Het IJsselmeer ontstond toen op 28 mei 1932 de Afsluitdijk een feit was en daarmee de Zuiderzee afsloot. In 1936 werd er bij Urk een werkhaven aangelegd waar vandaan de schepen vertrokken die de dijken aanlegden. In 1937 werd daadwerkelijk begonnen met het aanleggen van de dijken.
Vanuit Lemmer werd er in zuidwestelijke richting gebouwd en vanaf Urk werkte men naar het noorden. Op 3 oktober 1939 was de eerste dijk gereed toen het sluitgat ten zuiden van de Rotterdamse Hoek gedicht werd. De tweede dijk, die van Urk naar Vollenhove liep, werd daarna aangelegd. Op 13 december 1940 werd ook daar het sluitgat gedicht.
Met het sluiten van de dijk kon het leegpompen van de polder beginnen. “Kleine” tegenvaller: doordat er een sterke westenwind had gestaan, was er veel meer water dan gedacht in de polder opgestuwd. De extra 150 miljard liter water moest ook weer uit de polder worden gepompt!
Van de drie gemalen die de polder moesten leegpompen, kon op 7 januari 1941 alleen gemaal Buma (GC7K78B) in het noorden meteen aan het werk. Het gemaal Smeenge (GC7K78D), in het zuidoosten, werd pas later in gebruik genomen en gemaal Vissering (GC7K78C) in het zuidwesten heeft niet meegewerkt aan het droogmalen. Door de invloed van de Tweede Wereldoorlog was het gemaal nog niet gebruiksklaar.
Op 9 september 1942 werd de polder droog verklaard. Het waterpeil was gezakt tot 4,40 m onder NAP en daarmee kwamen de laagste delen van de polder voor het eerst boven water. Er was 48.000 hectare nieuw land ontstaan dat vergroting van de oppervlakte landbouwgrond als doel had.
De cache
Om deze cache te vinden dien je onderstaand verhaal te lezen terwijl je de route loopt.
Wat een toeval dat ik je hier tref, je bent zeker op zoek naar zo'n geokesj ding? Ik kan je onderweg wel een verhaal vertellen hoor. Ik zal me eerst even voorstellen, mijn naam is Corneel, voormalig schipper. Voordat het hier polder was, voer ik hier met mijn scheepje, op zoek naar lekkere vis voor op de markt.
We staan nu op de parkeerplaats van het sportpark, in de hoek zie je een fietspad. Ga daar maar heen. Dan zal ik mijn verhaal verder vertellen. Kijk, in de bomen zitten vogelhuisjes. Je kan er drie zien voordat we bij de splitsing zijn. Als je om het hoekje van de laatste boom kijkt, dan zie je er nog eentje. Laat maar lekker hangen hoor, we gaan hier rechtsaf.
Je ziet hier aan de rechterkant van het pad een lantaarnpaal staan. Er heeft hier een bordje gestaan dat ging over het sportpark. Omdat deze er niet meer staat, moet je iets met de lantaarnpaal. Deze hebben helemaal bovenaan een letter en getal zodat je makkelijk storingen door kunt geven of zo'n geokesj aanwijzing ervan kunt maken. Hier heb je er zo eentje: neem de waarde van de letter en tel hier het tweede cijfer van het getal bij op. Vervolgens haal je het eerste cijfer van het getal op de paal er weer van af. Zo heb je het getal voor 'Sportaccommodatie'.
We lopen verder, aan de linkerkant zie je huizen met achtertuinen, maar aan de andere kant van het pad is er natuur. Dat was er vroeger nog niet, toen was er alleen water. Nu kan je de vogels horen fluiten en het groen lijkt wel een oerwoud. Ah, daar aan het einde van het pad staat een vuurtoren. Daar heb ik toch meer mee hoor. Ze geven je aan waar je bent en aan het lichtpatroon kan je zien bij welke haven of rotspunt je bent. We gaan rechtsaf.
