinden hen
steeds vermeld bij de activiteiten rond de kathedraal St. Jan, ze
waren lid van de Illustere onze lieve vrouw broederschap (
zwanenbroeders) en bestuurders van de tafels van de H. Geest, de
organisatie van de armen- en
ziekenzorg.Gijsbrecht vocht als leenman van de hertog
van Brabant mee tegen de Geldersen.
In 1372, na de slag
bij Baesweiler raakte hij in Gelderse gevangenschap en kon pas
negen jaar later terugkeren naar zijn huys. Gijsbrecht overleed
kinderloos.
Katherina van
Aelst is de volgende belangrijke persoon in de geschiedenis van het
kasteel.
Ze was een nicht van Gijsbrecht en erfde in 1400 het kasteel. Ze
woonde er toen niet, want ze was gehuwd met Hendrik van Maurick,
ridder, afkomstig uit het Gelderse Maurick, waar ook zijn
bezittingen lagen. Als actief leenman van de hertog van Gelder kon
hij geen belangrijke fucties bekleden in Brabant.
Pas in 1405, na het overlijden van haar man, gaat Katherina op het
kasteel wonen.Zij is het die het kasteel de naam gegeven
heeft die het nu nog draagt: Kasteel Maurick. Naar haar man, maar
ook om te tonen dat kasteel en landgoed riddermatig waren. Het
wapen van Maurick, de schapenscheerdersschaar staat nu nog op de
paal langs de dijk van Maurick tegenover de
poortwachterswoning.
|
|
|
De zonen van Katherina kiezen voor Gelder,
en het kasteel wordt in 1430 verkocht aan Godschalk Roesmond, de
hoogschout van Den Bosch en de Meierij. In 1442 wordt Hendrik van
Vladeracken eigenaar, die het kasteel in 1475 weer verkoopt aan
Goossen Heyn, ridder. Met deze nieuwe bewoner begint een periode
van ruim 200 jaar van grote bloei.
Goosen Heyn
behoorde tot een van de belangrijkste geslachten uit de Noord
Brabantse bovenlaag. Zelf was hij meer dan dertig jaar schepen en
ook enige tijd presidentschepen van Den
Bosch.Hertog
Karel de Stoute benoemde hem tot rentmeester van de staten van
Brabant voor het kwartier Den Bosch en tot hoogschout van de stad
en de Meierij.
De grote, rode
zespuntige ster op het zilveren veld het wapen van Heym's prijkt nu
nog op de voorgevel van het
kasteel.De
snel op elkaar volgende verkopen maken het voor ons niet al
te duidelijk hoe het kasteel in die tijd veranderd
is.
In die jaren is de dijk van Maurick aangelegd en
moet het poortgebouw met zijn bekende torentjes en zijn
"valbrugge" gebouwd zijn.
Uit die tijd dateren ook de stenen ketel voor het brouwen van bier
en de broodoven,beiden nog zichtbaar in het restaurant in de
zijvleugel.
Goossen Heym
zal bij zijn bouwactiviteiten zeker de hulp hebben gekregen van de
vermaarde bouwmeester Allard Duhamel die de leiding had van de
belangrijke uitbreidingen van de St. Jan's
kathedraal.Meester Allard was gehuwd met Goessen, een
dochter van de kasteelheer. De oudste zoon, Jonker Jan Heym,
Hoogschout, werd de heer van Maurick in 1470.
Ook hij bouwde aan het kasteel met behulp van de nieuwe
bouwmeester van de St. Jan's kathedraal, Jan Heyns, gehuwd met de
dochter van meester Allard. Goossen en Jan Heym
waren beide Zwanenbroeders, een gezelschap dat zeer actief was in
de armen en ziekenzorg.
Jan Heym
stichtte zelf een eigen ziekenhuis in Den Bosch, het Jan
Heymgasthuis.Jonker Aert Heym, zoon van Jan is de meest
bekende bewoner van het kasteel. Hij was ook schepen van Den Bosch,
werd spoedig hoofschout en later legeraanvoerder van de Bossche en
Meierijse militie in de strijd tegen de
Geldersen. |
|
|
|
|
In 1527 viel hij
Gelderland binnen en verwoestte het stamslot te Poederoyen
van zijn beruchte tegenstander Maarten van Rossum.
Toen Maarten van Rossum in 1542 weer Brabant binnenviel met een
grote troepenmacht verwoestte hij Vught en plunderde het
dorp.Maar "Aert
Heym behielt syn huys"bericht de kroniekschrijver. Hij had zich
goed verschanst achter zijn diepe gracht en zijn hoge muren.
De grafsteen van jonker Aert Heym is nog te zien tegen de muur,
naast de ingang van het restaurant.
De jonkers Heym
hielden een goed leven, ze ontvingen zeer vaak gasten en schonken
hun eigen bier.Op de binnenplaats traden in de zomer
acrobaten en muzikanten op en ook wel eens een berentemmer met zijn
beer. Maar in de kelders onder het kasteel,
daar waar nu de voortreffelijke wijnen van Maurick opgeslagen
liggen was het minder prettig toeven.
De hoofschouten
bewaarden er hun gevangenen, tot ze berecht konden worden in Den
Bosch.
De grote opbloei van
kasteel Maurick viel samen met de Brabants- Bourgondische
tijd.
