Vele malen hebben we al door het centrum van Roeselare geslenterd. Nog nooit hadden we de muren van de huizen, dorpels, treden van trappen of hallen van gebouwen van dichter bekeken. Na onze eerste earthcache over fossielen gingen we verder op fossielenjacht dichter bij huis. Heel weinig mensen hebben de miljoenen jaren oude fossielen opgemerkt die ons hier omringen.
Vele gebouwen worden met verschillende materialen gemaakt. Zo wordt er gebruik gemaakt van verschillende soorten sedimentair gesteente die hun schoonheid halen uit hun kleur, maar ook door de aanwezigheid van fossielen. Deze fossielen, meestal doormidden gesneden, komen duidelijk tevoorschijn door het versnijden en polieren van dit sedimentair gesteente.
De fossielen die we vaak terugvinden tijdens deze earthcache zijn vooral restanten van koralen (4,8), schelpen (2,7,9), zeelelies (5,6), mosdiertjes (10) en slakken (1,3). Voorbeelden van deze fossielen zie je hieronder:
Wat is een fossiel?
Wanneer de overblijfselen of sporen van een dier of plant begraven worden door sedimenten kan een fossiel ontstaan. Door de opeenstapeling van sedimenten wordt de druk verhoogd en komt een versteningsproces op gang. Het overblijfsel wordt daardoor vervangen door een mineraalrestant in een gesteente. Na verloop van tijd kan het fossiel door erosie of tektonische bewegingen terug aan de oppervlakte komen. Fossielen kunnen ook bewaard gebleven zijn in andere materialen zoals versteend hars of ijs.
Hoe ontstaat een fossiel in sedimentair gesteente?
Wanneer een dier of plant sterft zorgen de natuurelementen, aaseters en bacteriën ervoor dat alleen de harde delen over blijven. In ons voorbeeld liggen de harde overblijfselen op de bodem van de zee.
Naarmate de tijd verstrijkt worden de harde delen bedekt met sedimenten zoals zand, modder vulkaanas, lava, enz…
Naarmate de sedimenten elkaar opstapelen wordt de druk groter in de onderste lagen. Na verloop van tijd zullen door de druk de onderste sedimenten in steen veranderen. Wanneer er dan rijk mineraal water tussen de gevormde steen sijpelt waar harde delen begraven zijn, dringen deze mineralen binnen in de harde overblijfselen. In de loop van miljoenen jaren lossen de harde delen op en worden de moleculen vervangen door moleculen van calciet of andere mineralen om zo de exacte vorm van de harde delen weer te geven in de steen.
Doordat de continentale platen over de miljoenen jaren heen in beweging waren, kwam het soms tot botsingen waardoor er bergen ontstonden. Voormalige zeebodems kwamen hierdoor naar boven en werden droog land.
Door erosie, aardbevingen of ontginning komen deze fossielen naar boven.
De bovenstaande tekeningen werden met toelating overgenomen van volgende site waar je nog meer info over fossielen kan vinden: http://www.fossils-facts-and-finds.com
De opdracht
Om deze earthcache te loggen zal je antwoorden moeten zoeken gedurende een wandeling door het stadscentrum. Bij iedere locatie op de aangegeven coördinaten zoek je aan de hand van de markering in de bijgevoegde foto’s de antwoorden.
De earthcache mag gelogd worden nadat je de antwoorden op onderstaande vragen doorgestuurd hebt via ons profiel.
Vraag 1:
N50 56.933 E 003 07.610
Op WP1 kun je heel veel verschillende fossielen waarnemen. Geef de namen van de drie omcirkelde fossielen op de foto.
Vraag 2:
N50 56.902 E 003 07.414
Op deze vensterbank vind je een heel specifiek fossiel. Geef de naam en meet de lengte en de breedte van dit fossiel.
Vraag 3:
N50 56.826 E 003 07.343
Op deze hoek zien we een mooi restant van een fossiel. Geef de naam van dit fossiel en geef een omschrijving van hoe het er uitziet.
Vraag 4:
N50 56.806 E 003 07.459
Op deze plaats zie je een dwarsdoorsnede van een fossiel.
De vorm gelijkt op: a) pootafdruk b) bloem c) slak.
Vraag 5:
N50 56.672 E 003 07.310
Bij Juul Plastiek kan je via het water uit de fontein de achterkant wat nat maken om de fossielen beter te kunnen bekijken. Geef een beschrijving van de vorm van deze fossielen.
Vraag 6:
N50 56.674 E 003 07.396
Op deze locatie vind je twee dezelfde soorten fossielen.
Geef de naam van deze fossielen. Waar bevindt zich het grootste fossiel (links of rechts)?
Vraag 7:
N50 56.750 E 003 07.485
Op deze plaats heb je een speciale afdruk van een fossiel.
De vorm gelijkt op: a) krokodillentanden b) bloem c) slak.
Vraag 8:
N50 56.781 E 003 07.563
Aangekomen op het laatste WP zal je even zeer dicht moeten kijken. Welke soort fossiel zie je hier meerdere malen voorkomen?
