Türkçe - Deutsch (unten) - English (below)
Bu Earthcache için ölçecek bir şeye ihtiyacınız var, örneğin kısa bir cetvel.
Für diesen Earthcache benötigst du etwas zum Messen, zum Beispiel ein kurzes Lineal.
For this Earthcache you need something to measure, for example a short ruler.
Türkçe: Traverten - doğanın sanat eserleri
Side'nin antik kısmı görülmeye değerdir. Beyaz mermer sütunlu Apollon Tapınağı güzel bir yerdir. Yakınlarda bu Earthcache var.
Verilen koordinatlarda küçük bir bina bulunmaktadır. Yolun hemen üzerindeki duvar çoğunlukla traverten taşından yapılmıştır. Yakından bakarsanız, telkari oluşumlar, bitki izleri ve hatta kristaller bulacaksınız. Bu Earthcache ile size doğanın yarattığı birkaç sanat eserini göstermek istiyoruz.
Traverten oluşumu
Traverten kireçtaşı grubuna ait bir tortul kayaçtır. Çoğu kireçtaşı kayanın aksine denizde değil karada oluşur.
Bazı yerlerde, derinlerdeki kireçtaşlarından akan topraktan sıcak veya soğuk tatlı su çıkar. Kireç esas olarak kalsiyum karbonattan oluşur.
Su (H2O) ve karbondioksit (CO2) kalsiyum karbonat (CaCO3) ile temas ettiğinde aşağıdaki kimyasal reaksiyon meydana gelir:
CaCO3 + CO2 + H2O ⇌ Ca2+ (aq) + 2HCO3- (aq) ---------- (aq suda çözünmüş demektir).
Derinde, yani karbonatlı su kireçtaşına nüfuz ettiğinde, reaksiyon soldan sağa doğru ilerler. Kalsiyum iyonları (Ca2+) ve hidrojen karbonat iyonları (HCO3-) su ile birlikte yukarıya taşınır.
Termal su yüzeye çıktığında kimyasal reaksiyon sağdan sola doğru ilerler. Karbon dioksit kaçar ve kalsiyum karbonat yeniden çökelir.
Daha uzun bir süre boyunca, traverten sıkışır. Kompakt bir kaya oluşur. Üstteki malzeme alttaki kayayı sıkıştırır. Gözenekler ve boşluklar küçülür.
Not: Her üçü de benzer şekilde oluşan traverten, kalkerli tüf ve sinter arasındaki ayrım bu Toprak Önbelleği için geçerli değildir.
Gözenekler ve boşluklar
Travertenin karakteristik özelliği çok sayıda gözenek ve boşluğa sahip olmasıdır. Bunun nedeni travertenin oluşumunda yatmaktadır. Bitkiler, özellikle de yosunlar, yüzey alanını arttırdıkları ve suyun buharlaşmasını kolaylaştırdıkları için kalsitin kristalleşmesine çok yardımcı olurlar. Daha sonra ölürler ve boşluklar kalır.
Bu boşluklar, malzeme üstteki katmanlar tarafından sıkıştırıldıkça daha da küçülür. İkincil kalsit çökelmeleri de boşlukları azaltabilir.
Renkler
Traverten farklı şekillerde renklendirilebilir. Olası renkler örneğin beyaz, gri, sarı, bej, kahverengi veya kırmızımsı kahverengidir. Bu, kireçtaşının içerdiği minerallere veya organik maddelere bağlıdır. Kil mineralleri kayayı griye boyarken, demir bileşikleri bej, kahverengimsi veya kırmızımsı tonlar üretir. Kuvars kayayı daha açık hale getirir.
Katmanlama
Travertende katmanlaşma veya bantlaşma sıklıkla gözlemlenebilir. Kirecin çökelmesi, farklı sıcaklıklar ve su miktarları nedeniyle eşit şekilde gerçekleşmez. Mineral katkıların konsantrasyonu da değişkenlik gösterir.
Özel yapılar
Oluşumu nedeniyle traverten, yapısı bakımından son derece çeşitlidir. Kalsiyum karbonat birikimini destekleyen özellikle bitkilerdir.
Yaprak traverten
Yakın gözlem ve biraz da şansla, örneğin travertende yaprak izlerini bulabilirsiniz. Kireç ince bir tabaka halinde bir yaprağın üzerine yerleşmiş ve yaprağın yapısını izlemiştir. Daha sonra yaprak çürümüştür. İz korunmuştur.
