Perła polskiego Renesansu [PL/EN] Virtual Cache

Ratusz

Początki istnienia tarnowskiego ratusza, budowli ściśle związanej z dziejami miasta lokowanego w 1330 roku, sięgają połowy XV wieku. Pierwotnie mogła to być budowla drewniana, podobnie jak cała ówczesna zabudowa miasta, która została zniszczona w czasie pożaru w 1494 roku. W jej miejsce powstały prawdopodobnie dwie murowane z cegły budowle; dzisiejszy trakt wschodni mieszczący obecnie szatnię i biuro, oraz właściwy ratusz z przylegającą od strony północno-zachodniej kwadratową wieżą zegarową.Istnienie budynku ratusza potwierdza dokument z 1526 roku mówiący o osadzeniu drzwi do wieży zegarowej. Pomiędzy budowlami znajdowała się kilkumetrowa, ocembrowana studnia, która najprawdopodobniej pełniła funkcję kabatu – więzienia miejskiego, gdzie przetrzymywano oskarżonych. Domniemany kabat, obecnie przeszklony, jest widoczny z płyty rynku od strony północnej.

Ratusz od początku swego istnienia aż do 1931 roku, kiedy został przekazany na cele muzealne, był budowlą, w której urzędowały władze miasta. Na piętrze od zachodu mieściła się sala radziecka, gdzie odbywały się posiedzenia rady miejskiej i urzędował sąd wójtowsko-ławniczy. Obok umieszczony był skarbiec, w którym przechowywano pieczęcie, księgi miejskie, przywileje. Oba pomieszczenia zostały połączone w XIX wieku, tworząc dzisiejszą Salę Rady. Największym, reprezentacyjnym pomieszczeniem na piętrze była Sala Pospólstwa, gdzie dokonywano m.in. wyboru władz miejskich i gdzie odbywały się różnego rodzaju uroczystości. Od strony wschodniej mieściła się kancelaria pisarza miejskiego oraz szafarnia – kasa miejska. Na parterze znajdowała się tzw. wietnica, gdzie sprzedawano między innymi: sól, świece łojowe, dziegieć (smołę drzewną), oraz waga miejska, zbrojownia i mieszkanie dla instygatora – oskarżyciela publicznego. Część znajdujących się tu „sklepów”, czyli pomieszczeń sklepionych, wydzierżawiano na magazyny. Pomieszczenia parteru ulegały wielokrotnym przekształceniom - w zależności od potrzeb - tracąc swój pierwotny wygląd.

[Źródło: Tarnowskie Centrum Informacji]

Town Hall

Centrally located Town Hall, at first Gothic, rebuilt in the middle of the 14th century, was reconstructed on several occasions. The Town Hall is a two-storey Renaissance building made of brick. The main construction is 18 meters high with a tower reaching the height of 30 meters. The building is rectangular with a tower on the northern side and a staircase on the southern side. It is crowned with a brick attic and twenty-eight pits. The ridge is decorated with stone volutes, pinnacles, and fourteen mascs. The lower part of the tower is square, the top part is round with a corbelled guard gallery. The roof is pointed with a tin Pogoń Litewska, the Sanguszko family coat of arms, on the top. The crest was mounted there at the end of the 18th century and replaced the Leliwa, the Tarnowski family coat of arms. At first the Town Hall was a Gothic building. Now, the only preserved Gothic element is a brick ogival lintel of the portal in the ground floor hall, which probably served as an entrance.

The first written information about the Town Hall dates back to 1448 and says: "the salary of 8 grzywna (Medieval currency) every year from the Town Hall (de pretorio) for the hospital chapel outside town walls". This document contains also complete name list of the old and new town council. Another note about the Town Hall appears in the town council's files in 1526. It concerns the costs of placing "the old clock tower door" and "the Town Hall chamber door". The Town Hall was thoroughly rebuilt probably at the end of the 16th century. Western part with a cellar was added as well as a staircase on the southern side of the building. The whole construction was covered with a roof hidden behind a high attic similar to the one crowning Cracow's Cloth Hall. In the twenty-eight pits of the attic there were portraits of the Tarnowski family members from Spycymir to Jan Krzysztof (who died in 1567) painted presumably in a sgraffito technique. The number of masks symbolizes fourteen members of old and new town council. From the middle ages to 1792 the Town Hall was several times destroyed by fire. At the end of the 19th century the building was decaying. Between 1889 and 1892 it was rebuilt but the detailed renovation works were carried out between 1962 and 1968. At that time Town Hall's rooms were adapted for exhibition purposes.

[Source: Tarnowskie Centrum Informacji]