Naast de st Janskerk op een hoekje staat een hele oude antieke gietijzeren mangel. Waarom hij hier staat is een raadsel er hangt geen bordje bij.
Het lijkt erop dat hij ooit als decoratie is gebruikt op deze plaats met bloemen erin.
"Een mangel is een werktuig dat vroeger werd gebruikt voor het tegelijk verwijderen van vocht uit gewassen textiel en het vlak strijken hiervan. Tussen twee rollen, waarvan de afstand tussen de rollen ingesteld kon worden, werd het textiel doorgedraaid, waardoor het water er uit geperst werd. Onder de rollen bevond zich vaak een vergaarbak voor het water.
Het mangelen van klein linnengoed gebeurde vaak met gebruik van een mangelplank. Hierbij werd de textiel om een stok gerold. Door de mangelplank heen en weer te rollen over deze stok werd het water eruit geperst en verdwenen de kreukels. De bovenkant van de mangelplank werd vaak rijkelijk gedecoreerd en voorzien van spreuken die verwijzen naar de deugden van een goede huisvrouw.
De mangel wordt in de 21e eeuw vrijwel niet meer gebruikt in huishoudens. Zijn functie is overgenomen door de centrifuge. In sommige wasserijen wordt de mangel (zij het sterk gemoderniseerd) nog wel volop gebruikt.
Het woord leeft voort in de uitdrukking "door de mangel halen", hetgeen betekent, iemand onder druk zetten, figuurlijk uitpersen."
(
visit link)
Eng
Next to the St. Janskerk on a corner is a very old antique cast iron mangle. Why it is here is a mystery as there is no sign.
It seems that it was once used as a decoration in this place with flowers in it.
"A mangle is a tool that was used in the past for simultaneously removing moisture from washed textiles and ironing them flat. Between two rollers, whose distance between the rollers could be adjusted, the textile was rotated, so that the water was squeezed out. Beneath the scrolls was often a receptacle for the water.
The mangling of small linen was often done with the use of a mangle board. The textile was rolled around a stick. By rolling the ironer board back and forth over this stick, the water was squeezed out and the creases disappeared. The top of the mangle board was often richly decorated and provided with sayings referring to the virtues of a good housewife.
The ironer is virtually no longer used in households in the 21st century. Its function has been taken over by the centrifuge. In some laundries, the ironer (ofcourse heavily modernized) is still in full use.
The word lives on in the expression "run through the wringer," which means to put pressure on someone, figuratively to squeeze."
(
visit link)