Aby doświadczyć piękna tego miejsca wybierz się łodzią z nurtem rzeki, tylko tak będziesz mógł odpowiedzić na wszystkie pytania.
To fully enjoy the pretty of this spot you’re gotta jump on a boat, only in this way you will be able to answer all questions.
Przełom Dunajca
O miejscu:
Jeden z piękniejszych obiektów krajobrazowych Polski i Europy. Składa się z malowniczych meandrów ujętych w jarze, którego ściany osiągają nawet 500m wysokości, a szerokość miejscami wynosi zaledwie kilkanaście metrów. Przełom ma charakter antecedentny, czyli powstały wskutek powolnego rozcinania pasma górskiego wypiętrzanego poprzecznie do biegu erodującej rzeki. Rozpoczyna się poniżej Sromowców Niżnych, kończy - w Szczawnicy; jego długość wynosi ok. 8km, w linii prostej zaś - niespełna 3km. Geneza Przełomu Dunajca jest skomplikowana i nie została jeszcze całkowicie wyjaśniona. Przyjmuje się, że formowanie rzeźby Pienińskiego Pasa Skałkowego przez erozję wodną i denudację sięga młodszego trzeciorzędu. Pierwotnie rzeki płynęły na południe, jednak po ustąpieniu morza z Kotliny Sądeckiej, Dunajec zaczął kierować swe wody ku północy. Wówczas ukształtował się system cieków zbliżony do obecnego i mniej odporne na czynniki niszczące utwory fliszowe (margle, łupki, zlepieńce, piaskowce) zostały usunięte. Spod ich pokrywy zaczęły wyłaniać się skały zbudowane z twardych wapieni rogowcowych, bulastych i krynoidowych (dziś dominujących w Pieninach), które były i są nadal wypreparowywane z osłony skałkowej (mało odpornych na denudację wapieni i margli). Dalsze wcinanie się Dunajca w ciągle wypiętrzający się grzbiet Pienin doprowadziło do uchwycenia meandrów - powstałych we fliszowej, stosunkowo miękkiej pokrywie - pomiędzy twardymi wapieniami serii skałkowej. Od tego momentu zaczął się tworzyć i stopniowo pogłębiać obecny Przełom Dunajca przez Pieniny.
Earthcache:
Żeby zalogować tę skrzynkę musisz odwiedzic to miejsce i wysłac poprawne odpowiedzi na zadane pytania. Brak odpowiedzi będzie powodem usunicia wpisu. Po wysłaniu odpowiedzi na pytania, proszę o logowanie earthcache’a, jeśli odpowiedzi będą błedne, napisze do ciebie. Odpowiedzi mogą być przesyłane w języku polskim lub angielskim. Mile widziane są zdjęcia!!!
Pytania:
1. Ile meandrów tworzy rzeka od Sromowców do Krościenka?
2. Płynąc przyjrzyj sie dnu rzeki. Czy możesz zauważyć jakieś większe wystające głazy albo inne formacje? Dlaczego tak lub dlaczego nie?
3. Oceń szerokość rzeki w miejcu tzw. Skok Janosika. W tym miejscu koryto sie zwęża, a otaczajace skały tworza cos w rodzaju klina. Z jakich skał zbudowany jest ten klin skalny?
4. Po której stronie rzeki znajdują się formacje skalne nazwane Siedmioma Mnichami?
About this spot:
The Dunajec River Gorge in the Pieniny Mountains, West Carpathians, is part of the Pieniny National Parks of Poland and Slovakia. The river flows north at 450–420 m a.s.l. in a narrow meandering valley some 8 km long, cutting hard Jurassic-Cretaceous siliceous limestones (Pieniny Limestone Formation) and much softer Cretaceous marls intercalated with flysch rocks. These rocks are part of the Upper Cretaceous Pieniny Nappe. Vertical white limestone walls of the gorge rise up to about 400 m above the river, making up a magnificent scenery listed among the most beautiful nature preserves of Europe.
Fluvial erosion, weathering, and slope movements, acted in the Pieniny Range ever since Late Miocene (10–5.3 Ma). They contributed to development of a high (700–800 m a.s.l.) planation level upon which an ancient river meandered among some hard Jurassic-Cretaceous limestone klippes sticking out of much softer Palaeogene fl ysch cover of the Pieniny Klippen Belt. River bottom erosion cut deeper and deeper exhuming strongly folded, meridionally faulted core of the Pieniny Range built of its highest tectonic unit – the Pieniny Nappe. Upon reaching down to its hard limestones, the river’s meanders became stabilized so that during Pliocene (5.3–1.8 Ma) and Quaternary (1.8 Ma to present) epochs, they did not change their course in the Dunajec River Gorge.
Earthcache:
To log this earthcache you have to visit this place and send the correct answers to the questions. No response will cause deletion of the log. After sending the response to the questions, please login earthcache'a if the answers are wrong, I’ll let you know. Replies can be sent in English or Polish. Photos are more than welcome!
Questions:
1. How many loops does the river make in the gorge?
2. Look at the river bottom. Can you see any big boulders in the river or other structures? Why yes or why not?
3. Indicate the width of the river at the place called „Janosik’s Jump“. In this place river narrows and the surrouding rocks make kind of a rock wedge. What kind of rock is this?
4. On which side of the river there are rock formations called "Seven Monks?