Doorbraakgaten zijn de zichtbare getuigen van dijkdoorbraken, achtergebleven in het landschap. Het zijn waterplassen vlak achter de dijken. Door de kracht van het naar buiten stromende en rondkolkende water bij een dijkdoorbraak ontstonden op veel plaatsen vlak achter de dijken diepe gaten: de doorbraakgaten, ook wel kolkgaten genoemd. Andere namen zijn wielen of waaien. In het landschap zien we ze terug als kleine diepe poelen.
de reden van dijkdoorbraken zijn divers
Deze kan veroorzaakt worden door instabiliteit van het grondlichaam, overloop of golfoverslag wat leidt tot erosie van het binnentalud. Zandmeevoerend welwater dat zich een weg onder een dijk door baant is de oorzaak van het zogenoemde pipingsverschijnsel. Een dijkdoorbraak wordt niet noodzakelijk veroorzaakt door hoogwater op zee, rivier of meer, maar kan ook het gevolg zijn van bijvoorbeeld zettingsvloeiing van de ondergrond bij lage waterstanden of uitgedroogd veen bij veenkaden zoals in Wilnis
(
visit link)
----------------------
De Westfriese Zeedijk
De polder de Zijpe wordt in het oosten begrensd door een gedeelte van de Westfriese Omringdijk, die in totaal 126 km. lang is. Het ‘Zijper gedeelte’ bestaat uit achtereenvolgens van zuid naar noord (een gedeelte van) de Westfriese zeedijk, de Nieuwe Dijk en (een deel van) de Westfriese Dijk.
Het eerste stuk, tussen Zijpersluis en Sint Maarten, dateert oorspronkelijk uit circa 1231. Thans is nog veel van de structuur van vroeger te zien: kronkelend, hoog en steil als de oude wierdijken. Vroege dijkdoorbraken herkennen we aan de wielen, ook walen of braken genoemd. Het zijn waterplassen aan een kant ‘omcirkeld’ door de dijk; zo’n krom stuk dijk heet een vingerling. Dit stuk, de Westfriese Zeedijk, is zonder meer het mooist.
Ter hoogte van Sint Maarten begint de Nieuwe Dijk, een uitlaagdijk uit 1456 — thans nogal recht toe recht aan. Met deze dijk werd indertijd een verloren gegaan stuk land (Burghorn) herwonnen. Over het onderhouden van deze dijk is veel te doen geweest: wie moest wat waar doen? De grenspaal op de dijk getuigt daarvan; hij markeerde het dijksonderhoud(gedeelte) van Geestmerambacht en Schager- en Niedorperkogge. De rode, gietijzeren palen zijn ‘moderne’ dijkpalen, om de 100 meter geplaatst, zodat de dijkbeheerder bij bij voorbeeld onderhoudswerkzaamheden precies weet waar hij is.
Bij Schagerbrug werd de Westfriese dijk in 1932 doorgraven vanwege het Westfriese kanalanplan: het kanaal Stolpen-Kolhorn. Na een omweg door Schagerbrug — Schagerweg, Grote Sloot, stuk langs het genoemde kanaal naar het oosten — kan men de draad van de Omringdijk weer oppakken om te komen bij het buurtschap Keinse (=terp).
(
visit link)
(
visit link)
-----------------
Breach holes are the visible witnesses of dike breaches, left behind in the landscape. They are pools of water right behind the dykes. The force of the water flowing out and swirling around during a dike breach created deep holes just behind the dikes in many places: the breach holes, also called kolkholes. Other names are wheels or blowholes. In the landscape, we see them as small deep pools.
the reasons for dike breaches are diverse
It can be caused by instability of the soil body, overflow or wave overtopping leading to erosion of the inner slope. Sand-carrying well water that forces its way under a dike is the cause of the so-called piping phenomenon. A dike breach is not necessarily caused by high water at sea, river or lake, but can also be the result of, for example, subsoil settlement at low water levels or dried-out peat at peat dikes, as in Wilnis
(
visit link)
Translated with www.DeepL.com/Translator (free version)
----------------------
The Westfriese Zeedijk
The polder de Zijpe is bordered to the east by part of the Westfriese Omringdijk, which is 126 km long in total. The 'Zijper section' consists of successively from south to north (part of) the Westfriese Zeedijk, the Nieuwe Dijk and (part of) the Westfriese Dijk.
The first stretch, between Zijpersluis and Sint Maarten, originally dates from around 1231. Nowadays, much of the structure of the past can still be seen: winding, high and steep like the old wool dykes. Early dike breaches can be recognised by the wheels, also called walen or braken. They are pools of water on one side 'circled' by the dike; such a crooked piece of dike is called a fingerling. This stretch, the Westfriese Zeedijk, is definitely the most beautiful.
Near Sint Maarten begins the Nieuwe Dijk, a drainage dyke from 1456 - now rather straightforward. At the time, this dyke was used to reclaim a lost piece of land (Burghorn). The maintenance of this dyke has been the subject of much debate: who was to do what where? The boundary post on the dike bears witness to this; it marked the dike maintenance (part) of Geestmerambacht and Schager- and Niedorperkogge. The red, cast-iron poles are 'modern' dike poles, placed every 100 metres, so that the dike manager knows exactly where he is during maintenance work, for example.
Near Schagerbrug, the West Frisian dike was dug through in 1932 because of the West Frisian canal plan: the Stolpen-Kolhorn canal. After a diversion through Schagerbrug - Schagerweg, Grote Sloot, stretch along the said canal to the east - one can pick up the thread of the Omringdijk again to arrive at the hamlet of Keinse (=terp).
(
visit link)
(
visit link)
Translated with www.DeepL.com/Translator (free version)