KWARCYTY Z DAKTYLAMI
QUARTZITES WITH DATES
[PL] 
Uwaga! Teren z pionowymi sztolniami! Trzymaj się wyłącznie dróg i ścieżek. Bądź ostrożny. Wchodzisz tutaj na własną odpowiedzialność!
Zapraszam w miejsce jedyne w swoim rodzaju biorąc pod uwagę skałę, której stanowisko jest jedynym dostępnym stanowiskiem w Europie.
W opisywanym miejscu obejrzeć można kwarcyty, które są podstawowym budulcem otaczających wzgórz (są eksploatowane obok w kamieniołomie w Jegłowej) oraz tzw. kwarcyty daktylowe. W kwarcytach daktylowych kwarc tworzy specyficznie wykształcone agregaty mineralne, które swoim kształtem przypominają daktyle. Z tego powodu w literaturze petrologicznej skały te są określane jako kwarcyty daktylowe. Miejsce to bylo odwiedzone przez samego Johanna Wolfganga Goethe, który zainteresował się występującą tutaj skałą. Stąd też odłsonięcie to bywa nazywane Skałką Goethego.
W jaki sposób powstały kwarcyty daktylowe? Są to niewątpliwie skały pochodzenia metamorficznego. Do dnia dzisiejszego prowadzona jest jednakże dyskusja w jaki sposób powstały te skały. Istnieje teoria, że skały te są produktem deformacji i metamorfizmu zlepieńców kwarcowych (skał osadowych, które pierwotnie zbudowane były z kwarcowych otoczaków rozproszonych w kwarcowym tle skalnym). Inna teoria mówi, że skały te to wyłącznie efekt deformacji towarzyszącej metamorfizmowi piaskowców kwarcowych. Teraz tłumacząc na język zrozumiały dla każdego śmiertelnika :) Jedna z teorii mówi, że skały powstały w podczas przemian metamorficznych obejmujących oddziaływanie zarówno wysokich temperatur jak i wysokich ciśnień.
Pierwotną skałą były zlepieńce, skały osadowe, które zbudowane są z ziaren kwarcu o rozmiarach zdecydowanie większych niż niż 2mm. Gdy te skały dostały się w strefy głębi Ziemi, gdzie panowała wyższa temperatura (rzędu 400-650ºC), oraz wyższe ciśnienie (rzędu >1000 atmosfer) nastąpiła deformacja ziaren (zobacz zdjęcie powyżej) i krystalizacja nowych minerałów. W efekcie powstały charakterystyczne ziarna widoczne w kwarcycie daktylowym.
Ciekawostka mineralogiczna
Miejsce, w którym się znajdujesz słynie z jeszcze jednej atrakcji mineralogicznej. W okolicach Jegłowej od wielu lat odnajdywane są kryształy górskie (bezbarwna odmiana kwarcu). Ich występowanie związane jest z kwarcytami i obecnym w kwarcytach kaolinie. Kryształy górskie obecne w masie kaolinowej są bardzo często idealnie przezroczyste i pięknie wykształcone. Kryształy górskie występują w formie pojedynczych kryształów lub ich zrostów oraz szczotek. Szczotki krystaliczne mają za podłoże łupek kwarcytowy, jako że pierwotnie wyścielały one kawerny w tej skale. Niestety kwarc w szczotkach jest najczęściej połamany lub pogruchotany na skutek ruchów tektonicznych, odbywających się już po krystalizacji tych minerałów. Silne spękanie wewnątrz kryształów powoduje, że są one mlecznobiałe i nieprzezroczyste. Kwarce z Jegłowej osiągają rozmiary od kilku milimetrów do kilkunastu centymetrów. Największy opisany do tej pory kryształ miał długość 20 cm i szerokość 5 cm.
Większość kryształów spotykanych w kaolinie ma na powierzchni wżerki, czasami układające się w misterne wzory przypominające ślady działalności korników. Są to figury wytrawień powierzchni kwarcu w miejscu, gdzie wyrastały z niego inne drobne kryształki kwarcu. Obecność figur trawienia jest typowa dla kryształów górskich z Jegłowej. Dużo informacji o warunkach tworzenia się kwarcu w Jegłowej dostarczają drobne banieczki cieczy i gazu zamknięte w kryształach, czyli inkluzje. Na podstawie badań inkluzji stwierdzono, że kryształy kwarcu w Jegłowej krystalizowały w dwóch etapach: w temperaturze około 350°C i w przedziale 250-120°C. W kryształach górskich można także znaleźć wrostki anatazu, łyszczyków, hematytu i kaolinitu. Znajdowano również wrostki granatów i turmalinu.
