De Volgermeerpolder
De Volgermeerpolder ligt aan de noordrand van Amsterdam, net onder Broek in Waterland, en maakt deel uit van het veenweidegebied Waterland-Oost.
Zo’n 6000 jaar geleden was Waterland een waddengebied. Doordat het gebied afgesloten raakte van de Noordzee ontstonden er rietvelden. Deze rietvelden leidden er toe dat er grote veenafzettingen ontstonden, waar de Volgermeerpolder er een van was. De Volgermeerpolder is dus, anders dan de ingepolderde meren in de omgeving, een restant van de oude hoogveenafzetting. Daarom ligt de Volgermeerpolder ook hoger dan de omgeving.
Tot 1853 stond het gebied op kaarten aangeduid als Volgerweren. Een kaartenmaker heeft in 1853 het gebied foutief aangeduid als Volgermeerpolder, en die naam is blijven bestaan.
Illegale stort
In 1927 werd de Volgermeerpolder in gebruik genomen als vuilstortplaats voor de gemeente Amsterdam. Tot de jaren '60 bleef het bij huisvuil. Daarna dumpten enkele bedrijven, waaronder Philips-Duphar, er illegaal en op grote schaal zeer giftig chemisch afval. Dit afval bestond voor een belangrijk gedeelte uit vaten met restproducten van de fabricage van bestrijdingsmiddelen. In de loop der tijden zijn de vaten gaan lekken, en is de bodem ernstig verontreinigd geraakt. Het eerste vat is begin 1980 ontdekt. Kort na die ontdekking is gebleken dat het gebied de zwaarst vervuilde stortplaats van Nederland was. Omwonenden uit Broek in Waterland, verenigd in het Burgerkomitee Volgermeer, hebben door actie voeren bereikt dat de gemeente Amsterdam de stortplaats in 1981 sloot.
In 1981, na de sluiting van de afvalstortplaats, heeft het gebied een eerste sanering ondergaan, het Lepelplan. Bij deze sanering zijn vaten met chemisch afval die aan de oppervlakte lagen verwijderd en afgevoerd. Dit betrof slechts een klein deel van de daadwerkelijke vervuiling ter plaatse; hoeveel chemisch afval er precies is gestort is onbekend, dit door het illegale karakter van de stortingen.
Sanering
Bij de diverse bodemonderzoeken kwamen vooral hoge concentraties van kankerverwekkende stoffen als dioxine, benzeen en monochloorbenzeen aan het licht. De grond is tot acht meter diep vervuild, en moest worden gesaneerd. Omdat het afgraven van al die grond een mega-klus zou zijn geweest en er nergens een plek was waar het afval naartoe zou kunnen is besloten de grond af te dekken. Door de oude veenbodem was het mogelijk om de vuilstort in te kapselen. Er zijn beschermende lagen van folie (een soort ‘geotextiel’) en een waterremmende laag van klei, zand en bentoniet over het vuil geplaatst, waardoor de vervuiling volledig ingekapseld is.
Bovenop de vervuilde grond is nieuwe schone grond gestort, 1,5 tot 2 meter dik. Die grond is inmiddels ingericht als nat natuurgebied, met plassen en moerassen, zodat het mooi aansluit op het omliggende Waterland. Van een van de grootste gifbelten in Nederland is daarmee een natuurgebied gemaakt. En, hoe ironisch: de “schone” Volgermeerpolder is opnieuw de oplossing geworden voor een Amsterdams afvalprobleem. De grond die op de vervuilde laag is gestort, is namelijk afkomstig van de gangen die zijn gegraven voor de Noord-Zuidlijn, en van de Grondbank Amsterdam, waar particulieren en bouwbedrijven afgegraven grond naartoe brengen die vrijkomt bij een bouwproject. Op 19 april 2011 is het terrein heropend, nadat het 30 jaar afgesloten terrein is geweest.
bronnen: www.dmb.amsterdam.nl http://vervoersplanoloog.blogspot.com/2011/04/volgermeerpolder-opgeleverd.html
De cache
Durf je deze voormalige gifbelt nog op? Bij de cacheplek heb je een mooi uitzicht over Landelijk Noord met de dorpen Zunderdorp, Ransdorp, Holysloot en Durgerdam. Aan de horizon zie je Broek in Waterland, het Markermeer, Amsterdam, Zuiderwoude en met mooi weer ook de kerktorens van Monnickendam en de windmolens van Almere.