De Basklarinet Mystery Cache

Mijn moeder speelt dit jaar al 60 jaar bij Harmonie Concordia in Wijk bij Duurstede. Zij begon met het bespelen van de Klarinet maar de laatste jaren is ze in de ban van de Basklarinet. Vaak krijgt ze de vraag welk instrument ze nu bespeelt want het lijkt zo op een saxofoon. Vol overgave vertelt ze van alles over de Basklarinet. Wie weet kom je haar nog eens tegen als ze een optreden heeft.

Bovenstaande coördinaten zijn fictief. Hier kun je wel het voormalige huis van Prinses Irene vinden.

De Basklarinet

​​Geschiedenis
De klarinettist Anton Stadler, die veel met Mozart optrok, had klarinetten laten maken, de zogenaamde bassetklarinet, die 4 halve tonen lager konden spelen dan een gewone klarinet. Dit instrument dient niet verward te worden met de bassethoorn, dit is een lager instrument uit de klarinetfamilie, ongeveer te beschouwen als de tenor van de familie. Mozart gebruikte de bassetklarinet in zijn beroemde klarinetconcert, maar ook in het klarinetkwintet en in de opera "Così fan tutte". Na Mozart verdween de interesse voor dit type klarinet, al heeft Süssmayr, die het requiem van Mozart voltooide, nog een eerste deel van een bassetklarinetconcert geschreven. (Dit deel is tegenwoordig ook op cd te beluisteren). Stadler noemde zijn klarinet basklarinet. De term bassetklarinet is van recente datum, om verwarring met de huidige basklarinet te vermijden.

Adolphe Sax bedacht een nieuw systeem. Er bestond blijkbaar al zoiets als een 'basklarinet', maar die stelde niet veel voor. Het was waarschijnlijk een poging tot het verbeteren van de contrabassethoorn. In 1834 presenteerde Sax deze ‘basklarinet’. Hij verbeterde deze basklarinet doordat hij de ergonomische ligging van de kleppen verbeterde. Doorgaans staat een basklarinet in Bes, net als de gewone Bes-klarinet, maar dan een octaaf lager.

De eerste vermelding van een basklarinet duikt op in een Parijse krant van 11 mei 1772. Daarin wordt verteld dat Gilles Lot een instrument gebouwd heeft dat hij "basse tube" noemt. Uit de verdere beschrijving van dit instrument blijkt dat het om een basklarinet gaat. Hierdoor zouden we Gilles Lot kunnen beschouwen als de uitvinder van de basklarinet, maar zeker is het niet. Waarschijnlijk heeft Gilles Lot een soort van verbetering gemaakt van de bassethoorn die twee jaar eerder was uitgevonden en noemde hij het een basklarinet.

Bereik van de basklarinet​
Een moderne basklarinet heeft een groter bereik dan een klarinet.
In de hoogte hangt het van de kunde van de speler af waar het bereik ophoudt.
Er zijn twee verschillende kleppensystemen op klarinetten, zo ook op de basklarinet: het Franse systeem en het Duitse systeem. Laatstgenoemde klarinetten hebben ook een iets nauwere boring en een scherper gebogen halsje.

De basklarinet in orkesten en ensembles
De basklarinet hoort tot de standaardbezetting van een modern harmonieorkest.
In muziek voor symfonieorkesten komt sinds eind negentiende eeuw regelmatig een basklarinetpartij voor. Deze partij wordt dan vaak ingevuld door een van de besklarinettisten, tenzij de basklarinet "doorlopend" aangewend wordt. Dan komt er een speler bij enkel voor dit instrument.
Sommige klassieke componisten negeerden de basklarinet vrijwel geheel, terwijl onder anderen Richard Strauss, Richard Wagner, Maurice Ravel, Gustav Mahler dit instrument veelvuldig voorschreven.
Klarinettenkoren tellen altijd één of meer basklarinettisten, en zelfs nog lagere instrumenten.

De basklarinet als solo-instrument
Sinds de tweede helft van de 20e eeuw heeft de basklarinet snel ingang gevonden als solo-instrument. Dit is te danken aan de inspanningen van eerst de Tsjech Josef Horák, maar vooral door de Nederlandse virtuoos Harry Sparnaay. Hij schreef alle componisten die hij van naam kende een brief met een verzoek om een stuk voor hem te componeren. Naarmate steeds meer componisten uitvoeringen van dergelijke werken hoorden, kwamen er steeds meer bij, voor basklarinet solo, basklarinet met één of meer andere instrumenten en voor basklarinet(ten) in allerlei grotere combinaties. Onder anderen Iannis Xenakis, Ton de Leeuw, Jos Kunst en Luciano Berio hebben stukken voor het instrument geschreven. De Nederlandse componist Kees Vlak schreef een Concert voor basklarinet en harmonieorkest in 1982. Pierluigi Billone componeerde een werk voor twee basklarinetten: 1+1=1.
Ook in de jazz is de basklarinet steeds vaker te horen. Pionier was Eric Dolphy, later hebben David Murray en Louis Sclavis opmerkelijke concerten en platen geproduceerd op basklarinet.

LET OP: Per 09-05-2021 is de cache iets verplaatst ivm herinrichting van de omgeving.
De vragen zijn hetzelfde alleen de uitwerking is anders geworden.
Heb je vóór deze datum de puzzel al opgelost kijk dan even opnieuw naar de antwoorden. ​

Los onderstaande vragen op om de cache te vinden:

1. Tot welke groep blazerS behoort de basklarinet? Aantal letters stapeltellen tot 1 cijfer = A

2. Welk instrument was er eerder, de basklarinet of de saxofoon. Letterwaarde voorlaatste letter = B

3. Welk systeem bedacht Aldolph Sax? 1ste cijfer = C

4. Wat is de laagste toon bij een moderne basklarinet? Letterwaarde = D

5. Er worden meerdere namen genoemd als ontwerper van de basklarinet. Wie wordt algemeen beschouwd als dé ontwerper van de basklarinet? 3de letter - 4de letter - 1ste letter = E

6. De basklarinet is het blaasinstrument met het grootste bereik. Hoeveel octaven haalt een geoefend speler? Letterwaarde 2de letter = F

    

De cache ligt op: N 51° 58.ABC - E 005° 20.DEF

Let op: De cache ligt op een voor velen onbekende plek in Wijk bij Duurstede.
Blijf op de paden en laat de natuur met rust.
Je hoeft voor de cache NIET van het pad af!
​Geniet van de omgeving!