Część terenów obecnego Powiatu krosnieńskiego, była przez długie wieki, aż do 1947 roku zamieszkiwana przez Łemków i Rusinów, uważanych również za etnograficzną grupę Ukraińców. Katastrofa drugiej wojny światowej doprowadziła do zniszczenia tej społeczności i jej przymusowego wysiedlenia na Ukrainę (1944–1946) oraz na Ziemie Odzyskane, w ramach „Akcji Wisła” (1947). Tylko w samym Powiecie krośnieńskim znajdziemy ponad 40 miejscowości dotkniętych wysiedleniami. Znajdują się one głównie w gminach Dukla, Rymanów i Jaśliska. Niektóre zostały całkowicie lub częściowo dosiedlone Polakami, inne w ogóle nie istnieją.
Celem tej serii jest przypomnienie o byłych mieszkańcach tych terenów oraz pokazanie pojedyńczych wsi (lub ich pozostałości), w których kiedyś oni mieszkali oraz o utraconym bogactwie kulturalnym, w postaci zniszczonych cerkwi i innych zabytków.
Szklary/Шкляры
Szklary to mała wieś leżąca przy drodze wojewódzkiej nr 887 z Jaślisk do Rymanowa, blisko przełęczy Szklarskiej. Pierwotnie były wsią łemkowską leżącą w dolinie potoku Chyżny pod szczytem góry Bania Szklarska na wschód od obecnych zabudowań. Pierwszy raz wieś jest wspominana w dokumentach z XV wieku, w następnym zaś wieku powstała we wsi parafia pw. św. Mikołaja. Szklary leżały przy średniowiecznym trakcie handlowym, o którym przypomina współczesna ścieżka historyczno-krajobrazowa prowadząca do Jaślisk. Na początku XVII wieku w okolicach były prowadzone walki z Szwedami a w drugiej połowie XVIII mieli tu stacjonować konfederaci barscy, których przypomina kapliczka przy przełęczy Szklarskiej. Ze względu na to, że Szklary były mała wsią, miejscowa parafia w 1848 roku została przeniesiona do Daliowej. Ostatnia drewniana cerkiew pw. św. Mikołaja została zbudowana w 1894 roku na miejscu starszej. W czasach miedzywojennych udało się pod groźbą przejścia na prawosławie przywrócić parafię, w związku z czym mieszkańcy wsi pozostali przy wyznaniu greckokatolickim i nie przyłączyli się do tzw. „Schizmy Tylawskiej“ z listopada 1926 roku, po której duża część Łemków w okolicy przeszła na prawosławie. W okresie pierwszej wojny światowej wieś nie zbytnio ucierpiała. Natomiast w 1944 roku, kiedy w okolicach toczyły się walki w ramach operacji karpacko-dukielskiej, część zabudowy została spalona. Po zakończeniu wojny w 1946 mieszkańcy zostali zmuszeni do wyjazdu na tereny dzisiejszej Ukrainy, po czym wieś opustoszała. W latach 50 XX wieku pojawił się obok dawnej wsi PGR, zabudowania którego tworzą współczesne Szklary. Wtedy także rozebrano miejscową cerkiew, po której zachowała się ikona Matki Bożej będąca w Muzeum historycznym w Sanoku. Przed pierwszą wojną zamieszkiwało we wsi 418 mieszkańców, z czego było 409 grekokatolików, 4 rzymskich katolików i 5 Żydów. Według ostatniego przedwojennego spisu powszechnego z 1931 Szklary miały 437 mieszkańców i 69 budynków. Obecnie w Szklarach mieszka około 200 osób.
Z pierwotnej wsi pozostało bardzo mało śladów, do czego przyczyniła się także dzialałność PGRu i przede wszystkim zniszczenia pozostałości cmentarzy dokonane w 1992 przez miejscowych pracowników. Dotrzeć do owych śladów przeszłości można albo z obecnej wsi albo z przelęczy Szklarskiej. Z niej prowadzi niebieski szlak, po którym można dojść na szczyt Bani Szklarskiej. Po przekroczeniu potoku należy kontynuować wędrówkę po szlaku, przy którym jest nieco wyżej zaznaczony skręt w kierunku dawnej wsi oznakowany białymi punktami. Droga prowadzi do resztek jednego z trzech miejscowych cmentarzy, na którym pozostało kilka nagrobków. Za nim jest mała skarpa, za którą leży drugi i trzeci cmentarz (przycerkiewny) oraz cerkwisko. Na nim można zobaczyć fundamenty cerkwi i kamienną chrzcielnicę. Miejsce zostało w latach 2005–2006 i ponownie w 2016 roku uporządkowane. Do głównej drogi w obecnych Szklarach można powrócić przez pola obok ujęcia wody.
Skrytka jest umieszczona przy największym cmentarzu, do którego prowadzi biały szlak i zawiera logbook.