[english version below]
Przegorzały to urokliwe osiedle krakowskiego Zwierzyńca, malowniczo położone pomiędzy doliną Wisły, a Lasem Wolskim. To też wyjątkowe miejsce na mapie architektury Krakowa: na stosunkowo niewielkiej przestrzeni znajduje się kilka wysokiej klasy budynków reprezentujących różne style i epoki. Spacer w poszukiwaniu skrytki pozwoli odkryć najciekawsze z nich.
Kolejne punkty na trasie należy dopasować do zdjęć, a następnie odnaleźć zakodowane numery i podstawić do wzoru współrzędnych skrytki.
Długość spaceru to ok. 2,5 km. Rozpoczynamy przy tzw. "starej" ulicy Księcia Józefa.
Dojazd MPK z Salwatora (przystanek "Przegorzały Obwodnica" lub "Przegorzały"). Okolica poza strefą płatnego parkowania.
Skrytka i waypointy są ogólnodostępne 24/7.
Uwaga! Pomiędzy punktem 3 i 4 podchodzimy niecałe 100 metrów pod górę leśną ścieżką.
Punkt 1: N 50° 02.817 E 019° 52.227
Po kolejce
Wzdłuż dzisiejszej ulicy Księcia Józefa wiodła niegdyś trasa kolejki wąskotorowej wybudowanej jeszcze przez Austriaków na potrzeby obsługi Fortu Krępak. Aż do lat 50. kolejka służyła Wodociągom Miejskim w Bielanach transportując m.in. węgiel i przewożąc pracowników. Starsi meszkańcy Przegorzał do dziś nazywają małą uliczkę odchodzącą w tym miejscu równolegle od ul. Księcia Józefa "drogą po kolejce". Ponownie kolej zawitała do Przegorzał w latach 60., tym razem jako kolejka turystyczna "Lajkonik". Kolejka ta przez kilka lat kursowała po wałach wiślanych od Salwatora do Bielan i była popularną atrakcją wśród mieszkańców Krakowa.
Kod: Suma cyfr w numerze pierwszego domu na prawo idąc w stronę punktu 2.
Punkt 2: N 50° 2.821' E 19° 51.983'
Druga młodość starej karczmy
Najstarszy zabytek Przegorzał. Karczma wybudowana w latach 90. XVIII w., była własnością zakonu kamedułów i służyła podróżnym na trakcie handlowym z Krakowa do Oświęcimia. Po wojnie pełniła funkcje mieszkalne dla pracowników okolicznego PGR-u. Jeszcze niedawno w stanie katastrofalnej ruiny, została odrestaurowana przez prywatnych właścicieli. Do zachowanej karczmy dobudowano osiowo współczesną część mieszkalną, stylowo łącząc tradycję z prostą, nowoczesną bryłą.
Kod: Liczba zamkowych okien dachowych widocznych sprzed budynku karczmy.
Punkt 3: N 50° 2.833' E 19° 51.870'
Królowie ceramiki
Ozdobą fasady kościoła pw. Chrystusa Króla są płaskorzeźby ceramiczne wykonane przez słynną parę artystów plastyków: Helenę i Romana Husarskich. Husarscy od lat 50. prowadzili w swoim domu w Przegorzałach pracownię, w której eksperymentowali z wykorzystaniem ceramiki w rzeźbie. Ich wielkoformatowe mozaiki można do dziś zobaczyć na fasadzie hali KS Korona lub w dawnym hotelu Cracovia. Częstym gościem w Przegorzałach i przyjacielem Hursarskich był Stanisław Lem.
Kod: Liczba aniołków na witrażu nad wejściem.
Punkt 4: N 50° 02.980 E 019° 51.959
Dyskretny urok żelbetu
Budynek dawnego Kolegium Polonijnego i Domu Gościnnego UJ został zaprojektowany w połowie lat 70. przez architektów pod kierownictwem Tomasza Mańkowskiego (autora m.in. Miasteczka Studenckiego AGH czy siedziby Radia Kraków). Surowy w formie, brutalistyczny projekt doceniono na prestiżowych wystawach w Nowym Jorku i Chicago. Co ciekawe, wcześniej w tym miejscu znajdował się kort tenisowy dla mieszkańców willi Szyszko-Bohusza.
Kod: Suma liter w nazwie koloru szlaku turystycznego, którym można dojść z punktu 2 do punktu 3.