We lopen verder op het voetpad. Ongelofelijk toch, dat je hier op de zeebodem loopt. De witte boerderij aan de overkant lijkt zo uit Zeeland te komen. Nou, in feit is dat ook een beetje zo. Er staat weer zo'n bordje dat het verhaal erover vertelt. Onthou ook maar goed wat er precies op staat. Na het bordje lopen we nog zo'n 20 meter door en daarna steken we linksaf de weg over, naar het bordje met Boslaan erop. Dat is zo'n ding dat ze er geplaatst hebben toen het al een dorp werd. Je weet het: daarvoor was er alleen maar water. Goh, dat water, daar verlang ik wel naar terug hoor. Helaas laat mijn gezondheid het niet meer toe om rond te dobberen op de zee. In plaats daarvan vertel ik soms verhalen over hoe het hier vroeger was.
Na een stukje kom je aan de linkerkant twee palen tegen. Zouden die nog over zijn van vóór de inpoldering? Het lijken wel van die palen waar je je schip kan aanmeren. Meerpalen, ja zo heten ze. Ga er maar tussendoor. Daarna is er een lichtmast. Ook daar gaan we linksaf. Wat hebben ze hier nu voor piramides neergezet? We zijn toch niet in Egypte? Maar er zitten ramen en deuren in en er zijn balkons. Zo te zien wonen er zelfs mensen in. Nou ja zeg!
We gaan de brug over en daar zijn dan eindelijk weer twee vuurtorens. Die zijn voor een echte zeeman als ik natuurlijk duidelijk te herkennen. We gaan rechtsaf. Hee, rechts in de bosjes staat weer zo'n groen bordje en ja hoor, dit gaat over de bijzondere woningen hier. Maak maar een notitie van wat erop staat. Recht zo die gaat. Daar is de stuwdam (Barrage) al. Daar kunnen we mooi overheen en nadat we twee blokken met landrot-huizen zijn gepasseerd, gaan we linksaf over de brug.
Een fietspad. Nee, geen waterfietsen. Er zijn hier alleen nog sloten en kleine watertjes over, wel jammer hoor. Een splitsing. Links lijkt mij de beste optie hier. Zeelieden krijgen een zeemansgraf. Zo te zien liggen hier rechts alleen maar mensen die op het land hun einde hebben gekend. We gaan zo'n slootje over. Jammer dat de inpoldering een einde heeft gemaakt aan de woeste baren. Aan de linkerkant komen we weer langs zo'n brug. Die laten we lekker links liggen en lopen we voorbij.
Ik hoor de schapen, kippen en andere dieren van de kinderboerderij al. Daar gaan we even een kijkje nemen. Ga maar links. Wéér een groen bordje. Wat staat erop? Schrijf het over, of je moet een goed geheugen hebben en het kunnen onthouden. We lopen langs de speeltoestellen en komen alweer een vuurtoren tegen. Het kon hier aardig spoken in de tijd dat ik hier nog dagelijks voer met mijn kleine vissersbootje, weet je…
Ga maar weer links. Een klein stukje verderop zie je aan de overkant weer een fietspad, waar we in lopen. Verderop hoor je de drukte van de verkeersweg die rond het dorp loopt. Ga maar die kant op. We gaan even een kijkje bij het bankje nemen. Hier zit ik wel eens uit te kijken over het ingepolderde landschap, waar vroeger de zee reikte zo ver je kon kijken. Hoewel: in de verte kon je Blokzijl wel zien liggen, met goed weer natuurlijk.
Een waar geschenk, dit bankje. Niet uit de hemel, maar van twee personen dit keer. Hoeveel letters hebben hun voornamen samen? Dat is een getal waar je ook iets mee moet kunnen. Oh wacht; ik heb eens een formule gezien waarmee je de cachelocatie kan berekenen. Dit is hem:
N 52° 42.(Bankje - Pyramidewoningen)(Boerderij + Dierenweide)(Sportaccommodatie - Dierenweide)'
E005° 51.(Pyramidewoningen - Boerderij)(Dierenweide)(Sportaccommodatie - Pyramidewoningen)'
Klopt dat? Gaat het daarmee lukken? Dan stuur ik je weer op pad. Ik blijf hier nog even zitten op het bankje.
Je moet in ieder geval terug naar de splitsing daar en rechtdoor, zo ver weet ik het wel. Het pad gaat eerst om de ijsbaan heen. 's Zomers wordt het ook wel voor de autocross gebruikt. Veel succes met je hobby en ahoy!
Corneel V. Schipper