Lollum (heden in de gemeente Súdwest-Fryslân) is een dorp met circa 350 inwoners aan de rand van de Greidhoeke tussen de steden Bolsward en Franeker. Ook al is Lollum een klein dorp, het is bekend in geheel Friesland door de uitdrukking ‘Lollumer stip’ of bij verbastering ‘Lollemansstip’.
In het historische boekwerkje ‘Studiën in Nederlandsche Namenkunde, Johan Winkler, 1900’ staat het volgende hierover omschreven:
‘Lollum is een klein dorp in Wonseradeel; maar deze dorpsnaam is toch in geheel Friesland bekend. Immers een flauw sausje van wat meel , wat azijn , wat mosterd , met water tezamen gekookt, en dat de arme huismoeder, in tijden van nood en gebrek , wel haren man en kinders zuchtende voorzet, om in plaats van vleesch- of spekvet, bij de aardappelen gebruikt te worden, noemt men Lollumer stip. Stip, omdat men de drooge aardappelen bij het eten in dit sausje stipt of doopt. Of nu dit schrale, armoedige sausje juist veel, of meest, te Lollum op de tafel van den arme komt, of daar, in hongerjaren, eerst op verschenen en dus eene Lollumer uitvinding is, weet ik niet. Maar wel,
dat Lollumer stip te recht eenen kwaden naam heeft onder de Friezen, en dat de Lollumers, als ze Stippers genoemd worden, dezen naam juist niet als een vleinaam opvatten, als een naam die van weelde en welstand getuigt, maar als eene getuigenis van kommer en gebrek’.
Recept Potstro met Lollumer Stip
Ingrediënten
- 1000 ml karnemelk
- 170 gram boekweitgrutten
- 40 gram boter
- 40 gram bloem
- 500 ml melk
- 150 gram stroop
Bereidingswijze
Breng de karnemelk aan de kook. Strooi de boekweitgrutten erin en laat het geheel al roerend in 20 minuten gaar koken.
Smelt de boter, voeg de bloem toe en roer het mengsel tot een glad papje. Schenk al roerend de meld erbij. Laat de saus in 10 minuten gaar koken en meng de stroop erdoor.
Verdeel de potstro over 4 borden, maak op elk bord in het midden van de pap een kuiltje en giet hierin de ‘Lollumer Stip’.
Omrop Fryslân heeft in de zomer van 2021 een reportage gemaakt in het kader van 'Simmer yn Fryslân' en kwam ook langs in Lollum. Het recept 'Lollumer Stip' kwam daar ook ter sprake, kijk voor meer informatie naar de reportage.
LET OP: voor de juiste Lollumer Stip is het belangrijk om de hoeveelheden EXACT te gebruiken.