Over de cache:
Een relatief kleine, leuke multi (2 km totaal) door het Park Randenbroek.
Het park is alleen toegankelijk tussen zonsopkomst en zonsondergang.
Voor deze cache is een smartphone met internet nodig.
Vleermuizen in de stad - Boombewoners
^^ö^^
Deze cache is opgezet om dit mooie park in Amersfoort te laten zien én om iets meer te vertellen over vleermuizen in de stad. In Amersfoort is een groep vrijwilligers die zich, in samenwerking met de gemeente, bezig houdt met het in kaart brengen van de vleermuizen in de stad. Wilt u daar meer van weten, kijk dan op www.vleermuizenamersfoort.nl
Er is ook één keer per jaar in Amersfoort de Nacht van de vleermuis Leuk voor jong en oud!!
Vleermuizen:
Over vleermuizen bestaat een heleboel onduidelijkheid en zoals zo vaak geldt, onbekend maakt onbemind. Vleermuizen zijn er in verschillende 'soorten en maten'. De kleinste in Amersfoort voorkomende soort, de Dwergvleermuis, is ongeveer zo groot als een mus. De grootste die je hier kan treffen is de Rosse vleermuis, ongeveerd zo groot als een merel. Maar wat is er nou zo interessant aan vleermuizen? Wist je bijvoorbeeld dat de vleermuis het enige zoogdier is dat kan vliegen? En daarom dus ook levende jongen baart. Wist je dat de vleermuis 'navigeert' met sonar; echolocatie? Wist je dat vleermuizen ondanks dat het nachtdieren zijn ook gewoon prima overdag kunnen zien. Wist je dat er vleermuizen zijn die hun prooi, insecten, vanaf het wateroppervlakte kunnen vangen? Zo is er nog veel meer!!
In Park Randebroek komen (voor zover bekend) maarliefst zes verschillende soorten voor, waarvan er bekend is dat één soort er ook zijn jongen krijgt: dit is de Rosse vleermuis. De vleermuizen in het park leven voornamelijk in de holtes van bomen. Dat kan zijn in een verlaten spechten nest maar ook tussen de basten van oude bomen. Om de vleermuis tegemoet te komen in zijn huisvesting hangen op verschillende plekken in het park zogeheten vleermuis kasten; een soort vogelhuisje maar dan groter en speciaal gemaakt voor de vleermuis.
Veel vleermuizen die voorkomen in de stad leven misschien wel gewoon bij u om de hoek. Naast boom bewonende vleermuizen zoekt deze nachtbraker namelijk ook vaak een woonplek in de spouwmuur of onder de dakpannen van gebouwen. Misschien wel in uw huis?! Nu zou je in eerste instantie misschien denken, dat wil ik helemaal niet maar de vleermuis veroorzaakt absoluut geen schade zoals u bij een gewone muis of rat zou verwachten en... in 99 van 100 gevallen weet u niet eens dat u deze huurders heeft. En daar schuilt voor de vleermuis nu net het gevaar. Want stel nou dat u wilt gaan isoleren, of verbouwen? Waar moet de vleermuis dan heen!? In Amersfoort is een grote groep vrijwilligers betrokken bij het in kaart brengen en inventariseren van de vleermuizen in de stad. Vleermuis kasten worden opgehangen en verblijfsplekken van vleermuizen worden opgezocht, allemaal voor het behoud van deze nachtdieren! (als klap op de vuurpijl; wist u dat een vleermuis enkele honderden insecten eet per nacht?? Liever in hun buik dan in de slaapkamer!!)
Het park:
Het gebied Randenbroek bestaat al sinds de middeleeuwen! In het jaar 777 schonk Karel de Grote het gebied aan de bisschop van Utrecht waarna het 'beleend' werd aan adellijke families. Randenbroek is tot 1800, toen er een eind kwam aan dit leenstelsel, door verschillende leenmannen beheerd. De bekendste was Jacob van Campen, de ontwerper van het paleis op de Dam. Omdat dit stukje Amersfoort altijd al een belangrijke rol in de geschiedenis heeft gespeeld kunnen we nu nog steeds genieten van dit stadpark. Mede doordat het park zo oud is heeft het grote en oude bomen die altijd een prima huisvesting zijn geweest voor de vleermuis.
