Aerocache - Vliegveld Kortrijk-Wevelgem Multi-cache

Bezoek het Belgische Luchtvaarterfgoed

Dit is een multicache die je de luchthaven van Kortrijk-Wevelgem zowel vanuit historisch als vanuit modern perspectief leert kennen. Per fiets of per auto doe je zes waypoints aan waar telkens een vraag moet worden opgelost, en waar een historische en moderne toelichting bij gegeven wordt. De zes antwoorden leiden naar een rijk gevulde aerocache ! Vergeet ondertussen niet naar de vliegtuigjes te kijken.

Inleiding

De luchthaven Kortrijk-Wevelgem beschikt over een 2 km lange startbaan die een brede waaier van vliegtuigen in staat stelt om veilig en comfortabel te landen of op te stijgen. Aan de startbaan grenst een bedrijvenzone die gereserveerd is voor specifieke luchthavenactiviteiten. De ondernemingen, die zich in deze zone vestigen, hebben rechtstreeks toegang tot de startbaan.

Geschiedenis van de site

In 1916 werd er door het Duitse leger een vliegveld aangelegd op de rand van het grondgebied van Bissegem. Bij het bepalen van de locatie speelden de nabijheid van de Leie en de spoorweg de grootste rol. Na enige tijd werd dit terrein uitgebreid in de richting van de aangrenzende gemeente Wevelgem. Op die manier omvatte het toenmalige vliegveld een oppervlakte van 29 ha. In 1921 werd er onder de liberale minister Albert Devéze 63ha 43a 84ca grond gereserveerd bedoeld voor de uitbreiding van het vliegveld. Ten zuiden van de baan Kortrijk-Menen werd er ook 5ha 21a gereserveerd voor de oprichting van kazernes. Drie jaar later in 1924 wordt het vliegveld in gebruik genomen door de vliegschool van As (Limburg). Op het einde van WO2 wordt Wevelgem in 1944 heroverd door de geallieerden en wordt het vliegveld in gebruik genomen door de Engelse luchtmacht. Na de oorlog komt het vliegveld in 1946 terug in handen van het Belgische vliegwezen. Het wordt een vliegtuigenpark voor het opbergen, monteren en invliegen van vliegtuigen. In 1958 wordt het vliegtuigenpark opgedoekt. Wevelgem wordt ‘Depot nr. 6’ en de eerste burgers worden tewerkgesteld. Dit depot wordt in 1962 ontbonden.

Een oude luchtfoto van vliegveld Kortrijk-Wevelgem

Huidige taak van de luchthaven

De luchthaven is geëvolueerd naar een polyvalente luchthaven, deels gebruikt als zakenluchthaven (11%), deels als helikopterbasis (20%), maar voornamelijk als vrijetijds- en sportvliegveld. Verder zijn er ook vliegclubs en vliegscholen actief, die veel privé piloten opleiden op vliegtuigen of helicopters. Dan is er ook het Flanders Aviation Society-luchtvaartmuseum. De internationale luchthaven vervult ook een humanitaire rol. Zo werden onder meer verschillende zwaar gekwetste of ernstig zieke personen met speciale ambulancevliegtuigen overgebracht via Kortrijk Airport. Zie ook www.kortrijkairport.be.

Op zoek naar de Stash

Deze multicache brengt je eerst lansg zes waypoints die je toelaten om de coördinaten van de Stash te vinden. Je lost deze multicache best op met de fiets of de wagen, en eigenlijk alleen overdag. Let op: dit is géén lustocht aangezien er geen lus rond de luchthaven loopt: de afstanden die je aflegt, moet je terug. Deze tocht loopt ook gedeeltelijk langs een drukke gevaarlijke weg. En ook nog: op de weg parallel en ten noorden van de piste rijdt men graag snel aangezien deze weg kaarsrecht is en doodloopt: extra oppassen geblazen daar. Wees ook aub discreet langs deze actieve luchthaven. Nooit moet je de airside, afgezet door de groene draad, op. De groene draad is de grens, en tot zover zal je komen. Bovenal: vergeet niet naar de vliegtuigjes te kijken en te genieten!

Tijdens deze multicache kan je je ook wagen aan de multi "Propeller" (GC1KDK8).

De locatie van de stash vind je door de zes waypoints te bezoeken en daar de bijhorende vraag op te lossen, al dan niet door het vinden van een houten medaillon. De zes cijferantwoorden leiden je naar de volgende stashlocatie: N 50 48.(A)(A-C)(B), E 3 11.(D)(E+F)(D+E-F)

Waypoint 1 - N 50 49.314, E 3 13.293 - Bunker Tuinwijklaan

Geschiedenis van de site

In de Tuinwijklaan van Bissegem, aan de rand van het Wevelgemse vliegveld, vinden we deze bunker die diende als schuilplaats bij het vliegveld. De bunker zou door de Luftwaffe gebouwd zijn rond 1942. Nu ligt de bunker er verwaarloosd bij. Het lijkt alsof de bebouwing zelf hem overwoekerd heeft.

