Figura Boża Męka
Olsztyn XVIII wieczny, a dokładniej początki tego okresu, to czas klęsk, zniszczeń i pożarów. W 1708 roku wojska szwedzkie króla Karola XII spaliły miasto. Po tym wydarzeniu Olsztyn nie zdołał jeszcze się odbudować gdy nadeszła fala nieszczęść która wówczas ogarnęła całą Europę dżuma. Region Warmii opanowany był przez zarazę w latach 1709-1712. Całkowicie wyludniło się wiele miejscowości, a czas i okalający i wdzierający się zewsząd las dokonały dzieła zniszczenia. Nie ma tych wsi na współczesnych mapach. Okres ten jest też czasem wielkich refleksji religijnych, przebłagalnych modłów w intencji odżegnania tragedii.
Z lat, w których dżuma dotknęła rejony Warmii pochodzi wiele przydrożnych kapliczek, istniejących do dziś. I poł. XVIII wieku jest czasem kiedy powstała również figura „Boża Męka”. W powszechnym rozumieniu wzniesiono ją jako zadośćuczynienie i ofiara za grzechy popełnione przez Olsztynian, gdyż tylko to tłumaczyło zesłany gniew Boży, który doprowadził miasto do upadku. Pomnik ten miał być przestrogą dla przyszłych pokoleń, wezwaniem do modlitwy i pokuty.
Figura wykonana jest z kamienia, artysta wzorował się na innych podobnych rzeźbach jakie znajdowały się w warmińskich kościołach i licznych kapliczkach. Przedstawia postać klęczącego Chrystusa dźwigającego krzyż na prawym ramieniu, Chrystus ma na głowie koronę cierniową. Na cokole napis w języku polskim Idź za mną.
Początkowo pomnik ustawiono na Targu Końskim, czyli poza murami miasta, znajdował się tam aż do roku 1937. W 1936 r. Prezydent Prus Wschodnich Erich Koch wydał zarządzenie o zgermanizowaniu nazw miejscowości, rzek, jezior i różnego typu nazewnictwa administracyjnego. Niestety napis na pomniku nie pasował do tych zarządzeń. Został przeniesiony poza granice miasta.
Dzisiaj stoi w tym samym miejscu, czyli u zbiegu ulic Warszawskiej i Jagiellończyka, i ponownie jak wtedy „Boża Męka” znów znajduje się niemalże w centrum miasta. Figura jest dobrze zachowana, regularnie restaurowana. Ten stan zawdzięczany jest projektowi „Uczniowie adoptują zabytki”, w wyniku którego w 2007 roku Prezydent Olsztyna pomnik „Chrystusa upadającego pod krzyżem” przekazał pod opiekę pobliskiego gimnazjum.