Jacobus (Ko) Doncker (Haarlem, 6 april 1874 – 7 april 1917) was een Haarlemse hondenbroodbakker en kunstenaar, die voornamelijk actief was als illustrator, schrijver en schimmenschuiver voor het schimmenspel. Vanwege deze schimmenspelen is in Amstelveen een laan naar Doncker vernoemd.
Na zijn studie aan de Kunstnijverheidsschool te Haarlem werkte Doncker tussen 1894 en 1905 in België, Engeland en Frankrijk.
In België schilderde hij decors voor de Wereldtentoonstelling van 1894 te Antwerpen en werkte hij in Brusselse plateelbakkerijen. In Londen ontwierp hij bloemrijke behangselpatronen en in Parijs werden zijn prenten opgenomen in het bekende humoristische tijdschrift Le Rire.
Zijn artistieke werkzaamheden in Nederland waren zeer uiteenlopend. Rond 1900 schreef en tekende hij twee beeldverhalen. Hij tekende spotprenten voor onder andere De Groene Amsterdammer, het satirische weekblad De Ware Jacob en het Haarlems Dagblad. De bouw van de Beurs van Berlage inspireerde hem tot het schrijven van een toneelstuk. Ook illustreerde hij op zijn eigen kenmerkende wijze De Gedichten van den Schoolmeester.
Ko Doncker heeft de limerick in Nederland geïntroduceerd. In het najaar van 1911 schreef hij voor het familietijdschrift Op de Hoogte limericks die hij toelichtte met bizarre tekeningen.
Vanaf 1912 kreeg hij landelijke bekendheid met zijn humoristische schimmenspelen. Doncker was de eerste echte grote schimmenspeler in Nederland. Zijn grootste kracht was het voordragen van de eigen geschreven teksten en daarnaast had hij een tekenopleiding gevolgd. Hij maakte niet veel gebruik van bewegingen in zijn poppen. Het zuivere contrast tussen zwart en wit vond hij belangrijker.
Als een van de eersten in Nederland bedacht Doncker de reclamestrip. Zo tekende hij in 1912 voor de Firma Verweegen & Kok, leveranciers van koffers en tassen in de Kalverstraat te Amsterdam, een reclamestrip in boekvorm. In deze strip beleeft een mannetje, mr. Haverstok, tijdens een wereldreis allerlei avonturen met de koffers van Verweegen & Kok. Deze strip vertoont een opvallende gelijkenis met hedendaagse reclamefilmpjes waarin koffers ongedeerd onder olifanten en auto's vandaan komen. Eén reclameschepping van Doncker zou tot in onze tijd voortleven. Voor de Gazelle Rijwielfabriek tekende hij begin 1912 de strip Het avontuur van Piet Pelle op zyn Gazelle. Doncker stond hierdoor aan de basis van de langstlopende strip in Nederland.
Tijdens de Eerste Wereldoorlog trad hij met Koos Speenhoff op voor de militairen, waarbij Doncker met zijn schimmen Speenhoff-liedjes begeleidde.
Het ontwerpen en tekenen van reclamestrips raakte op de achtergrond, totdat hij de kans kreeg reclame en schimmenspel te combineren. De sigarenfabriek van Salm uit Haarlem gaf Doncker in 1917 de opdracht een reclamestrip te maken, bestaande uit ruilplaatjes, die bij de sigaren zouden worden geleverd. De plaatjes, met het figuur 'Jan van der Plas', kreeg het pedagogische thema "Rook nooit te vroeg". Een verhaal om de kinderen te waarschuwen tegen de gevaren van roken. Dit schimmenspel was zo'n succes, dat de fabrikant het liet vergroten tot poppen van ruim 60 cm hoog. Deze poppen, voorzien van een rubber slangetje, konden 'echt' roken. Met dit schimmenspel zou Doncker in het land optreden. De opbrengst was bestemd voor een goed doel. In maart 1917 werd dit spel te Groningen voor het eerst vertoond. Maar het was tevens de laatste voorstelling: op 7 april 1917, één dag na zijn 43ste verjaardag, overleed Doncker aan de gevolgen van een verwaarloosde nierziekte.
Bron: Wikipedia
Je hoeft de voortuin niet in, is vanaf de stoep bereikbaar.
Breng een bezoekje aan het speeltuintje en voetbalveld tegenover de cache na het loggen!