Aan de andere kant van de draad, airside, zie je de kop van de piste. In Kortrijk ligt er één piste. Die ligt in de kompasrichting 240° vanuit het oosten, en 60° vanuit het westen. Daarom heet de piste van hieruit "runway 24". Aan de andere kant heet die "runway 06".

Cachevraag – Vliegtuigregistraties

Rechts van de bunker zie je een geparkeerd vliegtuig dat in slechte staat is. Het is een tweemoterige Embraer Xingu, van Braziliaanse makelijk, dat vroeger als opleidingstoestel werd gebruikt. Nu wordt het door de brandweer gebruikt als oefenplatform. Het toestel draagt een civiele registratie. Aan de eerste letter(s) van een vliegtuigregistratie zie je in welk land het toestel staat geregistreerd. Waar is dit toestel geregistreerd?

De gevonden registratiecode komt overeen met (B) voor het vinden van de stash.

Een Embraer Xingu

Waypoint 2 - N 50 49.218, E 3 13.100 - Museum FAS in hospitaalbunker

Geschiedenis van de site

In de voormalige hospitaalbunker bevindt zich het Museum van de Flanders Aviation Society (FAS). Dit is nu een educatief luchtvaartcentrum. We vinden er zowel zeer gespecialiseerde informatie over het vliegveld van Wevelgem tijdens de twee wereldoorlog als aanschouwelijk informatie over de hedendaagse luchtvaart. Het museum is gevestigd in een hospitaalbunker uit 1942, gebouwd door de bezetter. Consulteer www.fasinfo.be voor informatie over openingsuren en groepsbezoeken.

Piloten in opleiding

Bovenop de bunker is de controletoren gebouwd. Bovenop die toren zie je een witte antenne. Dit is de DME-antenne: Distance Measurement Equipment. Het radiosignaal dat door deze antenne wordt uitgestuurd en ontvangen, stelt de piloot in staat om de afstand tot deze antenne te meten. Dit is belangrijk bij nadering van het vliegveld, vooral bij slecht weer.

Cachevraag – Graden Officieren Luchtcomponent

Op de wand van de bunker, aan de ingang van de FAS, bevindt zich een herinneringsplaat over de tijd dat het vliegveld van Wevelgem in het interbellum fungeerde als opleidingsbasis voor de Belgische Luchtmacht. De plaat werd ingehuldigd in bijzijn van een hoge militair van de Belgische Luchtcomponent. Deze persoon is nu (in 2014) de hoogste militair van België: de Chief-of-Defense, ofte CHOD. Welke graad draagde hij ten tijde van de opening van de herdenkingsplaat? Hieronder vind je de lijst met de Belgische graden van de Luchtcomponent.

De graad komt overeen met (E) voor het vinden van de stash.

Waypoint 3 - N 50 49.078, E 3 12.947 - Cercle Léopold

Let op op de drukke weg!

Geschiedenis van de site

Onder de impuls van legeraalmoezenier Paul De Bleir en met de goedkeuring van de militaire overheid ontstond in 1926 het initiatief om in Wevelgem een club op te richten om het cultureel en godsdienstig peil van de militairen wat op te krikken. Architect Bayart tekende de plannen voor het gebouw van twee verdiepingen in Byzantijnse stijl. Op het gelijkvloers was een ruime zaal voor feesten, op het eerste verdiep was een kapel met daarboven een klein torentje met een klok. Op de voorgevel werd het opschrift aangebracht: “Cercle Léopold Kring”. Op 2 oktober 1928 vond de officiële inhuldiging plaats. Op het gelijkvloers is er nu een ruime feestzaal met een projectieruimte. Bovenaan is dan de kapel. De “Cercle Léopold Kring” is opgetrokken in zandsteen, ook het nog aanwezige altaar en de preekstoel zijn in deze kwetsbare steensoort gebouwd. Tijdens de Tweede Wereldoorlog was hier een Duits wapenarsenaal. Sinds 28 april 2006 is het een beschermd monument.

Luchtfoto vanuit het zuiden, nog voor het bouwen van de Cercle Léopold

Cachevraag – Huisnummer “Cercle Léopold”

Tel alle cijfers van het huisnummer van de "Cercle Léopold" bij elkaar op. De gevonden som komt overeen met (A) voor het vinden van de stash.

Waypoint 4 - N 50 48.877, E 3 12.129 - Vliegveldtunnel

Let op op de drukke weg!

Geschiedenis van de site

Hier sta je letterlijk bovenop de luchthaventunnel die in 1977 werd geopend. Hij werd geplaatst om het verkeer op de A17 (Brugge-Doornik) weg te houden van het vliegverkeer. Zonder tunnel zou de piste veel te kort zijn voor commercieel verkeer. Hij is 470m lang, telt 2x3 rijstroken en is de enige snelwegtunnel in West-Vlaanderen. De tunnel kruist de piste onder een rechte hoek, en het vliegverkeer heeft zo totaal geen last van het wegverkeer.

