Co to w ogóle jest?
Warto rozpocząć od zastanowienia się nad tym z czym w ogóle mamy do czynienia. Jemioła jest A (5=pasożytem / 3=półpasożytem / 4=saprofitem / 1=komensalem) drzew, na których rośnie. Najpopularniejsza w Polsce jest jemioła pospolita, której inna nazwa to B (8=pijanica / 5=hubiak / 9=strzęśla / 0=łzy Hioba) – a po łacinie C (=ilość liter dwuczłonowej nazwy - 10).
Jak to jest zbudowane?
Poczynając od dołu – roślina, jak to roślina ma mniej więcej posiadać korzeń, łodygę i liście, więc tak też prezentuje się nasza jemioła.
-
Przytwierdzone do drzewa za pomocą D (4=przyssawek / 8=korzeni czepnych / 6=korzeni podporowych / 5=haustoriów), dzięki nim pobierają z drzewa wodę i sole mineralne,
-
Łodyga jak łodyga, nie ma się co nad nią rozwodzić
-
Liście są zielone i zimotrwałe. To głównie w nich roślina produkuje energię w procesie, którym jest E (=ilość liter nazwy tego procesu - 7),
-
Kwiaty, a z kwiatów owoce o średnicy F (2=10 cm / 3=8mm / 0=6dm / 1=20mm).
Właściwości lecznicze:
-
Dostrzeżono je już w III w. p. n. e. (Teofrast, uczeń Arystotelesa),
-
Początkowo używano jej do leczenia wszystkiego (panaceum), robiono maści z jej owoców (stosowane na zmiany skórne), wykorzystywano w leczeniu niepłodności (o tym dlaczego – w dalszej części tekstu ),
-
Używa się jej do produkcji preparatów obniżających ciśnienie tętnicze krwi, moczopędnych, przeciwmiażdżycowych, a także prowadzone są badania nad jej leczniczymi właściwościami w stosunku do raka,
-
Przedawkowanie jemioły może wywołać m.in. wymioty, kolki, drgawki; nie poleca się jej stosowania bez konsultacji z lekarzem, ponieważ można się nią zatruć.
Jemioła jako symbol płodności:
Uważano tak ze względu na jej cykl życiowy – kiedy zimą wszystko wokół usycha i umiera, ona w najlepsze sobie owocuje, a jej owoce są wypełnione kleistą, białą substancją. W wierzeniach celtyckich jej owoce określano mianem „boskiego nasienia”, a sama roślina była traktowana jako dar od bogów, „święta roślina”.
Aby poprawić płodność dawało się ją zwierzętom, ale także ludziom. Panny młode stawały pod jemiołą aby zapewnić sobie liczne potomstwo, a zwyczaj z całowaniem pod tą rośliną zna chyba każdy.
Całowanie pod jemiołą:
Wywodzi się najprawdopodobniej z XVIII i XIX wiecznej Anglii. Wieszało się ją u sufitu i po każdym pocałunku mężczyzna zrywał jeden z owoców – jemioła nadawała się do całowania aż do zerwania ostatniej z białych kulek, przy czym osoba, która zerwie ostatni owoc otrzyma dar płodności.
Wierzenia ludowe:
Pomijając wszystko opisane powyżej warto wspomnieć też o druidach i wierzeniach nordyckich.
Druidzi:
Uważali, że jemioła jest darem bożym, przy czym najwyższą moc miała taka rosnąca na dębie i ścięta między 21 a 22 grudnia (w czasie przesilenia zimowego). Przy ścinaniu nie mogła ona dotknąć ziemi, ponieważ wtedy straciłaby swoje magiczne właściwości, a samego obcinania można było dokonać wyłącznie za pomocą złotego sierpu. Pod drzewem, z którego ścięto jemiołę składano ofiarę bogom – z wołu lub osła. Zastosowanie miała standardowe: wzmożenie płodności u zwierząt oraz panaceum. Dzisiaj istnieje „Stowarzyszenie Jemioły”, które odtwarza te druidzkie zwyczaje.
Wierzenia nordyckie – mit o Baldrze:
Pewnej nocy Balder miał proroczy sen: że zginie ugodzony drewnianą strzałą. Gdy dowiedziała się o tym jego matka Frigga, postanowiła temu zapobiec, więc odwiedziła wszystkie drzewa, krzewy, kamienie oraz inne takie i kazała im obiecać, że nigdy nie skrzywdzą jej syna – wszystkie oprócz jemioły (wydawała się jej na to zbyt młoda, a także formalnie nie była samodzielnym krzewem). Jak się można domyślić, to sen proroczy się spełnił i strzała zrobiona z jemioły zabiła Baldra – a wszystko za sprawą Lokiego, który był o niego zazdrosny (mieli podobne pole działania: Baldr był bogiem światła, zaś Loki bogiem ognia, przy czym ten pierwszy był bardziej lubiany - i stąd cała zazdrość).
Zagadka:
Znajdziesz ją w tekście. Po odnalezieniu liczb A, B, C, D, E i F podstaw je do wzoru:
N 53° 30.ABC
E 014° 20.DEF
Kesz to nasz duży klipsiak. W środku certyfikaty FTF, STF i TTF oraz mniejsze „papierki” dla pozostałych odkrywców. Powodzenia :)