De naam Randenbroek komt van de term 'rand van een broek'. Een broek is een laaggelegen gebied dat nat blijft door opwellend grondwater of is een langs een rivier of beek gelegen laag stuk land dat regelmatig overstroomt en 's winters vaak langere tijd onder water staat. De zandwallen die voorkomen in park Randenbroek zijn waarschijnlijk uitlopers van de stuwwal van de Utrechtse Heuvelrug. De twee 'bergjes' (die je verderop in de cache tegen komt) zijn van oorsprong natuurlijke landduinen die mogelijk later zijn opgehoogd.
De Vleermuizen in deze cache:
De franjestaart
De franjestaart is middelgrote vleermuis met een gewicht van 5-12 gram, relatief brede vleugels en een spanwijdte van 23-28 cm. De franjestaart dankt zijn naam aan de twee rijen borstelharen op de onderrand van de vlieghuid van de staart. De franjestaart is in Nederland tamelijk zeldzaam. Hij is vooral aan bosrijke omgeving en kleinschalig landschap gebonden en kan in dergelijke gebieden vrij algemeen zijn.
De ruige dwergvleermuis
De ruige dwergvleermuis is een vrij kleine vleermuis, met een gewicht van 6 - 15,5 gr en een spanwijdte van 23 tot 25 cm. Ruige dwergvleermuizen jagen in vooral half open bosrijk landschap. Waterpartijen en beschutte oevers zijn daarbij van groot belang. Park Randenbroek is dus een zeer geschikt terrein voor deze soort. De ruige dwergvleermuis is een trekkende soort. Vanaf augustus/september trekken vooral de dieren uit Midden- en Oost-Europa in Zuid-Westelijke richting om onder andere in Nederland te overwinteren. Ze leggen daarbij afstanden tot 2000 km af!
Watervleermuis
Vleermuizen komen 's nachts tevoorschijn, en de watervleermuis doet dat vrij laat, ongeveer een half uur tot een uur na zonsondergang. Met een beetje geluk kun je ze laat in de avond zien boven de heiligenbergerbeek, langs het park. De watervleermuis vliegt laag over het wateroppervlak, jagend op schietmotten, haften en vliegen, soms ook op dansmuggen en motten. Hij vangt ze in de lucht of van het wateroppervlak, waarbij hij zijn poten of staartmembraan gebruikt. Hij eet en drinkt vliegend, en kan een snelheid tot 23 kilometer per uur halen.
Gewone grootoorvleermuis
De gewone grootoorvleermuis is, net als de rosse vleermuis, een van de soorten die dankbaar gebruik maakt van de vele vleermuiskasten hier in het park. Dat zijn die zwarte kasten hier en daar aan een boom. Zijn naam zegt het al: de gewone grootoorvleermuis is herkenbaar aan zijn grote oren. De oren kunnen 3 tot 4 cm lang zijn en zijn ruim half zo lang als het lichaam. De gewone grootoorvleermuis is een middelgrote vleermuis met zeer brede en relatief lange vleugels met een spanwijdte van 24 tot 28,5 cm. Het gewicht ligt tussen de 4,5 en 12 gram. Nog wat leuke weetjes over deze vleermuis: ze kunnen stil hangen in de lucht, net als een kolibrie. Tijdens de winterslaap vouwen grootoorvleermuizen hun oren onder hun vleugels en blijft van het oor alleen het oorklepje (tragus) zichtbaar. De tragus is bijna half zo lang als het oor.
de FINAL! De Rosse vleermuis
De rosse vleermuis is een van de grotere vleermuissoorten van West-Europa, met een gewicht van rond de dertig gram en een spanwijdte van 32-40 cm. De naam houdt verband met de kleur van de vacht, die roodbruin (rossig) is. De rosse vleermuis is in West-Europa een uitgesproken boombewonende soort. Hoewel de rosse vleermuis bekend is als boombewonende soort is er heel dichtbij het park een groot flatgebouw waarin een enorme kolonie huist. (>240 vleermuizen in 2021, uniek in Nederland!) Doordat de rosse vleermuis tamelijk luidruchtig is, en de geluiden ook zonder hulpmiddelen vaak goed te horen zijn, zijn de verblijfplaatsen relatief makkelijk te vinden. Zodoende is het gebruik van boomholten door de rosse vleermuis ook al lange tijd bekend.