Historie van de vaarroute Utrecht-Zeist
Tegenwoordig stappen we in de auto of de bus of op de fiets om in Zeist te komen. Maar in het recente verleden was Zeist ook bereikbaar per Boot, Trein en Tram.
In de 17e eeuw was scheepvaart de belangrijkste infrastructuur voor handel. Utrecht en Zeist willen hier ook een graantje van meepikken. In 1668 worden plannen gemaakt om de Biltse en Zeister Grift te graven.
De vroegere vaarroute is nog steeds te varen, maar alleen met een draagbare boot, want er moet een aantal keren gedragen worden! De DaltonZ dagen je uit!
Het Rozenhuis in Zeist heeft een interessante documentaire gemaakt over de route, welke door RTV Utrecht in drie delen online is gezet:
- Van Weerdsluis tot Fort De Bilt
- Van Fort tot aan De Dilt
- Van De Bilt tot de oude Zeister haven
Bekijken is niet noodzakelijk maar wel zeer aangeraden. De documentaire geeft veel achtergrondinformatie en kan bij het Zeister Historisch Genootschap worden besteld.
De vaarroute Utrecht-Zeist
De route start bij het oude overslagpunt in Utrecht: De Weerdsluis (Stage00). Vaak kun je hier kort (betaald!) parkeren (PARK) om een kano af te laden. Uit Amsterdam komend wordt je hier de stad in geschut. Gebeurt het laatste deel van het schutten - het openen van de nabije sluisdeuren - mechanisch (antwoord A=2) of met de hand (antwoord A=1)?
Vaar zuidwaarts de Oude Gracht op en direct linksaf de Weerdsingel op. Volg de Weerdsingel tot de Griftbrug, waar we linksaf onderdoor varen (STAG01), de Grift op
Volg de Grift door het Griftpark, achter het oude terrein van Diergeneeskunde langs en tussen de huizen door. Vaar onder de Biltstraat door (STAG02) en sla linksaf. Volg de Biltstraat in oostelijke richting tot de Berenkuil. Vaar rechtsaf met de bocht mee langs de Waterlinieweg.
Steek hier linksaf onder de Waterlinieweg (STAG03) door. Je vaart onder een aantal grote zwarte buizen door. Hoeveel zijn dat er? Dit is antwoord B.
Vaar rechtdoor langs de rand van Fort De Bilt. Je vaart nu langs de Biltsestraatweg, onder de A27 door, langs de Utrechtseweg, achter het voormalige Hessingterrein langs tot aan de voormalige sluis Sandwijck (STAG04). Vaar zo ver mogelijk door en til de boot rechts van het gemaal, achter het hek, over. Over 100 meter volgt een te lage brug, dus bedenk of je die 100 meter wilt varen of dragen.
Vervolg de Biltse Grift tot de voormalige Haven De Bilt (STAG05).
Vaar onder de Universiteitsweg door, langs de verlaten nieuwe haven van De Bilt en achter landgoed Vollenhoven door tot de A28 (STAG06). Hier was een afslag van de A28 voorzien die er nooit gekomen is. Nu is het een ecoduct. Tel de W-vormige betonnen pijlers aan je rechterhand. Dit is antwoord C.
Na de snelweg vaar je na een korte rechts-links door de weilanden over de Zeister Grift Zeist in. Til je boot over de Weteringlaan heen en vaar een stukje verder om 'm vervolgens over de Koppelweg (STAG07) te dragen.
Je vaart nu door de oude Koppelsluis. In welk jaar is deze gerestaureerd? De laatste 2 cijfers is antwoord D
Sla linksaf en vaar door Zeist-West tot aan de Griffensteinselaan (STAG08), de laatste overdraagplek.
Vaar langs de Griffensteinselaan en de jammerlijk gefaalde nieuwe haven van Zeist. De oude haven kon niet blijven op de Waterigeweg dus hier is een nieuwe haven aangelegd, maar er was geen interesse meer door de overschakeling van vervoer over water naar vervoer over land. Je ziet links alleen nog een duiker als overblijfsel.
Vaar de Zeister Grift uit en ga onder de Waterigeweg door linksaf de Schipperssloot op. Na het laatste bruggetje heb je de haven van Zeist bereikt (STAG09). Van de haven is weinig meer te zien, maar bekijk de documentaire voor historische beelden
Vervolg
Je kunt je hier weer laten oppikken maar bikkels varen terug richting de Koppelsluis en gaan vlak voor de Koppelsluis linksaf via de Hakswetering (ROND01) en de Kromme Rijn (ROND02) terug naar Utrecht
Het podium:
Voor de cache is instemming verkregen van het waterschap en de gemeente Zeist.