NA TROPIE DAWNYCH WULKANÓW
[PL]
Kawia Góra to odpowiednie miejsce na krótszą lub dłuższą, pieszą lub rowerową (a nawet samochodową), weekendową wycieczkę, w poszukiwaniu śladów dawnych wulkanów. W pobliżu przebiegają szlaki piesze i rowerowe oraz szlak legend Gminy Ciepłowody. Na Kawiej Górze ustawiono wieżę widokową oraz wiatę turystyczną w nieczynnym kamieniołomie, gdzie można spokojnie odpocząć po trudach wędrówki. Przy okazji warto zwiedzić sam kamieniołom. Skała, która tu występuje była wydobywana na potrzeby lokalnego budownictwa, gdyż z łatwością daje się formować na bloki i płyty.
Czym jest ta szarożółta, niepozorna, choć tajemnicza skała? Nosi nazwę skały kwarcowo-skaleniowej lub leptynitu. Składa się głównie z minerałów takich jak skalenie potasowe, skalenie sodowo-wapniowe, czyli plagioklazy oraz kwarc. Skalenie można dostrzec w postaci białych oczek wielkości do 2 mm lub jasnych lamin w skale. Oprócz nich występują także: mika, którą obserwuje się jako połysk na powierzchni skały oraz ciemne słupki i igiełki turmalinów. Skały kwarcowo- skaleniowe występują na Kawiej Górze w dwóch odmianach - o oddzielności grubopłytowej z oczkami skalenia i cienkopłytowe, laminowane. W obrębie łupku występuje strefa bogata w niewielkie gniazda i soczewki pegmatytowe z turmalinem.
O ile sama skała nie wydaje się szczególnie atrakcyjna wizualnie, to jej historia zdaje się być bardzo ciekawa. Skały z Kawiej Góry są skałami metamorficznymi należącymi do pasma łupkowego Kamieńca Ząbkowickiego. Składają się one ze skał przeobrażonych, głównie łupków mikowych (łyszczykowych), marmurów oraz amfibolitów i właśnie skał kwarcowo-skaleniowych. Metamorfizm i deformacja pasma kamienieckiego zakończyła się 340 milionów lat temu podczas orogenezy waryscyjskiej. Skały kwarcowo-skaleniowe tworzą kilka odrębnych horyzontów w łupkach łyszczykowych. W rejonie Kawiej Góry horyzont taki ma grubości około 200 m. O ile skałami wyjściowymi dla łupków łyszczykowych były prawdopodobnie skały osadowe, takie jak mułowce lub łupki ilaste przeławicone lokalnie wapieniami (z których powstały marmury), to dla skał kwarcowo-skaleniowych skałami wyjściowymi najprawdopodobniej były kwaśne wulkanity składające się z law i tufów ryolitowych. Lawy takie charakteryzują się wysoką lepkością, stąd erupcje z nimi związane mają charakter eksplozywny. Rejon powstawania tych skał był więc niespokojny tektonicznie z powodu okresowo wybuchających wulkanów. Szacuje się że miało to miejsce na przełomie neoproterozoiku i kambru (ok 542 mln lat).
Aby zalogować znalezienie musisz odwiedzić miejsce i odpowiedzieć na pytania:
- Z jakiej skały powstały skały kwarcowo-skaleniowe?
- Dlaczego wulkany występujące dawniej, w rejonie dzisiejszej Kawiej Góry, miały charakter eksplozywny ?
- Jaka cecha skał kwarcowo-skaleniowych wpłynęła na podjęcie eksploatacji w tym miejscu?
- Odszukaj w kamieniołomie leptynity cienkopłytowe, laminowane i podaj, w której części one występują w stosunku do wejścia
- Opcjonalnie: Do swojego logu dołączyć fotografie siebie albo swojego GPS.
Odpowiedzi proszę wysyłać na adres mailowy dostępny przez profil. Logować można po wysłaniu odpowiedzi nie czekając na odpowiedź z naszej strony. Logi bez przesłanych odpowiedzi będą kasowane w ciągu 14 dni!