[76jaarLDGS]Grebbelinie, de "Ekris" bunker
Deze cache is onderdeel van de serie 76 jaar Vrijheid, Mobilisatie,Oorlog, Verzet en Bevrijding op de Utrechtse Heuvelrug, Gelderse Vallei, Eemland en Overbetuwe waarbij belangrijke locaties uit de geschiedenis van Utrechtse Heuvelrug en omgeving in de WOII aan bod komen.
De cache is gelegd ter gelegenheid van de herinnering aan 75 jaar bevrijding op 5 mei 2020.
De Pantherstellung.
De in 1944 - 1945 door de Duitsers aangelegde Pantherstellung is een verlengde van de Westwall over Nederlands grondgebied van Arnhem tot het IJsselmeer. Een tweede verdedigingslinie werd gepland van Arnhem langs de IJssel naar Groningen. Van Amersfoort tot Veenendaal volgt de stelling het tracé van de oude Grebbelinie. Dit is heel goed te zien wanneer de bunkers op een kaart worden uitgezet. In de Vallei tussen de Utrechtse Heuvelrug en de Hoge Veluwe slingert de Linie naar het noorden. Vanaf Amersfoort buigt de Pantherstellung echter af richting Nijkerk; de Grebbelinie, vanaf 1939 officieel eigenlijk de Valleistelling, gaat verder langs de Eem richting Spakenburg. Door het tracé naar Nijkerk te verleggen kwamen de oude inundatievelden van de Grebbelinie vóór de Pantherstellung te liggen, ten westen dus de richting van waaruit men de vijand verwachtte
De PantherStellung is niet zo heel bekend. De veldwerken, wegversprerringen en kilometers lange loopgraven in de kruin van de oude Liniedijk zijn, op wat eenmansbunkertjes na, allang verdwenen. Diverse bunkers zijn ook direct na de oorlog als een boze herinnering gesloopt; en nog tot in recente jaren is die vernietiging doorgegaan. Van de oorspronkelijke 24 stuks R703, de standaard bunker, zijn er in de provincies Utrecht en Gelderland nog 12 in al dan niet redelijke staat behouden gebleven. De laatste jaren is het inzicht drastisch veranderd en spant men zich meer en meer in, om ook deze bunkers, net als de kazematten in de Grebbelinie, als cultureel militair erfgoed te beschermen en te bewaren.
De bunker ligt vlak bij de Bruinenburgersluis. Dat is een oude damsluis uit de 18e eeuw, die in de Grebbelinie, afgedamd, tot doel had te belemmeren dat het inundatiewater via de vroegere Lunterse Beek (vóór het Valleikanaal in 1935 – 1941 in het kader van de werkverschaffing gegraven was, het huidige bed van de Heiligenbergerbeek) weer zou afvloeien. Circa 7 meter ten oosten van de bunker bevindt zich een merk De bronpomp, of moderne peilbuis? waardige buis met een diameter van 415 mm. Duits of van na de oorlog? Thans vormt de bunker in alle stille ruste een gerieflijk onderkomen voor onze vleermuizen
De beek een kleine honderd meter terug volgend wordt hij door een spoorbrug overkluisd; de rails zijn verdwenen. Hier en daar zijn nog wat resten, gekromd hekwerk, verweerde paaltjes, terug te vinden. Het is de verdwenen spoorlijn Amersfoort - Kesteren. De spoordijk fungeerde in 1940 als de laatste stoplijn, wanneer de voorste linies gevallen waren. Het trajekt van de spoorlijn is bij de aanleg op aandringen van het Departement van Oorlog zo gekozen, dat van daaruit met een aanvullend smalspoor bouwmaterialen, zand, cement, grind voor deinrichting van de Grebbelinie konden worden aangevoerd. Ook de Duitsers zagen het nut daarvan in, en gebruikten de spoorlijn eind 1944 voor de uitbouw van de Pantherstellung (blz.46). Verzetsgroepen bliezen de brug in 1944 op teneinde transport van oorlogsmateriaal te verhinderen. Als represaille worden een aantal boerderijen in brand gestoken
Voor het realiseren van de 75th & 76th Liberation Day Geocching Serie hebben diverse mensen die de oorlog bewust hebben meegemaakt hun medewerking verleend, bij deze willen wij hen allemaal bedanken voor de tijd en moeite die zij ons hebben gegeven. Daarnaast willen wij iedereen bedanken die de plaatsing van de caches mogelijk hebben gemaakt o.a. gemeentelijke instanties, natuurbeheerders, bedrijven, landgoederen. Diverse boeken/naslagwerken over de geschiedenis van de Utrechtse Heuvelrug en de ruime omgeving ten tijde van de tweede wereldoorlog zijn een bron van informatie geweest, ook de stichting Grebbelinie in het vizier, het Grebbelinie bezoekerscentrum Fort aan de Buurtsteeg, de stichting Grebbelinie en de Oudheidskamers van Doorn en Woudenberg hebben een ons met raad en daad bijgestaan.
Voor vragen en opmerkingen: teamthorocatchers@gmail.com
Voor deze serie is ook een banner beschikbaar en mag geplaatst worden als men alle geocaches en de bonus heeft gedaan .
Vergeet niet de gegevens voor de bonus te noteren indien aanwezig.