Kamış traverten
Sazlık gibi tatlı otların yuvarlak, içi boş sapları vardır. Burada da kireç her tarafta birikir, iç kısım (ilk başta) serbest kalır.
Köşeli bir enine kesite sahip olan ekşi otlardan başka yapılar da bulunabilir. Ya da taş otları temelinde konsolide olmuş traverten.
İkincil kristalleşmeler
Travertenin içinde daha sonra kalsit kristalleri (veya aragonit kristalleri) oluşur. Kristaller örneğin bir kamışın etrafına halka şeklinde yerleşebilir. Ayrıca halihazırda mevcut olan diğer yapıların üzerinde de birikebilirler.
Görevler/sorular
Duvardaki taşlar, kayanın içine bakabilmemiz için "kesilerek açılmış" olma avantajına sahiptir. Bu, aksi takdirde gizli kalacak olan şeyleri gözlemlememizi sağlar. Görevi netleştirmek için, lütfen cevapları bulmak için fotoğrafta işaretli duvardaki büyük taşı (alttan 3. sıra, sağdan 3. taş) kullanın. Elbette doğanın sanat eserlerini başka yerlerde de bulabilirsiniz.
1. Duvarda "görevler" olarak işaretlenmiş taşa bakın. Halka şeklinde dizilmiş birkaç kalsit kristalizasyonu göreceksiniz (sağdaki siyah beyaz fotoğrafa bakın).
a) En büyük oluşumun çapı nedir?
b) Hangi renkleri görebiliyorsunuz?
2. Taş "görevlerine" bitki izlerini bulma açısından tekrar bakın.
Burada yaprak traverten mi yoksa kamış traverten mi buluyorsunuz? Yaprak ne kadar büyük ya da kamışın çapı nedir?
3. Apollo Tapınağı bölgesinden kendinizin veya maskotunuzun bir fotoğrafını günlüğünüze ekleyin.
Lütfen cevaplarınızı mesaj merkezi aracılığıyla gönderin. E-posta da işe yarar. Her zaman olduğu gibi, cevaplarınızı gönderdikten hemen sonra giriş yapabilirsiniz.
Bu Earthcache ile size bol eğlence ve başarılar dileriz!
Deutsch: Travertin in Side - Kunstwerke der Natur
Der antike Teil von Side ist einen Besuch wert. Ein schöner Platz ist der Apollon-Tempel mit Säulen aus weißem Marmor. Ganz in der Nähe befindet sich dieser Earthcache.
An den gegebenen Koordinaten befindet sich ein kleines Gebäude. Die Mauer direkt am Weg ist überwiegend aus Travertin-Gestein erbaut. Bei genauer Betrachtung findest du filigrane Gebilde, Spuren von Pflanzen und sogar Kristalle. Mit diesem Earthcache wollen wir dir ein paar Kunstwerke zeigen, die die Natur geschaffen hat.
Entstehung von Travertin
Travertin ist ein Sedimentgestein, das zur Gruppe der Kalkgesteine gehört. Im Gegensatz zu den meisten Kalkgesteinen entsteht es nicht im Meer, sondern auf dem Festland.
An einigen Stellen tritt heißes oder kaltes Süßwasser aus der Erde, welches in der Tiefe durch Kalkgestein geflossen ist. Kalk besteht im Wesentlichen aus Calciumcarbonat.
Beim Kontakt von Wasser (H2O) und Kohlendioxid (CO2) mit dem Calciumcarbonat (CaCO3) kommt es zu der folgenden chemischen Reaktion:
CaCO3 + CO2 + H2O ⇌ Ca2+ (aq) + 2HCO3- (aq) ---------- (aq steht für in Wasser gelöst).
In der Tiefe, wenn kohlensaures Wasser den Kalkstein durchdringt, läuft die Reaktion von links nach rechts. Die Calcium-Ionen ( Ca2+) und die Hydrogencarbonat-Ionen (HCO3- ) werden mit dem Wasser nach oben transportiert.
Wenn das Wassers die Erdoberfläche erreicht, dann läuft die chemische Reaktion von rechts nach links ab. Das Kohlendioxid entweicht, und das Calciumkarbonat wird wieder ausgefällt.
Der abgelagerte Kalk wird im Verlauf einer langen Zeit verdichtet. Das oben aufliegende Material drückt das darunter liegende Gestein zusammen. Poren und Hohlräume werden verkleinert. Es bildet sich ein kompaktes Gestein: Travertin.
