FRIEDESSE MOLEN NEER
Vanwege een gemeentelijke herindeling in 2007 zijn een aantal gemeenten in Midden-Limburg samengevoegd tot de gemeente Leudal. De nieuwe plattelandsgemeente, in oppervlakte de op één na grootste gemeente van de provincie, draagt met recht de titel “de molengemeente van limburg”. De waterrad en windmolens hadden een belangrijk aandeel in de regio.Er staat een groot aantal molens, en liefst acht daarvan zijn nog in werking op wind- of waterkracht. Een aantal daarvan zijn zelfs heel bijzonder. Deze reeks gaat over de waterradmolens in de gemeente Leudal. De Friedesse molen werd bedreven als een koren- en oliemolen. Het type molen was een onderslag watermolen. Het restant van een doodbed, een onderdeel van de kollergang, herinnert nog aan de tijd dat er olie werd geslagen. De watermolen had in die tijd twee waterraderen, maar eind 19e eeuw werd het rad van de oliemolen verwijderd en het gangwerk van de oliemolen bij gekoppeld aan het rad van de korenmolen. Meestal heeft een molen een lange geschiedenis en wordt vaak van eigenaar gewisseld, hieronder vind je een opsomming van de belangrijkste overnames, verbouwingen en gebeurtenissen.
Eigenaar : J.Geelen
Bezoekmogelijkheid molen: 1 mei tot en met 30 september
Zondag 13:00 uur tot 17:00 uur
Gegevens molen Onderslagrad met een diameter van 5,78 meter geplaatst in 1891 een breedte van 0,80 meter het houten sluisgebint met de lossluizen werd vervangen in 1909 Een nieuw ijzeren onderslagrad met een diameter van 5,7 meter met ijzeren gangwerk geplaatst in 1910 een breedte van 0,90 meter
1343: Bij de restauratie begin deze eeuw is oud hout van vroeger sluiswerk gevonden. Dendrologisch onderzoek heeft uitgewezen dat het hout uit de 14e eeuw dateert. Uit oude geschriften is bekend dat dat hier al een molen op deze plek stond.
1717: Het huidige molenhuis en molenaarshuis dateren volgens het ankerjaartal uit 1717. De molen heeft zijn naam ontleend aan molenaar Godefridus (roepnaam Fried) Tobben die aan het begin van de 18e eeuw molenaar was.
1875: De molen kwam in bezit van de familie Theelen.
1891: Nu is de molen alleen korenmolen met één onderslag rad. Het waterrad is o.a. in 1891 vernieuwd.
1910: Het waterrad is opnieuw vernieuwd, twintig jaar is een gebruikelijke levensduur van een houten rad. Een turbine heeft de molen nooit gekregen zoals veel andere watermolens wel in die tijd.
1924: Bijna een halve eeuw later werd door boedelscheiding de molen eigendom van Jos Vennekens
1948: Vennekens verkocht de waterradmolen aan Alfons van Stekelenburg en deze werd daarmee eigenaar van een complex dat kampte met nogal wat achterstallig onderhoud. Maar van Stekelenburg herstelde molen en woonhuis en werkte er elf jaar als molenaar. Het laatste jaar werkte hij echter niet meer met het waterrad maar uitsluitend nog met een elektrisch aangedreven hamermolen, een hamermolen slaat met hamers het graan tot meel.
1958: van Stekelenburg had het stuwrecht van de watermolen verkocht.
1961: De Neerbeek werd gekanaliseerd en dat bracht de inwoners van Neer in het geweer. Zij voerden actie voor het behoud van de molen met als resultaat dat het molenrad niet droogviel, maar in een kleine bocht van de beek in het water bleef hangen.
1972: Al in de jaren zeventig probeerden dorpelingen de molen in oude luister te herstellen, maar de pogingen mislukten.
1987: De zoon van Van Stekelenburg verkocht de vervallen waterradmolen, zijn antiquariaat in Amsterdam noemde hij naar zijn voormalige opslagplaats: ‘De Friedesche Molen’. De Duitser Paul Boden Köchl uit Berlijn was de nieuwe eigenaar .
1999: Hij gaf zijn buitenlandse bezit voor 20 jaar ( tot 2019 ) in pacht aan de Stichting Friedesse Molen. Vanaf 1997 heeft een initiatiefgroep, later omgezet in een stichting, opnieuw het plan opgevat de watermolen weer maalvaardig te maken. Nadat de stichting de molen in erfpacht had gekregen, heeft zij 1,1 miljoen euro vergaard voor de restauratie. Er is nieuw stuw- en sluiswerk aangebracht, voortschrijdend inzicht in waterbeheersing nam bij het waterschap de bezwaren weg. Het waterrad moest vervangen worden, het waterpeil is hoger dan voorheen en het verroeste rad hing te diep in het water. Er is een kleiner en breder rad gekomen dat een halve meter hoger geplaatst is. Daarom moest ook het gangwerk en de maalzolder een halve meter verhoogd worden. Het gaande werk hoefde ondanks 40 jaar stilstand, niet vervangen te worden.
2002: Sinds juli in dit jaar functioneert de watermolen weer als korenmolen. Het waterschap houdt de controle over de stuwing. Als een maaldag op de planning staat, wordt een dag daarvoor op afstand de stuw gesloten.Ook heeft ze het stuwrecht weer teruggekregen.
2004: Na zijn overlijden nam Bouwbedrijf Geelen uit Neer de molen over.