De nieuwe papegaai oliemolen. - Windmills on Waymarking.com

Oorspronkelijk stond deze molen (bekend als Hoge Seinemolen) aan de Beverenkalseide te Beveren-aan-de-IJzer. Hij werd er opgericht in 1790. Het inschrift onderaan de standaard vermeldt: "Ghemackt door C.L. Bulteel in het jaer MDCCXC". Het oprichtingsoctrooi, verleend aan Jean Baptiste Kockenpoo, dateert echter pas van 12 april 1791, toen de molen er al stond! In de octrooiaanvraag tot de instandhouding van de molen vinden we hiervan de reden terug. De bouw gebeurde tijdens de troebelen te Beveren die veroorzaakt waren door de Franse inval. De molen was opgericht als oliemolen. Op een prentkaart uit 1904 zien we op de vooraanweeg de pijp of schoorsteen van de vuring en de uitstekende pers- of olieblok. Kort voor de eerste wereldoorlog werd één koppel maalstenen in de kast geplaatst. Van de vroegere olieslagerij werden toen enkel de stampers behouden om lijnkoeken tot veevoeder te breken. De houten askop werd in 1908 vervangen door een ijzeren (prijs: 1900 fr.). Molenaar Wullen liet een stoomlocomobiel plaatsen, die in de zomer ook kon gebruikt worden om het graan op het veld te dorsen.

In 1918 kocht Bernard Vienne uit Pollinkhove-Elzendamme de molen aan. Aanvankelijk verhuurde hij de molen, maar in 1936 nam Maurice Vienne, zoon van Bernard de molen over. Bernard liet de stampers verwijderen en er kwam een inrichting met drie maalgangen, een kombuis tegen de vangzijde voor de builmolen (afgebroken in 1943) en een gesloten voet met bakstenen muren. De laatste houten pestelroede werd in 1925 vervangen door een geklinknagelde Verhaeghe-roede.

In 1938 brak de (nochtans ijzeren) binnenroede. Ze werd vervangen door een nieuwe met het stroomlijnsysteem Dekker. (Deze verdekkering werd in 1952 afgenomen, molenaar Vienne was er niet tevreden over). De Hoge Seinemolen werd op 14 april 1944 beschermd als monument.

In 1952 onderging de molen een grondige restauratie: nieuwe roede, zeilen, kruisplaten, buitenmuren van de voet beplanking en leien (kast, kap en onderbouw), deuren. De werken werden uitgevoerd door molenbouwer Henri Lejeune voor 300.000 fr. De restauratie kon echter niet beletten dat de molen in 1958 uit economische noodzaak stilgelegd moest worden. Nog twee jaar werd gewerkt met de elektromotor-maalderij naast het woonhuis (beide uit 1937).

In 1967 bood Maurice Vienne de molen te koop aan. Ondertusen was er te Brugge onder impuls van molinolgen als Christian Devyt en Chr. Van de Walle de Ghelcke een vernieuwde belangstelling gegroeid voor het molenpatrimonium. De stad Brugge besloot in 1966 een derde molen voor de vesten aan te kopen. De keuze viel uiteindelijk op de Hoge Seinemolen, omdat het om een uniek exemplaar (als oliemolen) ging. De Hoge Seinemolen werd hier in 1970 heropgericht op de plaats van de in 1827 verdwenen oliemolen “De Papegaai” en kreeg de naam “De Nieuwe Papegaai”. De molen werd heropgebouwd door de molenmakers Florent Janssens uit Geel en Herman en Guido Peel uit Gistel. Omdat men niet door het stadscentrum kon rijden, gebeurde de verplaatsing naar de nieuwe standplaats over het kanaal, op twee vlotten. Het was de eerste maal in ons land dat een standaardmolen was verplaatst over een grote afstand zonder hem helemaal los te maken. Op 20 september 1970 werd de molen ingehuldigd en “gedoopt” met een fles lijnolie. De drie steenkoppels, buil en haverpletter werden niet teruggeplaatst. In 1971 kreeg de molen nieuwe, gelaste roeden van het fabr. Peel uit Gistel.

Molendeskundige I.J. de Kramer uit Leidschendam kreeg de opdracht de plannen en een bestek op te maken om de molen weer in te richten als oliemolen. Helaas zijn deze plannen tot op heden nog niet uitgevoerd. Nu staat de lege molenkast te treuren op de Kruisvest en is hij door de vele bomen bijna geheel aan het zicht onttrokken geraakt. Uiterst jammer!

In de molen zijn nu nog sporen van de oliemolen te vinden: de onderkant van de steenbalk (er is geen brasem) en enkele weegbanden zijn zwart berookt, de gaten (10) in de molenas (voor de spaken van de hefbarelen), inkepingen in de steenlijst (voor de wentelas), de zwaardere constructie (zware vloerbalken op de berriebalken, een horizontale tussenbalk in de windweeg). Losse onderdelen liggen in de gesloten voet: de schijfloop en bonkelaar (voor de aandrijving van het wentelaswiel), poppewielen (voor de aandrijving van het roerwerk), schorttouwblokken met houten katrollen (voor het “schorten” van de stampers).

Tekst: Lieven Denewet (Hooglede) & Rob Simons (Sint-Huibrechts-Lille)

Date of Manufacture: 02/03/1790 Purpose: Milling Is This Windmill Functional?: No Open to the public: Not Listed Windmill Farm: Not Listed Cost: Not Listed Museum on Site: Not Listed

Visit Instructions:
When logging a VISIT to a windmill that has been Waymarked, please take a a photograph of the Windmill and provide a summary of your visit. In this way we can track changes to the mills over the years

Recent Visits/Logs:

Date Logged Log User Rating   04/17/2009 Webbytje visited it 03/14/2009 1babs visited it

View all visits/logs