Anmerkung: Eine Unterscheidung zwischen Travertin, Kalktuff und Sinter, die alle drei ähnlich entstehen, ist für diesen Earthcache nicht relevant.
Poren und Hohlräume
Charakteristisch für Travertin sind die vielen Poren und Hohlräume. Die Ursache dafür liegt in der Entstehung des Travertins. Bei der Auskristallisation des Calcits sind Pflanzen, insbesondere Moose, sehr hilfreich, denn sie vergrößern die Oberfläche und erleichtern die Verdunstung des Wassers. Später sterben sie ab, und es bleiben Hohlräume zurück.
Diese Hohlräume werden um so geringer, je stärker das Material durch darüber liegende Schichten zusammengepresst wird. Auch sekundäre Calcitausscheidungen können Hohlräume verkleinern.
Farben
Travertin kann unterschiedliche Einfärbungen aufweisen. Mögliche Farben sind zum Beispiel weiß, grau, gelb, beige, braun oder rotbraun. Das hängt von den im Kalk enthaltenen Mineralien oder organischen Substanzen ab. Tonminerale färben das Gestein grau, Eisenverbindungen erzeugen beige, bräunliche oder rötliche Farbtöne. Quarze machen das Gestein heller.
Schichtungen
Häufig können in Travertin Schichtungen oder Bänderungen beobachtet werden. Das Ausfällen des Kalkes erfolgt aufgrund unterschiedlicher Temperaturen und Wassermengen nicht gleichmäßig. Auch die Konzentration der mineralischen Beimengungen ist unterschiedlich.
Besondere Strukturen
Aufgrund seiner Entstehung ist Travertin bezüglich seiner Struktur äußerst vielfältig. Es sind insbesondere Pflanzen, die die Ablagerung des Calciumcarbonats begünstigen.
Blättertravertin
Bei genauer Beobachtung und mit etwas Glück kann man im Travertin zum Beispiel die Abdrücke von Blättern finden. Der Kalk hat sich in einer feinen Schicht auf einem Blatt abgesetzt und die Blattstruktur nachgezeichnet. Später ist das Blatt verrottet. Der Abdruck ist erhalten geblieben.
Schilftravertin
Süßgräser wie zum Beispiel Schilf haben runde, hohle Halme. Auch hier lagert sich der Kalk rundum ab, das Innere bleibt (zunächst) frei.
Weitere Strukturen kann man von Sauergräsern finden, die einen kantigen Querschnitt besitzen. Oder Travertin, das sich auf der Grundlage von Armleuchteralgen konsolidiert hat.
Sekundäre Kristallisationen
Es kommt vor, dass sich im Nachhinein Calcit-Kristalle (oder auch Aragonit-Kristalle) im Travertin bilden. Die Kristalle können sich zum Beispiel ringförmig um ein Schilfrohr absetzen. Sie können sich auch an anderen, bereits vorhandenen Strukturen ablagern.
Aufgaben/Fragen
Die Steine in der Mauer haben den Vorteil, dass sie „aufgeschnitten“ sind, so dass wir ins Innere des Gesteins schauen können. So können wir beobachten, was sonst verborgen bleiben würde. Um die Aufgabenstellung eindeutig zu machen, verwende zum Finden der Antworten bitte den im Foto verdeckten großen Stein in der Mauer (3. Reihe von unten, 3. Stein von rechts). Die Kunstwerke der Natur findest du natürlich auch an anderen Stellen.
1. Schau dir den mit "Aufgaben" gekennzeichneten Stein in der Mauer an. Du findest hier ein paar ringförmig angeordnete Calcit-Kristallisationen (siehe schwarz-weiß Foto rechts).
a) Welchen Durchmesser hat das größte Gebilde?
b) Welche Farben kannst du feststellen?
2. Betrachte den Stein "Aufgaben" noch einmal unter dem Aspekt, Spuren von Pflanzen zu finden.
Findest du hier Blättertravertin oder Schilftravertin? Wie groß ist das Blatt bzw. welchen Durchmesser hat das Schilfrohr?
3. Füge deinem Log ein Foto von dir oder deinem Maskottchen aus der Gegend des Apollon Tempels hinzu.
Bitte sende deine Antworten über das NachrichtenCenter. E-Mail geht auch. Wie immer darfst du nach Absenden deiner Antworten sofort loggen.
Wir wünschen dir viel Spaß und Erfolg mit diesem Earthcache!