Jonker Arndt
Heym, een neef van Aert, moet tweemaal zijn kasteel verlaten omdat
Prins Maurits het zich toe-eigende tijdens de beide korte
belegeringen van Den Bosch in 1601 in
1602.Jonker
Hendrik Heym, de zoon van Arndt moet binnen de stad vluchten toen
in 1629 Prins Frederick Hendrik het kasteel vorderde als zijn
hoofdkwartier.
De Prins woonde in de toren boven de Aert Heym- zaal, welke toren
eind 1600 is afgebroken en vanwaar hij een goed uitzicht had over
de belegeringswerken van Den Bosch.
De Frederik
Hendrikzaal, op de begane grond in het hoofdgebouw is door de Prins
gebouwd en door hem en zijn aanvoerders gebruikt als
kaartenkamer. Toen de Prins daar op een
dag zat te eten werd hij "over syn tafel met groff geschut
gesalueerd".
De kanonskogel trof
de tafel en veegde alle spijzen weg.
Er bleven alleen nog
een paar pannenkoeken over. |
|
|
De Prins, geergerd,
zond een boodschapper naar de commandant van de stad en
beklaagde zich over deze wandaad.
Anthonie van Grobbendonck,
commandant van de belegerde stad bood direct zijn excuses aan
en gaf de boodschapper een voortreffelijke maaltijd mee voor
de prins. Den Bosch capituleerde in
1629 en jonker Hendrik kreeg zijn uitgewoonde kasteel terug.
De muren rond het eiland waren gesloopt en de bijgebouwen
werden hersteld met stenen muren.
Jonker Hendrik koos
de katholieke zijde en kreeg geen functies meer in Den
Bosch.
De zware
belastingen en de geringe inkomsten uit zin boerderijen betekende
het einde van de Heym's. Op 1 augustus 1680 wordt kasteel Maurick op
last van de staten van Brabant publiek
verkocht.
De nieuwe
eigenaar was Jaqueline Brouart, de weduwe van Jhr Mr. Christiaan
van Beresteyn, heer van Geffen en pensionaris van Den
Bosch. Het
wapen Beresteyn-Brouart is nog te zien op de toog boven de oude
ingang in de toren op de binnenplaats.
De Beresteyn's
hebben 200 jaar onafgebroken in kasteel Maurick gewoond.
De Beresteyn's waren landjonkers, ze bekleedden geen hoge
bestuurspositie in Noord Brabant.
Jonkheer Thomas, de zoon,
volgde op. Hij was kapitein geweest in het staatse
leger en werd in 1679 rentmeester van de geestelijke
goederen van Kemperland en Oisterwijk.
Jonkheer Thomas huwde eerst met Dina Tromp, een kleindochter
van de bekende admiraal Tromp en daarna met Johanna de Groot, een
kleindochter van de rechtsgeleerde Hugo de Groot. Jonkheer
Gijsbrecht, een kleinzoon van Thomas was burgemeester van Vught,
werd na 1795 maire van Vught en daarna weer
burgemeester. Zijn zoon jonkheer Jacob volgde
zijn zoon op als burgemeester van
Vught.
De laatste
Beresteyn welke op kasteel Maurick gewoond heeft was ook een
jonkheer Gijsbrecht. Hij werd in 1880 naast zijn jong overleden
kinderen bijgezet in de grafkelder, gelegen in het bos van
Maurick.
De overige kinderen hadden geen belangstelling voor het kasteel en
helaas werd in 1884 de gehele boel
geveild. |
|
|
Twee portretten, geschilderd door Rembrandt bevinden
zich nu in het Metropolitan museum te New York; het wapenbord
van admiraal Tromp werd gekocht door de koning voor de
verzameling van het koninklijk huis.
Augustines van
Lanschot, koopman en bankier kocht het lege kasteel. Ook hij moest
direct het kasteel laten opknappen, op verschillende plaatsen
wijzen jaartallen op deze renovaties.
Zijn zoon August, was
burgemeester van Vught en gebruikte het kasteel tevens als
gemeentehuis.
"Een
groot en fraai dorp ,dat om zijn welvarend voorkomen en zijn
talrijke buitenplaatsen een welverdiende vermaardheid geniet" zo
beschreef de bekende wandelaar door Nederland Drs. Craandijk het
dorp Vught in 1881.
Maar zijn reisdoel
was niet Vught, hij wilde het "fraaie"nog welbewaarde "Kasteel
Maurick" bezoeken en hij werd gastvrij op het huis
ontvangen. |
Kasteel Maurick houses
a restaurant nowadays. Its parking is where the above coords will
take you to, and where you best start the short walk towards the
cache: about 1km up and around.
All you will have to do
is find the hidden - 3-letterkey - in my part of the text and then
go and locate it on the path, somewhere between the following
coords:
- N 51 39,332 E 5 18,667
- N 51 39,382 E 5 18,628
Do believe that -
within a 3 meters radius of that certain place- you will find the
cache.
Please be carefull no one sees you, and leave the cache as you
found it !
Enjoy !
Geopatra.
This cache is
- located
in
- part
of
- designed with respect for nature, its laws and
its rules,
- with the use of common sense,
- not leaving the paths and
- without digging or sticking .
- to enjoy geocaching forever !
- by Geopatra.
|
CacheDorado
|
Deze cache is:
- gelocaliseerd in
- deeluitmakend van
- ontworpen met respect voor de wetten en regels
van de natuur,
- gebruikmakend van het gezonde
verstand,
- zonder de paden te verlaten,
- en altijd zonder graven of hanteren van
prikstok.
- om altijd van het geocachen te blijven
genieten!
- door
Geopatra.
|