De vliegveldtunnel

Cachevraag - ICAO Vliegveldcodes

Dit vliegveld kreeg van de internationale luchtvaartorganisatie ICAO de code "EBKT" mee. Deze code vind je ook terug op vliegkaarten. Alle Belgische vliegvelden beginnen met de letters "EB". De Franse met "LF". Op de coordinaten van dit waypoint hangt een houten medaillon als tag met daarop geschreven een vliegveldcode. Hieronder staat een lijst met vliegvelden in de buurt, met hun respectieve code. Met welk vliegveld komt de code op het medaillon overeen?

De gevonden vliegveldcode komt overeen met (F) voor het vinden van de stash.

Waypoint 5 - N 50 48.820, E 3 11.751 - Zoute Aviation Club

Geschiedenis van de site

De Zoute Aviation Club werd opgericht in december 1953 in Knokke ’t Zoute, langs een vliegveldje ter hoogte van het Zwin. Toen het vliegveld daar gesloten werd heeft de club zich sinds 1964 definitief gevestigd op het vliegveld van Kortrijk-Wevelgem. De naam noch de statuten werden gewijzigd, zodat de Z.A.C. nu de titel “Royal” mag dragen. De circa 80 leden van de R.Z.A.C. delen in de club hun gemeenschappelijke passie: vliegen. Dank zij hun samenwerking in clubverband, slaagt de Z.A.C. erin om de doelstelling van de club, zoals ze al in 1953 in de statuten werd ingeschreven, nl. “de vliegsport laten beoefenen door een zo ruim mogelijk publiek”, nog steeds te blijven realiseren. Voor meer info, bezoek www.zac.be.

Aan de andere kant van de draad, op airside, zie je een oranje antennerij staan. Deze antennes genereren het Localiser-signaal, die piloten in staat stellen hun toestel lateraal op te lijnen met het de piste als ze vanuit de andere kant westelijk komen aanvliegen. Dit is zeer behulpzaam, in het biezonder in slecht weer. Links daarvan zie je nog betonnen restanten van oude taxibanen.

Cachevraag – Pilootopleidingen

Deze vliegclub biedt de opleiding tot privaat piloot aan. Naast deze opleiding kan men heel vele soorten opleidingen volgen in de moderne luchtvaart. Je vindt een lijst hieronder, met hun gangbare afkortingen. Op de coordinaten van dit waypunt hangt een houten medaillon als tag. Met welke opleiding en code komt de afkorting, geschreven op het verstopte medaillon, overeen?

De gevonden opleidingscode komt overeen met (D) voor het vinden van de stash.

Opleidingstoestellen

Waypoint 6 - N 50 49.030, E 3 12.076 - Vliegtuigloods Militaire Vliegschool

Let op: op deze kaarsrechte, lange, doodlopende weg durf men nogal eens snel rijden.

Geschiedenis van de site

Ten noorden van deze locatie, weg van de rand van de weg, zie je een oudere loods. Deze vliegtuigloods dateert uit 1924, de periode van de militaire vliegschool. De loods wordt nu gebruikt door de Capital Aircraft Group.

Op het veld, recht van de coördinaten, bevinden zicht vier lampen op een rij. Die lampen schijnen in een hoek van 3° vanuit de grond in de lucht. Wanneer bij het aanvliegen van runway 06, vanuit het zicht van de piloot, twee lampen wit zijn en twee rood, dan zit hij op de juiste daalhoek (3°). Indien alle vier de lampen rood zien, dan komt hij te laag aanvliegen voor piste 06. Indien ze alle vier wit zijn, dan komt hij te hoog aan. Dit is een makkelijk instrument om telkens onder de juiste hoek aan te vliegen. Men vindt deze "PAPIs" op alle grotere vliegvelden ter wereld.

Cachevraag – Sportvliegtuigen

Op de loodsdeur staat een Piper Cub geschilderd met de registratie OO-LOU. Dit historische sportvliegtuigje opereert vanuit deze loods. Volgens de internationale ICAO codering krijgt dit type vliegtuig de code “PA-18” mee. Op de coordinaten van dit waypoint hangt een houten medaillon als tag, met daarop een vliegtuigcode. Met welk type vliegtuig, dat je hier wel eens zou kunnen zien opstijgen, komt deze code overeen ?

De gevonden vliegtuigcode komt overeen met (C) voor het vinden van de stash.

De Stash

We hopen dat je ondertussen iets hebt bijgeleerd over de historie van dit vliegveld, en over de moderne luchtvaart. Door de voorbije zes waypoints te bezoeken, bekom je de coördinaten die leiden naar de Stash.

N 50 48.(A)(A-C)(B), E 3 11.(D)(E+F)(D+E-F)

Je kan vlakbij de cachelocatie parkeren. Gelieve de cache weer te sluiten, aub.

Veel succes !

Andere caches in deze reeks

Aerocache - Duits WO1 Vliegveld Kruishoutem
Aerocache - Duitse WO2 Radarpost
Aerocache - Duits WO1 Vliegveld Scheldewindeke

Voor meer info, voor meer erfgoed, en met dank aan de volgende bronnen (waaruit we mochten kopiëren):
HangarFlying.be
Luchtvaartgeschiedenis.be