De Waag
De Waag is over het algemeen het middelpunt van
een marktstad. Waar gehandeld wordt, wordt gewogen en gemeten. Voor
het bepalen van het juiste gewicht van de handelswaar was een
marktkoopman vroeger aangewezen op de waag, een publiek weeghuis.
Sinds wanneer Leeuwarden een waag bezit, is niet precies bekend. De
oudste vermelding van een waag in Leeuwarden dateert uit 1483. Uit
dit document blijkt ook dat de waag in die tijd een gevestigd
instituut was. Van andere Friese steden is bekend dat er aan het
einde van de veertiende eeuw een waag aanwezig is. Het is niet
aannemelijk dat Leeuwarden in deze ontwikkeling achterliep, dus
wordt ervan uitgegaan dat er ook in ook in Leeuwarden al in de
veertiende eeuw sprake van een waag was.
De waag waar in 1483 over gesproken wordt,
heeft waarschijnlijk even ten oosten van het huidige gebouw
gestaan. De waag die vandaag de dag op het Waagplein staat, is
omstreeks 1590 gebouwd. In die tijd was het verplicht voor een
marktkoopman zijn goederen te laten wegen op de waag. Deze
verplichting gold vooral voor (groot)handelaren in vlees en
zuivel.
Het product dat op de waag in Leeuwarden de
overhand had was zuivel, en dan vooral boter. Deze werd op de
wekelijkse marktdagen in groten getale aangevoerd. De waag in
Leeuwarden stond daarom ook wel bekend als de
‘boterwaag’. Er werden natuurlijk ook wel andere
producten gewogen in de Leeuwarder waag, maar de hoeveelheden
hiervan bleven in het niet bij die van zuivel (boter en kaas red.).
Ter illustratie: tussen 1830 en 1860 werd jaarlijks gemiddeld
1.656.922 kg boter, 225.905 kg kaas en slechts 24.326 kg aan andere
goederen gewogen. Wat misschien opvalt, is de relatief beperkte
hoeveelheid kaas. Dit heeft echter wel een logische verklaring,
want dit komt doordat er in Friesland tot aan het eind van de
vorige eeuw vooral boter geproduceerd werd.
De Waag op de Nieuwestad is tot 1880 in gebruik
geweest. Vanaf dat jaar werd er gewogen in het nieuwe Beurs- en
waaggebouw aan het beursplein. Sinds de jaren 80 is in dit laatste
gebouw de Openbare Bibliotheek gehuisvest. In het waaggebouw is een
lunchroom gevestigd met een terras dat geopend is in de zomer.
Een
locatie waar het erg druk kan zijn, probeer zo onopvallend te
loggen!
De cache graag weer op de zelfde plek terug
leggen!
Deze banner mag je plaatsen
als je de cache gevonden hebt.