Punkt 5: N 50° 02.907 E 019° 51.959
Baszta na szczycie skały
Willa “Baszta” lub “Odyniec” to dom własny Adolfa Szyszko-Bohusza. Czołowy polski architekt okresu międzywojnia kupił w 1916 roku od zakonu kamedułów część wzgórza Sowiniec i planował założyć tu kolonię domów dla ówczesnej śmietanki artystyczno-intelektualnej Krakowa. Historyzujący budynek przywodzi na myśl średniowieczną wieżę, ale Szyszko-Bohusz wprowadził tu też nowoczesne, modernistyczne elementy, takie jak szeroki taras czy przeszklenia. Ciekawostką jest, że w salonie willi znajduje się oryginalny strop kasetonowy z zamku w Nowym Wiśniczu, który architekt miał półlegalnie przejąć podczas prowadzonych tam prac konserwatorskich. Obok willi można do dziś zobaczyć nieużywany basen.
Kod: Liczba kartuszy herbowych na fasadzie willi.
Punkt 6: N 50° 02.907 E 019° 51.997
Nad Wisłą i nad Renem
W czasie II wojny światowej na odebranej Szyszko-Bohuszowi posiadłości wybudowano zamek Schloss Wartenberg: rezydencję dla nazistowskiego gubernatora Ottona von Wächtera. Położenie i architektura zamku miała budzić skojarzenia z zamkami Nadrenii. Były plany by doprowadzić tu z dołu kolejkę linową. Po wojnie zamek był przez lata użytkowany przez Uniwersytet Jagielloński, a dziś mieści hotel i restaurację.
Kod: Suma cyfr w liczbie punktów regulaminu rezerwatu przyrody.
Punkt 7: N 50° 02.971 E 019° 52.265
Domek Muminków
Zaprojektowana przez Szyszko-Bohusza stróżówka miała być jednym z wielu tego typu obiektów na terenie jego rezydencji. Architekt chciał tu postawić domki dla gości, oficyny, a nawet kaplicę. W ramach planowanego przed wojną osiedla willowego powstał jeszcze jeden interesujący budynek: willa Spissów znajdująca się powyżej stróżówki, w głębi ulicy Jodłowej. Sama stróżówka połączona była z willą „Baszta” linią telefoniczną.
Kod: Liczba wszystkich okien stróżówki.
Punkt 8: N 50° 02.923 E 019° 52.317
Rolniczy i romantyczny
Zespół dworski w Przegorzałach należał do rodów Decjuszy, Lubomirskich i Sanguszków. Dwór z charakterystyczną basztą powstał w I poł. XIX w. Opis życia we dworze na przełomie wieków zachował się w literaturze dzięki hrabiance Annie Skarbkównie która po latach opublikowała wspomnienia z spędzonego tu dzieciństwa w książce "Czas udręki i czas radości". Obecnie na terenie folwarku mieści się Stacja Doświadczalna Instytutu Nauk Weterynaryjnych.
Kod: Liczba kolorów użytych na tablicy uniwersytetu przed wejściem na teren folwarku.
Współrzędne skrytki:
N° 50 2.[E+G][C-A][H-F]'
E 19° 52.[H-B][D-F][E+D]’
____________________________________________________
[english version]
Przegorzały is a charming housing estate of Zwierzyniec district, picturesquely situated between the Vistula river and the Wolski Forest. It is also a unique place on the map of Krakow's architecture: on a relatively small space, there are several excellent buildings representing various styles and eras. A walk in search of the cache will reveal the most interesting of them.
Following waypoints should be matched to the photos, and then the coded numbers should be found and inserted into the cache coordinates formula.
The length of the walk is approx. 2.5 km. We start with the so-called "old" Księcia Józefa street.
Public transport from Salwator (stop "Przegorzały Obwodnica" or "Przegorzały"). The neighborhood outside the paid parking zone.
The cache and waypoints are available to the public 24/7.
Attention! Between waypoints 3 and 4 we climb less than 100 meters up the forest path.
Point 1: N 50 ° 02.817 E 019 ° 52.227
Narrow-gauge railway
Along today's Księcia Józefa Street there used to be a narrow-gauge railway, built by the Austrian-Hungarian Empire for the military needs of artillery fort Krępak. Until the 1950s, the railway served the Municipal Waterworks in Bielany, transporting, among others, coal, equipment and workers. To this day, older inhabitants of Przegorzały refer to a small street running parallel to Księcia Józefa Street "remaining after the railway". The railway came to Przegorzały again in the 1960s, this time as the "Lajkonik" tourist railway. For several years, this railway ran along the Vistula river embankment from Salwator to Bielany and it was a popular attraction among the inhabitants of Krakow.
Code: The sum of the digits in the number of the first house to the right towards point 2.
