Losser is een Nederlandse gemeente in het oosten van Twente, Overijssel. In de gemeente woonden op 31 januari 2022 23.106 inwoners (bron: CBS) op een oppervlakte van 99,64 km⊃2;. De gemeente Losser maakt deel uit van de Regio Twente. Voor zover religieus, draagt de gemeente een sterk rooms-katholiek karakter, vooral in kernen als De Lutte.
De gemeente Losser ligt in het oosten van Twente aan de Duitse grens. In het noorden grenst de gemeente aan Dinkelland en in het westen en zuidwesten aan de steden Oldenzaal en Enschede. De Duitse gemeente Gronau (Noordrijn Westfalen) ligt in het zuiden en Bad Bentheim in het oosten. De gemeente telt vijf officiële kernen, waarvan de hoofdplaats Lossere verreweg de grootste is.
Beuningen 970
De Lutte 3.905
Glane 495
Losser 13.405
Overdinkel 4.110
Waarom ik voor De Lutte heb gekozen zal duidelijk worden na het lezen van het verhaal hieronder. Deze plek heeft naast historie ook een uitgebreide symbolische waarde. Dus als tip, lees dit verhaal, even als voorbereiding om maximaal te kunnen genieten van het kunstwerk als jullie ter plaatse zijn.
De boerenerven in Noordoost-Twente staan bekend om hun sagen en mythes.
Eén daarvan wordt verbeeld door de Twentse Stonehenge, een fascinerend monument gelegen tegenover de entree van De Bloemenbeek. Het werd geplaatst ter ere van het 40-jarige jubileum in 1996.
De locatie moest tevens de mogelijkheid geven om als extra parkeergelegenheid te worden benut. Met recht mag dit monument de ingetogen Twentse variant genoemd worden van de Stonehenge, het fascinerende monument uit het tijdperk ‘de Jonge Steentijd’, in het Engelse graafschap
De plek van het monument heeft een bewoningsgeschiedenis van duizenden jaren. Dit heeft alles te maken met de aanwezigheid van water in de vorm van de Bloemenbeek en de vruchtbare ondergrond van dit gebied. Een gebied met een ijzige ontstaansgeschiedenis. Ruim 130.000 jaar geleden lag hier een pakket ijs en dit ijs duwde een deel van de bedding van het riviertje de Dinkel, omhoog.
Hoger op deze stuwwal – ruim 80 meter hoog is sprake van keileem wat in het verleden moeilijk te bewerken was en ook door de slechte doorlatendheid zorgde voor wateroverlast. Terwijl lager in het dal sprake was van overstromingen door het riviertje de Dinkel. De flank van de stuwwal bood daarom van oudsher de beste mogelijkheden voor bewoning en het benutten van de grond als akkers.
Samen vormen de twee centrale `monniken’-menhirs en de 12 cirkelelementen een groot liggend kruis met een staander van 55 meter en een dwarsbalk van 34 meter (zie ook Google Earth).
De staander van het kruis is precies zuid-noord (geografische pool) gericht. Aan het hoofdeind (zuid) staat een groepje van drie menhirs (heilig getal) die de Christelijke drie-eenheid vertegenwoordigen. Aan de voet (noord) één menhir. Ook de eindpunten van de dwarsbalk zijn met een menhir aangegeven (oost en west).
De uiteinden van de balken van het menhirkruis staan voor de vier levenselementen lucht, aarde, water en vuur.
Centraal in deze cirkel staan namelijk Ludger en Wilfried. Ze houden een bronzen kruis in hun midden als brengers van de christelijke boodschap meer dan 1200 jaar geleden. Op de top van dit kruis is de ster van Bethlehem, een komeet, aangebracht. Komeet en kruis vertegenwoordigen de geboorte en sterven van Jezus Christus. Het gaat daarbij om een eerbetoon aan de kerstening van dit deel van Nederland. De twee ‘monniken’, Ludger en Wilfried, dus als boodschappers van Het Licht (en van de zon), oftewel de kerstening die in Twente in de 8ste eeuw heeft plaatsgevonden. De menhirs beelden in een cirkel de zeven heidense Germaanse Goden uit. In de cirkel zijn vijf grote zwerfkeien geplaatst, welke samen met de menhirs de twaalf apostelen voorstellen en ook de uren van een zonnewijzer vormen.
Deze werkt als volgt; de schaduw van de komeetbol wijst de zonnetijd of plaatselijke tijd aan. Ook geeft een zonnestraal door de opening in het kruis op de granieten kalenderplaat de datum aan. De sterfdagen van Ludger (26 maart) en Wilfried (24 april) zijn aangebracht evenals de aanvang van de astronomische maanden, per tien dagen burgerlijke kalender en een aantal andere persoonlijke data.
Op de kleine horizontale granieten plaat, aangebracht aan de zuidzijde van de beide monniken die centraal in het monument staan, zijn ook de lengtes van personen gegraveerd. Sta u op de aanduiding van uw eigen lengte dan kunt u , over de komeetkern op het kruis kijkend, de poolster zien. Daarmee is de sterrentijd ’s avonds en ’s nachts bij heldere hemel te bepalen met een zogenoemd `nocturnaal’. Het monument heet niet voor niets in de volksmond het `Stonehenge aan de Dinkel’. Je kunt hier dus verschillende waarnemingen doen in relatie tot de sterrenhemels.
Deze nieuwe verhalen krijgen telkens een plek in de vorm van ingegraven loden kokers met een boodschap, een ontboezeming, een wens of een gedachte. Hier op het landgoed worden dus ook boodschappen ingegraven.
Zolang er verhalen worden vertelt is er leven. Het monument is in deze benadering niet passief maar staat actief in relatie met de omgeving als zonnewijzer, uiting van historie en als eerbetoon aan cultuur- en natuurhistorie en niet in de laatste plaats spirituele bronnen c.q. geestelijk leven. Wandelt u hier nog maar eens naar toe wanneer het avond is en de sterren flonkeren. U zult een rust ervaren en laat u niet bang maken als in de verte een spookuil roept. U staat tenslotte veilig in dit kruis. Wij zorgen niet alleen in het hotel goed voor u, maar ook daarbuiten.
Gulden Snede
De ontwerper van het monument heeft bij de uitvoering bewust gebruik gemaakt van een speciale verhouding van de verdeling van twee lijnstukken. Dit noemen we de `gulden snede’, waarvan de historie terug gaat tot in de tijd van Pythagoras oftewel de Griekse Oudheid van meer dan 2000 jaar geleden. Vanaf de 19e eeuw werd de verhouding ook in kunst en architectuur toegepast en raakte het begrip `gulden snede’ in gebruik. In hoeverre het gaat om een verhouding die mensen (onbewust) mooi vinden, is omstreden.
Bentheimer zandsteen
Er is niet zomaar gekozen voor Bentheimer zandsteen als materiaal waar dit monument mee is gemaakt. Vanaf de 12e eeuw leveren de steengroeven in het hier vlakbij gelegen Graafschap Bentheim bouwmateriaal voor kerken, kastelen en watermolens. In de 17e eeuw is ook het Paleis op de Dam in Amsterdam gebouwd van Bentheimer zandsteen. De Bentheimer zandsteen is ruim 130 miljoen jaar oud en eigenlijk versteend strandzand. Het materiaal is heel geschikt als bouwmateriaal en redelijk gemakkelijk te bewerken. Het zit bij Losser ook in de ondergrond als Gildehauser zandsteen. Kortom, deze steensoort is diep onder onze voeten ook de verbinding tussen het graafschap Bentheim en Twente.