Obóz macierzysty budowany był m.in. przez polskich jeńców, uczestników wojny obronnej Polski w 1939 r. Stalag był wielokrotnie rozbudowywany, ze względu na powiększającą się liczbę więźniów. Początkowo przewidywano ich liczbę na 3 tysiące, a maksymalne obciążenie obliczono na 15 000. W rzeczywistości w obozie znajdowało się jednocześnie nawet blisko 50 tysięcy jeńców.
W pierwszym okresie istnienia obozu dominującą nacją byli Polacy. Stanowili oni ogromną większość 10 tys. więźniów zgorzeleckiego obozu. Od wiosny do czerwca 1940 roku większość Polaków przewieziono do innych obozów na zachodzie Rzeszy. Latem do Stalagu przybyło 20 tys. Belgów i Francuzów. W marcu 1941 trafiło tu ok. 2,3 tys. Jugosłowian, a w styczniu 1942 roku przybył pierwszy transport jeńców radzieckich, których we wrześniu 1943 było już prawie 20 tys. Jesienią 1943 w Stalagu pojawili się jeńcy brytyjscy, spośród których większe grupy stanowili Anglicy, Nowozelandczycy, Australijczycy i Południowoafrykańczycy (razem ok. 3 tys. żołnierzy). Po obaleniu Mussoliniego i przystąpieniu Włoch do koalicji antyfaszystowskiej obóz stał się miejscem internowania ponad 6 tys. żołnierzy włoskich. W 1944 do obozu przybyli powstańcy: żołnierze powstania warszawskiego i Słowacy walczący w Słowackim Powstaniu Narodowym. W styczniu 1945 roku do Zgorzelca trafiło 1800 Amerykanów, przewiezionych z innych obozów.
Szacuje się, że przez całą historię działania obozu przeszło przez niego ponad 100 tys. jeńców. Liczbę ofiar śmiertelnych trudno jednak oszacować. Wiadomo, że zmarło 199 Francuzów, 68 Belgów i sześciu Amerykanów oraz 28 Jugosłowian. Dane dotyczące śmierci 45 Polaków są niepełne, gdyż nie uwzględniają epidemii dyzenterii w obozie przejściowym. Liczbę ofiar wśród – najgorzej traktowanych – żołnierzy radzieckich szacuje się na 10-12 tysięcy, a wśród włoskich na ok. 500. Wielkość tych liczb wynika z fatalnych warunków bytowych (stłoczenie, choroby, głodowe racje, wyziębienie organizmu) oraz egzekucji jeńców radzieckich i włoskich.
W 1976 roku przy drodze do Bogatyni w miejscu bramy wjazdowej do obozu, odsłonięto pomnik dla uczczenia pamięci jeńców. Pomnik powstał z inicjatywy Stowarzyszenia Byłych Jeńców Oflagów i Stalagów VIII Okręgu Wojskowego. Głównym przedstawicielem i orędownikiem tej organizacji był płk Jean Ollier. Projekt pomnika jest dziełem Pracowni Sztuk Plastycznych w Zielonej Górze a główną część pomnika wykonał (z bolesławieckiego piaskowca) Tadeusz Dobosz. W roku 1994 w skutek starań francuskich kombatantów na monumencie umieszczono marmurową płytę z napisem "1939 Stalag VIII A 1945. Przez ten obóz przeszły, w nim żyły. I cierpiały dziesiątki tysięcy Jeńców Wojny".
W 2006 roku otworzyła się nowa karta historii Stalagu VIII A, kiedy to podjęto polsko – niemieckie działania zainspirowane przez dra Albrechta Goetze, Wójta Gminy Zgorzelec Kazimierza Janika oraz Sekretarza Gminy Zgorzelec Marka Wolanina. Po obu stronach granicy rodziła się idea przywrócenia wiedzy o Stalagu VIII A, o potrzebie podjęcia działań, które mają doprowadzić z jednej strony do upamiętnienia lat wojennych a z drugiej strony o możliwościach stworzenia tu miejsca służącego międzynarodowej wymianie twórczych inspiracji oraz rozwoju kulturalnych kontaktów młodzieży z całej Europy. Dalsze rozmowy partnerów doprowadziły do nawiązania trwałej współpracy pomiędzy stroną polską i niemiecką, tj. powiatem, miastem i gminą Zgorzelec, powiatem Görlitz oraz Stowarzyszeniem MEETINGPOINT MUSIC MESSIAEN, Stowarzyszeniem Przyjaciół i Fundatorów Meetingpoint Music Messiaen oraz Fundacją Centrum Wspierania Przedsiębiorczości, której powierzono realizację projektu budowy Centrum.