Literatur
[1] https://de.wikipedia.org/wiki/Travertin
[2] https://www.steine-und-minerale.de/atlas.php?f=3&l=T&name=Travertin
[3] https://www.mineralienatlas.de/lexikon/index.php/RockData?lang=de&rock=Travertin
[4] https://www.mineralienatlas.de/lexikon/index.php/RockData?rock=Kalktuff
Alle Fotos wurden von den Ownern aufgenommen.
English: Travertine in Side - Artworks of nature
The ancient part of Side is a visit worth. The Temple of Apollo with white marble columns is a beautiful place. Nearby is this Earthcache.
There is a small building at the given coordinates. The wall directly on the path is mainly built of travertine stone. If you look closely, you will find filigree formations, traces of plants and even crystals. With this Earthcache, we want to show you a few works of art that nature has created.
Formation of travertine
Travertine is a sedimentary rock that belongs to the limestone group. Unlike most limestone rocks, it is not formed in the sea but on land.
In some places hot or cold fresh water emerges from the earth, which has flowed through limestone at depth. Lime consists essentially of calcium carbonate.
When water (H2O) and carbon dioxide (CO2) come into contact with the calcium carbonate (CaCO3), the following chemical reaction occurs:
CaCO3 + CO2 + H2O ⇌ Ca2+ (aq) + 2HCO3- (aq) ---------- (aq stands for dissolved in water).
At depth, when carbonated water penetrates the limestone, the reaction runs from left to right. The calcium ions ( Ca2+) and the hydrogen carbonate ions (HCO3- ) are transported upwards with the water.
When the thermal water rises to the surface, the chemical reaction proceeds from right to left. The carbon dioxide escapes and the calcium carbonate is re-precipitated.
Over a longer period of time, the travertine becomes compacted. A compact rock is formed. The material on top compresses the underlying rock. Pores and cavities are reduced.
Note: A distinction between travertine, calcareous tuff and sinter, which all three form similarly, is not relevant for this Earthcache.
Pores and cavities
The many pores and cavities are characteristic of travertine. The reason for this lies in the formation of the travertine. Plants, especially mosses, are very helpful for the crystallization of the calcite, because they increase the surface area and facilitate the evaporation of the water. Later they die off, leaving cavities behind. These cavities become smaller the more the material is compressed by overlying layers. Secondary calcite precipitations can also reduce cavities.
Colors
Travertine can have different colors. Possible colors are, for example, white, grey, yellow, beige, brown or reddish brown. It depends on the minerals or organic substances contained in the lime. Clay minerals color the rock grey, iron compounds produce beige, brownish or reddish tones. Quartz makes the rock lighter.
Layers
Layers or bands can often be observed in travertine. The precipitation of the sinter lime does not take place evenly due to different temperatures and water quantities. The concentration of the mineral admixtures is also different.
Special structures
Due to its formation, travertine is extremely diverse in terms of its structure. It is especially plants that favour the deposition of the calcium carbonate.
Leaf travertine
With close observation and a bit of luck, you can find the imprints of leaves in the travertine, for example. The lime has settled in a fine layer on a leaf and traced the leaf structure. Later the leaf has rotted. The imprint has been preserved.
Reed travertine
Sweet grasses such as reeds have round, hollow culms. Here, too, the lime is deposited all around, the inside remains free (at first).
Other structures can be found from sour grasses, which have an angular cross-section. Or travertine that has consolidated on the basis of Characeen.
Secondary crystallisations
It happens that calcite crystals (or aragonite crystals) form in the travertine afterwards. The crystals can, for example, settle in a ring around a reed. They can also be deposited on other, already existing structures.
Tasks/questions
The stones in the wall have the advantage that they are "cut open" so that we can look inside the rock. This allows us to observe what would otherwise remain hidden. To make the task clear, please use the large stone in the wall masked in the photo (3rd row from the bottom, 3rd stone from the right) to find the answers. Of course, you can also find nature's works of art in other places.
1. Look at the stone marked "Tasks" in the wall. You will find a few calcite crystallisations arranged in a ring (see black and white photo on the right).
a) What is the diameter of the largest formation?
b) What colours can you see?
2. Look at the stone "Tasks" again from the point of view of finding traces of plants.
Do you find leaf travertine or reed travertine here? How big is the leaf or what is the diameter of the reed?
3. Add a photo of yourself or your mascot near the Temple of Apollo to your log.
Please send your answers via the message centre. Email is also okay. As always, you may log in immediately after sending your answers.
We wish you lots of fun and success with this Earthcache!