Proponowana przeze mnie skrzynka pokazuje budowę tego fragmentu Tatr Zachodnich, od ich granicy, czyli Przełęczy Liliowe!
Fotografia: Beskid i Kasprowy Wierch.
Z Przełęczy Liliowe rozciąga się ładny widok na Halę Gąsienicową - bardzo dobry przykład polodowcowej rzeźby tatrzańskiej. Dno doliny pokryte jest materiałem morenowym. Możemy dostrzec również wygładzone przez lodowiec progi skalne - m.in. nad Zielonym Stawem. Wody tych stawów wypełniają kotły polodowcowe. Podcięcia lodowcowe są widoczne w górnej części doliny - między Kościelcem, Zawratową Turnią, a wreszcie Świnicą.
Tatry mają budowę płaszczowinową. Oznacza to, że starsze warstwy leżą na młodszych w wyniku rozmaitych procesów. Jedna warstwa nasuwała się lub też obrywała na drugą, przez co na skałach osadowych możemy znaleźć skały dużo starsze i często przeobrażone. To zjawisko możemy dostrzec tutaj. Przełęcz Liliwe leży w granicy występowania łupków kredowych będących fragmentem pokrywy granitowego masywu Tatr. Łupki - ciemne szarzo-czarne to skały osadowe. Jak zauważymy idąc w stronę Beskidu, powyżej nich leżą starsze skały. Najpierw pokazują nam się szare szaro-białe wapienie lub dolomity z triasu, które są fragmentem płaszczowiny Czerwonych Wierchów.
Dalsza wędrówka na Beskid wiedzie przez płaszczowinę Giewontu, która jest zbudowana z granitów, w tym granitów przeobrażonych z fragmentami gnejsów i pegmatytów. Granity są to skały magmowe, powstałe w wyniku krystalizacji magmy, natomiast gnejsy i pegmatyty zostały jeszcze później przeobrażone w wyniku działania silnego ciśnienia i temperatury. Dlatego ewidentnie można je odróżnić. W tym miejscu skały te nie mają wyraźniej granicy, a granity zawierają w sobie okruchy lub fragmenty tych skał metamorficznych. Ta warstwa płaszczowinowa "wyspy krystalicznej" Giewontu została nasunięta, mimo, że pierwotnie była bardziej na południe. Możemy więc dostrzec silnie sprasowane granity, z białymi i czarnymi smugami, a dalej z wkładkami pegmatytów i gnejsów (to będzie pierwsze zadanie).
Na szczycie najbardziej widoczne są czarne skały nazwane amfibolitami.
ZADANIE:
1. Stań na przełęczy Liliowe w miejscu łączenia się szlaków i policz: ile widzisz polodowcowych jeziorek w Hali Gąsienicowej?
2. Idąc w stronę Beskidu po drodze mijasz różne ciekawe skały: najpierw czarne łupki kredowe, później szare wapienie triasowe, ale wreszczcie dochodzisz do biało-czarnych skał, z widocznymi kwarcowymi kryształkami. Trochę powyżej nich znajdują te same granity z wkładkami pegmatytowymi i gnejsowymi. Mają one charakterystyczny kolor skaleni, jaka to barwa?
3. Podchodząc pod szczyt lub będąc na górze nie możesz nie zauważyć czarnych skał. Postaraj się wziąc do ręki kilka okazów, najlepiej ze świeżym przełamem i zobacz jak wyglądają. Jakie mają cechy charakterystyczne? Jaka jest ich budowa patrząc w poprzek oraz jak wyglądające minetały znajdują się na nich?
"Odpowiedzi proszę wysyłać za pomocą mojego profilu. Nie trzeba czekać na moją odpowiedź, można od razu logować. Jeśli coś będzie nie tak, zgłoszę się sam. Pamiętajcie proszę, że logi bez podesłanych odpowiedzi będą kasowane".
Podsumowując (TO WARTO SZUKAĆ): warto przyjrzeć się polodowcowej budowie Hali Gąsienicowej oraz zobaczyć, że na młodsze skały osadowe: niżej piaskowce, a wyżej łupki kredowe (szaro-czarne), nasunęła się płaszczowina ze starszymi skałami wapieniami triasowymi (białe, szare), a wyżej z granitami (biało-czarne, czasami błyszczące od kwarcu) oraz gnejsami i pegmatytami (charakretystyczny kolor). Na górze z kolei warto znaleźć czarne amfibolity.