Point 2: N 50 ° 2.821 'E 19 ° 51.983'
The second youth of the old tavern
The oldest monument in Przegorzały. The tavern, built in the 1890s, was the property of the Camaldolese Monastery of Bielany and was used by travelers on the trade route from Kraków to Oświęcim. After World War II, it served as housing for the employees of the local state-owned farm. The tavern was in ruins until it was recently renovated by private owners. A modern residential part was added to the preserved old tavern, stylishly combining tradition with a simple, modern shape.
Code: The number of windows on the castle roof visible in front of the tavern building.
Point 3: N 50 ° 2.833 'E 19 ° 51.870'
Masters of ceramics
The facade of the church is decorated with ceramic bas-reliefs made by the famous pair of visual artists: Helena and Roman Husarski. From the 1950s, the Husarski family had an artistic atelier in their home in Przegorzały, in which they experimented with the use of ceramics in sculpture. Their large-format mosaics can still be seen in a few spots in Kraków (for example on the facade of the Sport Club Korona hall or in the former Cracovia hotel) Stanisław Lem (a very famous polish sci-fi writer) was a frequent guest in Przegorzały and a close friend of the Hursarski family.
Code: The number of angels on the stained glass window above the entrance.
Point 4: N 50 ° 02.980 E 019 ° 51.959
The discreet charm of concrete
The building of the former Polonia College and Guest House of the Jagiellonian University was designed in the mid-1970s by architects under the leadership of Tomasz Mańkowski (the author of, among others, the AGH University of Science and Technology Student Campus or the building of Radio Krakow). The raw, brutalist form of its design was appreciated at prestigious exhibitions in New York and Chicago. Interestingly, earlier in this place, there was a tennis court for the residents of the Adolf Szyszko-Bohusz villa.
Code: The sum of the letters in the polish name of the hiking trail color that takes you from point 2 to point 3
Point 5: N 50 ° 02.907 E 019 ° 51.959
The tower on top of the rock
Villa called “Baszta” (eng. "Tower") or “Odyniec” (eng. "Boar")was the private house of Adolf Szyszko-Bohusz, a very famous Polish architect from 1920s - 1930s. In Kraków, he is known for, among others, the reconstruction of Wawel Castle. In 1916, Adolf Szyszko-Bohusz bought a part of this hill from the Camaldolese Monastery and planned to build here a colony of houses for artistic and intellectual high-class inhabitants of Kraków. The historicizing building is reminiscent of a medieval tower, but Szyszko-Bohusz also introduced modern elements, such as a wide terrace or glazing. An interesting fact is that in the living room of the villa there is an original coffered ceiling from the castle in Nowy Wiśnicz, which the architect was supposed to take over semi-legally during the restoration works carried out there. An unused swimming pool can still be seen next to the villa.
Code: The number of heraldic cartouches on the facade of the villa.
Point 6: N 50 ° 02.907 E 019 ° 51.997
On the Vistula and on the Rhine riverside
During World War II, the castle “Schloss Wartenberg” was built on the estate taken from Adolf Szyszko-Bohusz. The castle was a residence for the Nazi governor Otto von Wächter. The location and architecture of the castle were to evoke associations with the famous German castles of the Rhineland. There were even plans to bring the cable railway up the hill where the castle is situated. After the war, the castle was used by the Jagiellonian University for many years, and today there is a hotel and a restaurant here.
Code: The sum of the digits in the number of points in the nature reserve regulations.
Point 7: N 50 ° 02.971 E 019 ° 52.265
The Moomins house
The gatehouse designed by Adolf Szyszko-Bohusz was to be one of many such facilities in his residence. The architect wanted to build houses for guests, outbuildings, and even a chapel. Another interesting building was built as part of the pre-war villa estate: the Spiss family’s villa located above the gatehouse, at the end of Jodłowa Street. The gatehouse itself was connected to the villa "Baszta'' by a telephone line.
Code: The number of all gatehouse windows.
Point 8: N 50 ° 02.923 E 019 ° 52.317
Farming and charming
The manor complex in Przegorzały belonged to the famous families of Decjusz, Lubomirski and Sanguszko. The manor house with a characteristic tower was built in the first half of the 19th century. The description of life in the manor house at the turn of the century has been preserved in the literature thanks to Countess Anna Skarbkówna who, years later, published her memories of her childhood spent here in the book "A time of sorrow, a time of joy". Currently, the farm belongs to the Experimental Station of the Institute of Veterinary Sciences.
Code: Number of colors used on the university board in front of the entrance to the farm.
Coordinates of cache:
N° 50 2.[E+G][C-A][H-F]'
E 19° 52.[H-B][D-F][E+D]’