Middels deze cache maak je kennis met de roerige tijden van voor en tijdens de oorlog. Dit rondje van ongeveer 6 km kan te voet en per fiets afgelegd worden en is grotendeels chronologisch opgezet.
Bij sommige waypoints moet je het antwoord omzetten, als A=1. Nergens hoef je te stapeltellen.
Bij WP 8 heb je internet nodig (kan ook thuis voorbereid worden).
Voor deze cache hebben we ons laten inspireren door het boek: “Stramproyer oorlogsgeheimen en vrijheidspaden” uitgegeven door de Dorpsraad van Stramproy in samenwerking met de Heemkundevereniging van Stramproy.
Wil je meer weten? Bij de waypoints staat aangegeven op welke bladzijde je meer kunt lezen.
Door de ligging van Stramproy aan de grens heeft het volk veel hinder, maar ook profijt gehad. Al in het jaar werden 1500 werden legertroepen en roversbende afgeschrikt en/of omgeleid om zichzelf veilig te stellen.
Het prijsverschil in goederen tussen binnen- en buitenland leverde weer bloeiende (illegale) handel op. De smokkelpaden boden in de Tweede Wereldoorlog weer uitkomst voor de vele vluchtelingen (veelal gewonde geallieerden) die hun weg naar huis zochten.
Wat vooraf ging: (blz 62,63)
De eerste tekenen van een naderende oorlog waren al in 1938 zichtbaar, veel Stramproyer jongemannen werden opgeroepen voor de militaire dienstplicht.
In 1939 arriveerden groepen Duitse padvinders, zij waren druk doende met fotograferen en vastleggen van de omgeving. Venters maakten aantekeningen van interieurs en stallen.
De tekeningen waren zo gedetailleerd, zelfs het Laane Plengske (dit was een bruggetje over de Laanebeek die onder de Maaseikerweg, bij nr 312, doorloopt) stond er op (Tungelroy).
WP1: de buksen (blz 117)
N 51°11.520 E 005°43.601
Aan het begin van de Tweede Wereldoorlog moesten schutterijen hun buksen inleveren. Schutterij Sint Catherine bracht toen twaalf buksen naar het gemeentehuis waarna ze in de vergetelheid raakte, niemand wist waar ze waren.
Vroeger lag hier een jeugdhuis, toen dit jeugdhuis in 1988 werd afgebroken, kwamen de buksen te voorschijn, ze hebben 48 jaar verstopt gelegen tussen de houten fundamenten van het houten gebouw.
vraag: Welke patroonheilige wordt hier genoemd (zie bord)? A = St ….
WP2: fotograferen: (blz. 67)
N 51°11.508 E 005°43.479
In juni 1940 waren al veel rijwielen en paarden gevorderd door de Duitsers. In Stramproy werden zoeklichten geplaatst (zij spotten de vliegtuigen die naar Duitsland overvliegen) en werd er verduisteringspapier voor de ramen geplaatst.
Op deze plek lag vroeger een patronaat. Iedere Strampoyenaar boven de 16 moest hier een pasfoto laten maken in de openlucht bij het patronaat.
Duitse soldaten verbleven in de kleine zaal van dit patronaat.
Vraag: Hoeveel bankjes staan hier? B = …..
WP3: “gestolen goed, gedijt niet” (blz 73)
N 51°11.593 E 005°43.424
Tijdens de Duitse bezetting werd er geen subsidie meer verstrekt aan kerken en mochten de klokken niet meer luiden, dit vanwege de “houding van de Rooms katholieke geestelijkheid t.o.v. de Duitse bezetting.”
De grootste en kleinste klok werden door de Duitse bezetter naar beneden gehaald om om te smelten tot oorlogsmateriaal. Iemand uit Stramproy slaagde erin om, op een onbewaakt moment, op het brons te schrijven “Gestolen goed, gedijt niet”.
