Landmerken: Kerk Finsterwolde
Deze geocache is geplaatst op verzoek van de Stichting Oude Groninger Kerken (www.groningerkerken.nl) in het kader van het project Landmerken (www.landmerken.nl)
In 2008 kregen de Stichting Oude Groninger Kerken en Landschapsbeheer Groningen een subsidie uit het Waddenfonds voor hun project Landmerken. Een “landmerk” is een oriëntatiepunt in het landschap. De Groninger kerktorens, kerken en kerkhoven vormen samen deze landmerken in het waddengebied. Van oudsher oriënteerden schippers op het wad zich op de kerktorens langs de kust.
Een kerk in een dorp is voor bewoners een onderdeel van hun identiteit, en van verre al een herkenningspunt. Het doel van het project Landmerken is het herstellen en versterken van de nauwe relatie tussen torens, kerken en kerkhoven en daarmee het in standhouden van het cultuurlandschap van de wadden. Daarnaast wordt gewerkt aan het stimuleren van het gebruik van kerken en torens.
Acht plaatsen zijn geselecteerd: Hornhuizen, Wierhuizen, Breede, Oldenzijl/ Oosternieland, Uitwierde, Termunten, Finsterwolde en Nieuw Beerta. In deze dorpen worden restauratie- en herstelwerkzaamheden uitgevoerd. Er worden bijvoorbeeld grafmonumenten en paden hersteld, uitkijkpunten gebouwd, informatiepunten ingericht en er worden nieuwe gebruiksvoorzieningen aangebracht. Ook wordt toeristisch-recreatief materiaal ontwikkeld.
“Over de doden niets dan goeds”. Het kerkhof behelst een uitzonderlijke grafcultuur in oorsprong en omvang. Een heel bijzonder terrein waar in de toeristische ontwikkeling kansen liggen. In Finsterwolde is de toren gerenoveerd en verbouwd tot uitkijktoren. Verder hebben er herstelwerkzaamheden plaatsgevonden op de enorme begraafplaats en is er aandacht besteedt aan informatieve borden en picknicktafel.
Finsterwolde lag tot in de 18e eeuw aan zee. Het kleine vissersdorp veranderde na diverse inpolderingen langzaam van karakter. Het huidige polderland bestaat uit vruchtbare kleigrond waarop voornamelijk graan en koolzaad wordt verbouwd. De vergezichten zijn weids. Bij helder weer zijn de windmolens in Duitsland goed te zien. In en om Finsterwolde liggen veel zwerfkeien. Deze zwerfkeien zijn in de ijstijd vanaf Scandinavië door het landijs hier naar toe gedrukt. Door de schurende werking van ijs en grond hebben ze vaak een mooie ronde vorm. Vanaf het ontstaan van de Dollard (vermoedelijk in 1375-1390) tot het eind van de 18e eeuw werd het gebied rond Finsterwolde regelmatig geteisterd door overstromingen. In Finsterwolde staan veel oude boerderijen die rijkdom uitstralen. In de hoogtijdagen verdienden de boeren veel geld met het verbouwen van graan. Het contrast tussen arm en rijk was in dit gebied groot. Zo kwamen de landarbeiders vanwege de lage lonen in opstand tegen de herenboeren en was de communistische partij jarenlang de grootste. Eind 19e eeuw werd in het Oldambt voor drie maanden de staat van beleg afgekondigd vanwege de onrust onder de arbeiders. Tijdens de maanden durende landbouwstaking in 1929 legden duizenden landarbeiders het werk neer voor meer loon en als protest tegen de opkomst van landbouwmachines. De boeren wonnen de staking door de inzet van stakingsbrekers maar vooral door de grootschalige inzet van nieuwe machines. De werkloosheid, die in Oost-Groningen toch al hoog was, groeide daardoor alleen nog maar meer. Op de begraafplaats staat een gedenkteken ter ere van Eltjo Siemens die tijdens de staking om het leven kwam. Finsterwolde behoort sinds 2010 tot de gemeente Oldambt en telde in 2011 2370 inwoners.
De hervormde kerk is een eenbeukige, laat-gotische kerk met driezijdig gesloten koor en een vrijstaande toren. Van de oorspronkelijke, rond 1275 gebouwde romano-gotische kruiskerk resteert alleen het sterk gewijzigde schip met nissen-arcaden. Het huidige koor is waarschijnlijk gebouwd na de dorpsbrand van 1586. Bij een ingrijpende verbouwing in 1852 heeft men de westgevel vernieuwd. Op die gevel na is de kerk bij de restauratie van 1970 geheel ontpleisterd. De toren is 1822 gebouwd op 96 geheide palen en staat los van de Nederlands-Hervormde kerk die dus veel eerder is gebouwd. De klokkentoren heeft een spits met een paard als windvaan. Aan de noordkant van de toren bevindt zich een herdenkingssteen ter nagedachtenis aan de watersnoodramp van 1825. Naast de toren stond ooit een kleine brandweerkazerne. De brandslangen werden na gebruik in de toren te drogen gehangen. De toren is eigendom van de gemeente Oldambt.
De cache bevindt zich ergens in de buurt van de kerk en biedt voldoende ruimte voor goodies, tb’s enz. Neem gerust een magneetje mee uit de kist, zolang de voorraad strekt.
De toren is toegankelijk tussen 10.00 en 16.00 uur. De sleutel kunt u ophalen aan de Hoofdweg 2 of aan de Kerkeweg 1. Dit is zeker de moeite waard. Succes met het zoeken naar de cache in deze wijdse omgeving!
Deze geocache komt uit de Landmerken-serie. Probeer ook eens: Landmerken: Nieuw Beerta, Landmerken: Kerk Breede, Landmerken: Wierhuizen, Landmerken: Kerk Uitwierde, Landmerken: Kerk Termunten, Landmerken: Kerk Hornhuizen en Landmerken: Van Oldenzijl naar Oosternieland
Alle 8 Landmerken gevonden? Dan heb je onderstaande banner verdient.