Kryształu górskiego możesz poszukiwać w podłożu, które jest silnie zgruzowane. Na pewno znajdziesz liczne fragmenty kryształów. Duża ich ilość znajduje się powyżej odsłonięcia (na górce). Uważaj podczas poszukiwań ponieważ cały teren jest silnie zryty przez poszukiwaczy kryształu!
Aby zalogować niniejszego kesza proszę prześlij za pomocą mojego profilu lub za pomocą maila odpowiedzi na poniższe pytania (uwaga! potrzebujesz linijki).
1. stojąc na współrzędnych odpowiedz ile schronów przeciw strzałowych masz w zasięgu wzroku,
2. poszperaj w podłożu (nie w ścianie kamieniołomu). Na pewno uda Ci się znaleźć kilka "daktyli" wypreparowanych w wyniku wietrzenia ze skały. Przy pomocy linijki zmierz ich długość i średnice. Uśrednij wynik i podaj go logując EC. Jeśli nie uda Ci się znaleźć wypreparowanych "daktyli" zmierz długość kilku "daktyli" tkwiących w skale. Uśrednij wynik i podaj go.
3. jak uważasz, dlaczego "daktyle" są dużo lepiej widoczne na starych fragmentach skalnych, natomiast na świeżych przełamach skały są one dużo słabiej widoczne?
4. miło mi będzie gdy dołączysz fotkę swoich skarbów znalezionych na terenie łomu i jego okolicy lub fotkę siebie podczas poszukiwań (lub odbiornika gps).
UWAGA! Zgodnie z wytycznymi dla Earth Cache, logować można po wysłaniu odpowiedzi. Nie czekaj na odpowiedź z mojej strony. Jeśli coś będzie nie tak z Twoimi odpowiedziami sam się do Ciebie zgłoszę
I jeszcze jedna, ostatnia, uwaga:
logi bez wcześniej udzielonych odpowiedzi będą kasowane w ciągu 14 dni!
ENGLISH SUMMARY
Warning! The area of vertical drifts! Keep only roads and paths. Be careful. You walk here at your own risk!
The area Jegłowa there is a very rare rocks: quartzite a dates. It is the only outcrop in Europe. These rocks formed from sedimentary rocks. Rock baseline were conglomerates. As a result of metamorphic processes (high temperature and pressure) metamorphic rocks formed by nature quartzites. These rocks are building around Krzywina and Jegłowa. Another interesting mineralogical feature is occurring here quartz formed as clear rock crystals. The rock crystal from Jegłowa characterized by eceptional clarity, is also an excellent jewellery material.
Both quartzites with dates and clear rock crystals can also be found around a coordinate... Look feet!
If you want to log this cache complete following tasks (Note, you need a ruler) send me (through my profile) an email:
1. Standing on the coordinate response against blast shelters if you are in sight.?
2. Look at ground (not in the wall of the quarry). Surely you manage to find a few "dates" dissected by weathering of rocks. With a ruler, measure the length and diameter. Average result and enter it by logging EC. If you fail to find a dissected "dates" measure the length of a few "dates" inherent in the rock. Average result and enter it to me.
3. As you think, why "dates" are much more visible on old fragments of rock, while the fresh rock surfaces they are much less visible?
4. I am pleased to be when you join picture of her treasures found here and its surroundings or picture of himself while searching (or GPS).
Don't wait for a confirmation of your answers. If there is something incorrect, we will contact you.
Caution! No entries sent replies will be deleted after 14 days!
Literatura
1. Żaba J., Kozłowski K., Janeczek J. Zbieramy minerały i skały. Przewodnik po Dolnym Śląsku, WG, 1991,
2. Chmura K., Rozwój litologiczny jegłowskiej serii kwarcytowej, Rocznik PTG, Tom XXXVII, z.3, 1967.