De Goddeloose Singel (Fries: De Goddeloaze Singel) is een singel ten oosten van het dorp Feanwâlden, dat in de gemeente Dantumadeel ligt. De benaming “Goddeloos “werd voor het eerst zo rond 1850 vermeld en is ontleend aan Ït Goddeloos Tolhûs". De singel is 2,7 km. lang en loopt het Goddeloze tolhuis in het noorden tot de Kuikhorneweg ten zuidoosten van Feanwâlden. Het pad is voor het grootste deel met schelpen verhard. Van noord naar zuid is het in twee delen gesplitst door de brug bij de Bovenweg (de Skilige Piip).
De singel maakt deel uit van het eeuwenoude Kloosterpad uit 1453 In de middeleeuwen werd dit pad als handelsroute gebruikt door monniken. Met enige fantasie is dit de eerste centrale as uit de geschiedenis. De allernieuwste centrale as loopt als een vierbaans autosnelweg steeds ten oosten van de singel.
Aan dit pad zijn een aantal caches geplaatst en dit is hiervan nr 4: de meest noordelijke. Samen vormen ze een serie. Bij elke cache-beschrijving is iets te lezen over de specifieke plek en een bijbehorend spookverhaal. Samen vormen die stukken tekst één geheel: het verhaal van De Goddeloose Singel.
SPOOKVERHALEN:
Er doen diverse spookverhalen de ronde over zowel de singel, het tolhuis en it Skilige Piipke.
It Goddeloose Tolhuis: (een citaat uit de Leeuwarder Courant - 01-03-1941, pagina 9
Bij de brug over de Valomstervaart stond vroeger aan de Schwartzenberglaan een tolhuis en vanmaf 1812 woonde op dit tolhuis Gerben Klases Boskma (1772-1849), . Deze Gerben was een ruwe onverschillige kerel en gaf om God noch gebod.
Vloeken, vreeselijke spotternijen enz waren bij hem schering en inslag en zelfs moet hij eenmaal in een kwaaie bui met het geweer op z’n eigen vrouw hebben geschoten Het geweer ketste echter en dat redde die arme vrouw het leven Zoo leefde Gerben daar in de eenzaamheid en bedreef alle mogelijke kwaad
De gevolgen bleven niet uit want toen deze Gerben Goddeloas eindelijk op het sterfbed lag gebeurde er iets vreeselijks. Een paar buurlui waakten dien nacht aan het ziekbed en daar Gerben heel rustig en kalm scheen te slapen gingen de buren eventjes een luchtje scheppen buitenshuis Nauwelijks echter hadden zij de deurklink in hun handen of een afschuwelijke gil klonk uit de kamer. Ontsteld holden zij terug en daar stond Gerben half bij den muur op dood, zijn hoofd zat achterstevoren op den romp. In de kamer hing een benauwde zwavellucht Sinds dien nacht heette de weg Goddeloaze Singel en het tolhuis Goddeloas tolhüs.
Na Gerben kwam op het tolhuis Romke Harkes te wonen. Een flinke visschersman met twee groote zoons en een dochter. Zij werkten ijverig en vlijtig, waren bemind in den omtrek en het Goddeloas Tolhus verloor langzamerhand iets van z’n vreesaanjagenden naam. Maar een vloek bleef rusten op deze plek. Het was een uiterst gunstige vangplaats daar voor paling, het visschersbedrijf bracht goed geld op en de familie Romke Harkes leefde daar gelukkig en tevreden totdat....
De beide jongens waren er weer eens met de boot op uit getrokken en zwierven ergens op het wijde water toen er plotseling een vreeselijke storm opstak Ongerust stonden de beide ouders dien middag over het water uit te kijken of de jongens al terug kwamen. Eindelijk, eindelijk hoorden ze de jonge stemmen boven het geloei van den wind uit. Ze zongen hun hoogste lied al sloegen de kwaadaardige golven nog zoo venijnig tegen het bootje op. Dan zien de ouders de boot aan komen, zij zijn al vlakbij als plotseling in een werveling van wind en water boot, zeil ja alles verdwijnt. Weken later drijven de beide lijken aan wal en jarenlang nog blijft de omgeslagen boot door de poelen en plassen zwerven.
Een ander verhaal vertelt dat een tierende visser ooit bij het tolhuis door de duivel zelf te grazen is genomen. Hij werd gevonden met het hoofd achterstevoren op zijn romp.
Tevens werd bij het herstellen van de brug ooit een geraamte gevonden. Toen men de tolgaarder daarbij om opheldering vroeg, sloeg hem de angst om het hart en hij hing zichzelf op.
Omstreeks 1900 zou er een weduwe gewoond hebben in het tolhuis, die de mannelijke voorbijgangers niet alleen een slokje verkocht, maar ook een "winkeltje onder haar rokken" had. Ze zou wel twaalf kinderen gekregen hebben, van wie een aantal een onbekende vader zou hebben.
LETTENDE OP BOVENSTAANDE VERHALEN IS HET RAADZAAM DIT PAD BIJ DONKER EN ZEKER ZO ROND MIDDERNACHT TE MIJDEN.
Of zoals de Leeuwarder Courant van 1 maart 1941 het vermeld:
Bij nacht reist langs dienzelfden weg de dood en komen de witte wiven de dwaallichtjes en heel het lichtschuwe volkje los Dan kan het zijn dat ge plotseling over een sloot wordt gezet omdat een lijkstaatsie u moet passeeren dan kan het zijn dat ge stokstijf stil moet blijven staan tot het eerste zonlicht u weer verlost dan kan het zijn dat ge weggelokt wordt en meegevoerd over slooten over moeras en dat ge uw leven zult eindigen in een modderigen poel ver van eenige menschelijke hulp Loop daarom bij nacht nimmer op het midden van den weg, volg geen flikkerende lichtjes en vooral: wat ge ook tegen komt spreek niets of niemand aan.