Olsztyńskie Szubienice to inaczej Pomnik Wyzwolenia Ziemi Warmińskiej i Mazurskiej
Ustawiony w centrum miasta monument to pamiątka powojennej historii Olsztyna. Wcześniej nosił on nazwę Pomnika Wdzięczności Armii Czerwonej, upamiętnia bowiem wkroczenie wojsk radzieckich do Olsztyna w styczniu 1945 r. Pomnik odsłonięto w 1954 r., a do rejestru zabytków trafił w 1993 r.
Autorem jego projektu był Xawery Dunikowski – artysta rzeźbiarz, ocalały z obozu koncentracyjnego w Oświęcimiu. Monument wykonano z kamiennych elementów zburzonego w 1945 r. Mauzoleum Hindenburga, upamiętniającego bitwę pod Tannenbergiem.
Dwa pylony pomnika w zamyśle twórcy miały symbolizować niedomknięty łuk triumfalny. W jednym z nich wykuto postać radzieckiego żołnierza. Na drugim znalazły się płaskorzeźby prezentujące sceny wojenne zestawione z symbolami osiągnięć socjalizmu.
Mimo prób przeniesienia w inne miejsce, nazywany przez olsztynian „szubienicami” pomnik nadal stoi na placu Xawerego Dunikowskiego (kiedyś plac Armii Czerwonej) przed gmachem dawnej rejencji olsztyńskiej, w którym obecnie mieści się Urząd Marszałkowski oraz Wojewódzki Sąd Administracyjny.