NKWD (Narodnyj Komissariat Wnutriennich Dieł)
NKWD kojarzy się z instytucją złowrogą i budzącą strach wśrod mieszkańców Białegostoku.
Sowieckie służby specjalne zajęły dwa budynki przy ul. Mickiewicza - dotychczasowej siedziby Izby Skarbowej i Sądu Okręgowego. Były to budynki nowoczesne, wzniesione w latach 1928-1931, w pełni przystosowane do potrzeb administracyjnych.
Pierwszym szefem obwodowego NKWD sowieckiej Białorusi był Aleksander Misiuriew, a następnymi Piotr Gładkow i Siergiej Bielczenko. Białostockie NKWD musiało należeć do najsprawniej działających na nowo zajętych ziemiach, skoro jego pierwszy szef Misuriew otrzymał awans na eksponowane stanowisko pierwszego zastępcy szefa NKWD Białorusi.
W swoich sprawozdaniach NKWD określało Białystok jako teren trudny, na którym dominowały „siły reakcyjno-konserwatywne”. Do grona podejrzanych o wrogą działalność mógł zostać zaliczony praktycznie każdy, kto nawet w najmniejszy sposób negował nowy system lub po prostu do niego nie pasował. Aresztowania trwały nieprzerwanie. Szybko zapełnił się areszt piwnice przy Mickiewicza i więzienie przy Szosie Południowej (ob. ul. Kopernika).