Na de bevrijding bleek de grootste klok nog intact te zijn!
vraag: Hoeveel galmgaten heeft de mergeltoren? C =
viapunt: N 51°11.250 E 005°42.998
WP4: de wasteil (blz 87)
N 51°11.096 E 005°43.095
Mathieu Beelen moest als timmerman meebouwen aan de houten barakken op de Tungelroyse Wallen (die werden toen nog bewoond door Duitsers). Hij weigerde mee te bouwen aan het plaatsen van een vlaggenmast (waar een hakenkruis aan zou komen te hangen) en maakte een vluchtplan naar Frankrijk. In frankrijk werd hij opgepakt (en hij wist te ontsnappen). Eenmaal terug in Nederland werd er veel gebruik gemaakt van zijn vluchtroute door het verzet. Samen met pater Kloeg werd de route in 1942 aangepast:
vanuit Weert station fietste hij meermalen, met de vluchteling achter op de fiets, naar Stramproy.
Voorbij de kerk ging hij naar rechts, het Breyvin op en zo arriveerden ze bij deze boerderij op de grens.
Mevrouw Schepens kon vanuit deze boerderij de Duitse wachters goed volgen. Wanneer er geen wachters waren, hing ze een wasteil aan de muur en kon Mathieu de grens oversteken.
De geallieerden vervolgden hun vlucht via Bree, Hasselt, Brussel, Zwitserland of Zuid-Frankrijk en kwamen zo thuis.
Bij behouden thuiskomst werd er via Radio Oranje “Luctor et Emergo” omgeroepen (ik worstel en kom boven) De vluchtroute kreeg naderhand deze naam.
Deze boerderij van mevrouw Schepens was dus onderdeel van een belangrijke vluchtroute voor geallieerde piloten.
Ook hielp Thieu, samen met een bakkersknecht, hier veel Joden over deze grens. Meer info is te vinden op: https://www.erfgoedtungelroy.nl/Tweede%20Wereldoorlog/Verzet%20WO%20II%20Tjeu%20Beelen.pdf
vraag: In de tuin staat een beeld van een dier, welk dier? D =
Voor het volgende punt moet je ruim een kilometer lopen.
WP5: een oude fiets (blz. 65)
N 51°11.634 E 005°42.914
Vlak na de inval van de Duitsers, trokken de Duitsers steeds verder het land in, soms te voet. Toen op een vroege morgen Leo van Dael (Baêle Lei) de kunstmoederkachels bij stookten ontmoette hij enkele Duitsers. Snel gaf hij ze een oude fiets uit de donkere stal mee en verborg de goede fietsen (uit elkaar gedraaid) onder het stro.
Vraag: Hoeveel houten luiken heeft dit huis aan de voorkant? E =
WP 6: De Nijsmolen
N 51°11.689 E 005°42.865
Een algemeen weetje: Een molenaar kan de wieken in een bepaalde stand zetten om zo een signaal te geven, zo hanteert men nu nog de molenstanden voor vreugde, verdriet, rouw, rust …
Tijdens de Tweede Wereldoorlog werden de wiekenstanden vaak gebruikt om boodschappen door te geven die de bezetters niet mochten weten. Bijvoorbeeld als de Duitsers een razzia hielden. De molen bleef dan wel draaien, maar dan werd bijvoorbeeld afgesproken om het zeil eraf te halen.
Als de bezetters echter deze geheime signalen wisten te achterhalen, resulteerde dat meestal in het opblazen van de molens.
Of deze Nijsmolen werd gebruikt voor signalen is niet bekend.
Vraag: Hier liggen twee wiekendelen. Welk nummer staat er op het lange deel? F = …. (slecht leesbaar, het is 1110)
WP7: onderduiken (blz 72)
N 51°11.922 E 005°42.603
Omdat de Duitse mannen allemaal in het leger zaten, riepen de Duitsers, mannen uit omringende landen, op om in de Duitse oorlogsindustrie te werken. Waarschijnlijk werden er zo’n 387.000 arbeiders uit Nederland te werk gesteld.
