Uitzicht op Steenwijk Multi-cache

Dit is een korte multi van ongeveer 1.5 km. Hij vertelt je wat over de uitzichttoren(s) op de Woldberg bij Steenwijk en bij mooi weer heb je een schittterend uitzicht over Steenwijk en omgeving! Staatsbosbeheer heeft toestemming gegeven voor plaatsing van deze cache. Respecteer hun regels en verder veel plezier!

De uitzichttoren

Op de top van de Woldberg, 26 m boven zeeniveau (dat heet in Nederland al een berg), heeft al vanaf 1925 een uitzichttoren gestaan. Je bent er op je route naar de huidige uitzichttoren langs gewandeld. Dat was een houten toren. In de tweede wereldoorlog deed deze dienst als wachtpost voor de Duitsers om de komst van geallieerde vliegtuigen te observeren. In die tijd stond de toren in contact met het Duitse vliegveld in Havelte. De toren was veel lager dan de huidige. Maar ook de bossen waren hier toen een stuk lager. In 1950 is de houten toren vervangen door een stalen brandtoren. Deze maakte deel uit van een brandtorennetwerk. Hiermee werden de bossen in de wijde omgeving in de gaten gehouden om bosbranden tijdig te kunnen signaleren. De toren in in 1985 afgebroken. De fundering is ter plaatse echter nog steeds zichtbaar. De toren kon niet publiekelijk beklommen worden.

Omdat een echte uitzichttoren toch gemist werd, is de huidige gebouwd. In 2005, 80 jaar na de bouw van de eerste toren, werden plannen gemaakt en in 2008 vond de opening plaats. De toren is 24 m (80 ft) hoog en omdat de Woldberg hier 18 m hoogte heeft, bevindt het uitkijkplatform zich op 42 boven NAP. Een klim naar boven via de 131 trappen geeft een prachtig uitzicht over het Steenwijkerland met de stad Steenwijk prominent op de voorgrond.

De Woldberg is ontstaan in een vroege fase van het Saalien, de voorlaatste ijstijd. Zij heeft een broertje dat ten zuidoosten van Steenwijk ligt, de Havelterberg. Deze is vanaf het uitkijkplatform goed te zien. Behalve de Woldberg en Havelterberg zijn tezelfdertijd ook de stuwwallen in het Gaasterland, op Texel en bij Coevorden ontstaan.

Het uitzicht

Maar hoever kun je nu eigenlijk kijken vanaf het uitkijkplatform? De aarde is namelijk een bolletje en het zichtbereik, de plek waar onze zichthorizon ligt en waarachter we dus het aardoppervlak niet meer zien, is beperkt. In de tekening hiernaast is dat positie A. Bij benadering kunnen we die plek uitrekenen met de formule \(3.57 \sqrt{H_t}\) km, of, als we naar een hoog object voorbij de horizon kijken dan zien we de top daarvan nog net als het object maximaal\(3.57 (\sqrt{H_t} + \sqrt{H_o})\) km weg ligt (de zichtafstand in onderstaand plaatje). Daarbij is \(H_t\) en \(H_o\) de hoogte van de toren en het object in meters. Met de 42 m van de toren zien we dus theoretisch de horizon op 23 km (de meeste omgeving ligt vrijwel op zeeniveau). Dat lukt natuurlijk alleen als we perfect helder weer hebben en er geen bomen of bebouwing in de weg staan. Dat is in de praktijk meestal het geval, behalve aan zee.

Overigens kun je meestal minder ver kijken dan je denkt. Stel dat je op de boulevard aan zee op 5 m hoogte boven het zeeoppervlak staat, dan ligt je horizon op maar 8 km in zee. Van schepen die verder weg zijn, zie je alleen de bovenkant. Dat geldt natuurlijk ook voor hoge gebouwen die achter de (land) horizon staan. Zo is de hoge ABNAMRO kantoortoren in Zwolle langs de A28 die op 33 km afstand staat, dus 10 km voorbij onze theoretische horizon, 96 m hoog. Je kunt uitrekenen dat je dan de onderste 8 m niet ziet (die je trouwens sowieso niet zou zien vanwege andere bebouwing). Behalve de kantoorflat in Zwolle zijn er bij helder weer nog meer torens te zien zoals de silo van Agrifirm in Meppel (55 m hoog op 14 km), de watertoren in St.Jansklooster (46 m op 16 km) en misschien zelfs de poldertoren in Emmeloord (65 m op 26 km). Ook de top van de VAM-berg bij Wijster, het hoogste punt in Drenthe (56 m op 28 km) is bij helder weer te zien met de rookpluim van de VAM er direct naast.