Europejskie Centrum Edukacyjno-Kulturalne Zgorzelec-Görlitz MEETINGPOINT MUSIC MESSIAEN – to obiekt, w którym znajdą się sale wystawowe dla ekspozycji stałych oraz okolicznościowych, otwarte archiwum, sale wielofunkcyjne z mobilną sceną, przeznaczoną na organizację koncertów i widowisk, sale seminaryjne, wykładowe oraz konferencyjne. Wszystko wyposażone zostanie w najnowocześniejsze urządzenia multimedialne. Część wystawy tworzyć będzie także sam teren Stalagu VIII A w formie ścieżek edukacyjnych, które prowadzić będą odwiedzających do szczególnych miejsc, w tym do instalacji metalowych Matthiasa Beiera, które każdego roku powstają wspólnie z młodzieżą w ramach Międzynarodowego Workcampu.
Na podstawie: Wikipedia, wordpress.themusicpoint.net
Tyle historii. Ja chciałam zaprosić Was na spacer po terenie byłego obozu. Wzdłuż ścieżki ustawiono szereg tablic opisujących w kilku językach poszczególne elementy obozowej infrastruktury. A wokół wciąż widać resztki budynków, schronów... I wszechobecne brzozy...
Zur Überbrückung des Arbeitskräftemangels im nationalsozialistischen Deutschland wurde schon vor Beginn des Zweiten Weltkriegs der Einsatz von Kriegsgefangenen geplant. Das Lagersystem sah drei Typen von Lagern vor: Durchgangslager (Dulags), Offizierslager (Oflags) und Stammlager (Stalag). Mannschaften und Unteroffiziere wurden in sogenannten Stalags registriert und untergebracht. Die Lager unterstanden der Leitung des Oberkommandos der Wehrmacht (OKW) der entsprechenden Wehrkreise. Die Kommandantur des Stalag VIII A wurde bereits am 26.08.1939 mit Zugehörigkeit zum Wehrkreis VIII Breslau eingerichtet.
Ende Dezember 1939 wurde das Stalag VIII A von polnischen Kriegsgefangenen eingerichtet und bis Herbst 1940 weiter ausgebaut. Laut Bezirksregierungsverordnung vom Mai 1940 war das Lager ursprünglich für etwa 10.000 bis 15.000 belgische Soldaten bestimmt.
Das Lagergelände umfasste ca. 30 ha und beherbergte über 60 Baracken. Die alliierten Kriegsgefangenen belegten insgesamt 18 Wohnbaracken und hatten Zugang zu Funktionsbaracken, die handwerklichen oder administrativen Zwecken dienten. Der südliche Teil des Lagers war mit einem doppelten Stacheldraht vom Rest des Lagers getrennt. Dort befanden sich 20 Baracken, in denen ab 1942 die sowjetischen Kriegsgefangenen untergebracht waren. Nach der Kapitulation Italiens wurden ab 1943 zwei dieser Baracken von den italienischen Militärinternierten belegt.
Man schätzt, dass zwischen 1939 bis 1945 bis zu 120.000 Gefangene verschiedener Nationalitäten durch das Lager gegangen sind. Die Gefangenenzahl variierte monatlich und stieg im Verlaufe des Krieges stetig an. Der Lageralltag war geprägt von harter Arbeit, unzureichender Verpflegung und schlechten hygienischen und sanitären Bedingungen.
Über 80% der im Lager registrierten Gefangenen waren außerhalb des Lagers in verschiedenen Außenlagern und Arbeitskommandos in der Stadt Görlitz und im Umland untergebracht. Dort mussten sie in allen Bereichen der Wirtschaft, wie beispielsweise in landwirtschaftlichen oder industriellen Betrieben, im Handel und Transportwesen arbeiten.
Der Stalag VIII A wurde von Mitte Februar bis Mai 1945 bei durchschnittlich -25°C Richtung Westen evakuiert. In den Jahren 1946 -1948 wurden die Baracken des Stalag VIII A demontiert.
2015 wurde auf dem Gelände des ehemaligen Stalag VIII A das Europäische Zentrum Erinnerung, Bildung, Kultur MEETINGPOINT MUSIC MESSIAEN eröffnet. Dieser Ort ist als Treffpunkt und außerschulischer Bildungsort für junge Menschen aus ganz Europa gedacht.
/Meetingpoint Görlitz/
Pamiętaj, ze skrytka to nie jest zasobnik z darmowymi gadżetami. Fanty są NA WYMIANĘ!
Baw się i nie psuj zabawy innym.