Jac van Dael (zoon van Leo) moest zich ook melden voor de “Arbeitdeinsatz” maar dook onder in deze boerderij. Samen met nog twee jongens zat hij drie maanden in een schuilplaats bij familie Verhees, op de zolder, daar waar de twee schuine daken samen komen. Daarna werkte hij als knecht in Tungelroy.
De N.S.B.-ers kregen van mevr. van Dael te horen dat Jac gewoon was vertrokken. De rest van de familie was gewaarschuwd door buurtgenoten en bleven dus even wat langer op het land werken.
vraag: Wat is het huisnummer van deze boerderij? G = ...
WP8: "Ouwe taaie Jippie Jippie jee hee hee" (blz 74)
N 51°11.765 E 005°43.290
Waar nu de fysiotherapiepraktijk ligt, lag vroeger café Geelen.
Op zondag 7 november 1943 sidderde en dreunde de grond: nogal wat bommen vielen op Tungelroy. Hier in Stramproy vluchtten de bewoners ook de kelder in, zo ook de bezoekers van dit café. Alles ging blijkbaar vrij snel want na het bombardement hoorden ze nog steeds hetzelfde liedje: de vrolijke klanken van “Ouwe taaie jippie jippie jee hee hee” op de platenspeler.
Vraag: Hoeveel secondes duurt dit liedje? H = ...
https://www.youtube.com/watch?v=GS21BU0kExw
WP9: de granaat (van Mandarijn81 gehoord)
N 51°11.663 E 005°43.301
Tijdens de oorlog viel een granaat in de achtertuin van deze dokterswoning (toen nog huisnummer 13, nu Julianastraat 27). Gelukkig vielen er geen gewonden, slechts één raam ging kapot, de overige granaatscherven zaten in de muur. De bewoners van toen hebben de scherven afgedekt met cement.
Vraag: Bekijk het huis met het gele pleisterwerk. Hoeveel schoorstenen heeft dit huis? I = ...
WP10: Rector Brummans uit Weert (blz 97)
N 51°11.667 E 005°43.407
Direct na het uitbreken van de Tweede Wereldoorlog nam priester Charles Brummans, leraar aardrijkskunde aan het Bisschoppelijk College te Weert, deel aan het verzet. Ook hij hielp met het in veiligheid brengen van gestrande piloten, vervolgde Joden en ontsnapte krijgsgevangenen. (zie ook WP3 van deze cache en cache “smokkelcafé de Graven” waarin verzetshelden Mathieu Beelen en Driek Verkennis genoemd worden)
Op een zondagmiddag werd hij, samen met een vluchteling, aangehouden, net achter de Belgische grens. Hij wees zijn metgezel een zijweg en sprintte zelf terug naar Stramproy waar hij een schuurtje in dook. Dat schuurtje lag achter de Maroybar.
vraag: Hoeveel borden met een P zie je? J = ...
WP11: de Witte Brigade (blz 105)
N 51°11.604 E 005°43.459
Wanneer Stramproy bevrijd is en door wie, is niet met zekerheid te zeggen, de verhalen zijn nogal divers hierover.
Wel wordt er met afschuw gesproken over de “witte brigade” (niet te verwarren met de verzetsgroep uit Antwerpen). Deze groep hield zich vooral bezig met het roven van spullen en het vervolgen van Duitsers.
Ook hier in Stramproy plaatsten ze Duitse soldaten (die zich al hadden overgegeven) tegen de muur om, zonder vorm van proces, te executeren. Kapelaan Geilenkirchen wist dit te voorkomen.
Vraag: Je ziet in de muur een plaquette. Wat is de plek in het alfabet van de tweede rode letter? K = ...
De cachelocatie:
Dan nu het laatste geheim van deze cache. Je kunt de cache vinden op:
N 51°11.2x(A+D+H)+B+C+D+I E 005°43.(F:2)+E+G-J-(2xK)