Kamp

Mantinge

Werkkamp Mantinge was aanvankelijk een werkkamp ten behoeve van de werkverschaffing. Het was als zodanig in gebruik van 1939 tot de komst van de Joodse dwangarbeiders op 31 maart 1942.

Van 31 maart 1942 tot 14 juli 1942 was het een werkkamp voor Joodse dwangarbeiders. Het was een groot kamp, waar maximaal 240 mannen ondergebracht konden worden. De Joodse dwangarbeiders moesten hard werken: sloten graven, land ontginnen en wegen aanleggen. Loon werd niet uitbetaald en de mannen kregen geen verlof. Bezoek mochten ze ook niet ontvangen. Op de avond van de 14de juli 1942 werd de joodse mannen in de kantine medegedeeld dat zij de volgende ochtend onder politiebegeleiding naar kamp Westerbork zouden worden gebracht.

Na de oorlog 

Krantenartikel 20-07-1948:

Jeugdige slachtoffers van het verzet een week naar buiten 
Voor 5000 kinderen blijde vacantie

(Van onze correspondent)
HORST, 19 Juli. — Vijf duizend oorlogsslachtoffertjes, wezen en half wezen uit het nationale verzet, gaan ook dit jaar van een heerlijke vacantie genieten. Jongens en «meisjes tot 15 jaar krijgen van de stichting „Het Vierde Prinsenkind" in groepen een week vacantie. Voor 130 kleintjes, die ook lichamelijk zijn getroffen, opent „Huize Kareol" in Aerdenhout gedurende twee weken haar poorten. Het is een sprookje van naastenliefde, dat volgende week Dinsdag werkelijkheid gaat worden.

   Boven zeven kampen van de Dienst Uitvoering Werken, in Limburg kamp Peelzicht in Sevenum, Heijthuizen in Brabant, kamp-Filheide in Mill, Sluis 12 in Someren, kamp-Baerschot in Middelbeers, in Drente kamp De Fledders bij Norg en kamp Mantinge, wappert reeds het rood, wit en blauw in de straffe Zuidwester. In de witte baan van de vlag staat een groen klaverblad van vier, het teken van de stichting „Het Vierde Prinsenkind", die hier haar tenten heeft opgeslagen. Ruim 600 jeugdleiders en -leidsters uit alle delen van het land hebben spontaan hun diensten aangeboden — alles pro Deo — zoals ook de D.U.W. de kampen geeft, het Rode Kruis voor vervoer zorgt, de dienst voor maatschappelijk werk van het ministerie van Binnenlands« Zaken en de afdeling Volksgezondheid van Sociale Zaken hun diensten verrichten. De mannen van Verkeer en Waterstaat hebben in overuren de „planning" voor het vervoer gemaakt En dan de sympathieke geste van de Argentijnen, die suiker, rijst, cacao, vet en olie i hebben gestuurd. In elk kamp komen een geestelijk leider en een prima verpleegster. Zo wordt een nationale ereschuld aan de kinderen der verzetshelden ingelost.

Krantenartikel 20-07-1950:

Groninger jeugd in de buitenlucht  
Ze geniet met volle teugen

(Van een onzer verslaggevers)
Het valt niet mee om het kamp Mantinge te bereiken. Na een ware ontdekkingsreis door heide en bossen, langs korenvelden en bloeiende aardappelen kom je dan tenslotte tot de ontdekking, dat al dit zoeken over slingerweggetjes tòch niet tot het gewenste doel leidt. Want de richtingaanwijzers in dit gebied van Eursinge, Bruntinge, Balinge en hoe ze meer mogen heten, al die oude Drentse dorpen, zijn tamelijk schaars. Maar als je dan een keer op de goede zandweg rijdt, zie je al van verre de heldere Nederlandse driekleur in de lucht wapperen.

Daar is het kamp Mantinge, waar 220 Groningse kinderen van 10—14 jaar een week lang van een heerlijke vacantie genieten. Dit wordt georganiseerd door het Centraal Vacantie-comité. De heren Van der Horst en Tholen van de Sociaal-Culturele Dienst te Groningen hebben hiertoe het initiatief genomen, terwijl de benodigde gelden voornamelijk door grote bedrijven werden verschaft.

Op het ruime „plein", ingesloten door fris-groene barakken, sjouwden wat kinderen rond: die hadden corvee. Er is wel een kok aanwezig — een kok van de DUW — waar ook de barakken zelf toe behoren, maar die kan heus wel wat hulp gebruiken, en zo zat daar een „juf", omringd door tien, elf ijverige meisjes aan de afwas. Op onze vraag: vinden jullie het fijn werk, afwassen? kwam het gretige antwoord: „Nou, prachtig! Maar we mogen het jammer genoeg niet elke dag doen". Ondertussen werden de emaille borden weer vol energie in de emmers water afgerost, en met de bijna zwarte theedoeken afgedroogd. Maar er komt nog meer kijken bij de corvéedienst, zo verzekerde de kampbeheerder, de heer J. C. Wilmans, die met zijn gezin permanent verblijf houdt in een deel van een der barakken, ons. — De cantine moet schoongehouden worden, de aardappels moeten worden gepit — en da's geen kleinigheid: in de grote ton (want een pan kan je het niet meer noemen) die in de keuken staat zit 300 ki 10.... en dat gaat op ook! Dat er anders heel wat in die jonge magen kan, blijkt wel uit het feit dat er per dag 130 broden opgepeuzeld worden, en geen kleintjes ook: ieder brood weegt acht ons! In het levensmiddelenmagazijn stonden voorts stapels blikken met worst, dozen vol potten jam, dozen met kazen, en een schitterende vleesmachine met een begeerlijk uitziend stuk rollade: de kinderen krijgen elke dag vlees.

De kinderen, die geen corvee hadden (het merendeel dus) waren op een op geringe afstand van het kamp gelegen prachtig heuvelig terrein sportwedstrijden aan het houden. En dat ging prachtig, want vele van de 27 leiders en leidsters zijn leerlingen van het Instituut voor Lichamelijke Opvoeding. De jongens waren bezig met het opwindende spel om 'n aardappel uit een bak met water te happen en de meisjes hadden het druk met een touwtje-spring-wedstrijd. Maar in elk geval, ze genieten deze kinderen, die de gezonde buitenlucht zo zeer nodig hebben.

Molukkers 

In 1951 werd het kamp een woonoord voor Molukse KNIL-militairen met hun gezinnen (totaal 80 mensen)  

In totaal zijn er ongeveer 90 woonoorden geweest, met name in het noorden, oosten en zuiden van het land; alle vrij ver van de bewoonde wereld. Hier was door de regering bewust voor gekozen om te voorkomen dat de Molukkers zouden integreren in de Nederlandse samenleving. Men ging er toen nog van uit dat deze groep terug zou keren naar Indonesië.

Nadat de overheid in 1960 had besloten tot huisvesting van de Molukkers in open woonwijken, duurde het nog vele jaren alvorens alle woonoorden konden worden gesloten.  

Het kamp kwam leeg te staan en werd te koop aangeboden. De barakken werden gesloopt en het huidige veeteeltbedrijf verrees op deze plek.