Historische wandeling / Historical walk Leeuwarden Multi-cache

De boom bij waypoint 17 is al een tijd verdwenen. Daarom hier het juiste antwoord: O=13

An English translation for this multi-cache is now available. Please click here for the document with all waypoints, descriptions and information about this multi-cache through Leeuwarden.

Deze multi-cache leidt ons door het historische centrum van Leeuwarden en onderweg komen we langs veel monumenten. Leeuwarden staat in de top-15 van Nederlandse monumentensteden. Niet alles is meer zoals het was, maar aan de hand van afbeeldingen en verhalen een beeld proberen we een beeld te geven van Leeuwarden door de eeuwen heen.

Het is onmogelijk alle monumenten en andere markante gebouwen te noemen. Gelukkig zijn er veel informatiebordjes. Geef je ogen goed de kost als je iets wilt weten over een bepaald gebouw. De kans is groot dat de informatie onder handbereik is. Ook voor het beantwoorden van een aantal vragen, heb je deze bordjes nodig.

Gebruik voor de wandeling van ongeveer 5 kilometer de tussenpunten, die bij de additionele waypoints staan. De vragen staan voor de duidelijkheid ook bij deze waypoints vermeld. De wandeling eindigt op een plekje, waar het vooral in de zomer erg druk kan zijn. Let dus goed op bij het zoeken en loggen van de cache. We zijn benieuwd naar jullie ervaringen!

Let op: Tijdens de wandeling heb je onderstaande afbeeldingen met gevelstenen nodig.

Wirdumerpoort
We staan nu op de plek, waar de Wirdumerpoort stond. Leeuwarden werd vroeger beschermd door stadswallen en –grachten met daarin vier poorten. Naast de Wirdumerpoort zijn dit de Hoeksterpoort, de Onze Lieve Vrouwepoort en de Tuinsterpoort. De poorten zijn gebouwd tussen 1481 en 1494 toen ook de singels rond het oude centrum werden gegraven.

Tijden veranderen en stadspoorten waren uiteindelijk niet meer nodig. Daarom zijn ze allemaal afgebroken in de periode van 1818 tot 1841. Op de afbeelding zie je hoe de Wirdumerpoort er op het hoogtepunt in 1830 uit zag. In plaats van deze poort is er nu een brug, die ons naar het centrum van Leeuwarden leidt.

Welk jaartal staat er op de brug? Het volledige jaartal geeft A

Na de brug zien we links het Beurs- en Waaggebouw uit 1880. Dit gebouw was vroeger de plek waar goederen werden gewogen en verkocht. Tegenwoordig is het binnen een stuk rustiger: de Openbare Bibliotheek is hier gevestigd. Op het plein voor de bibliotheek staat de Mercuriusfontein, die in 1923 door de VVV aan de gemeente Leeuwarden werd geschonken. We lopen langs het water in de richting van de Blokhuispoort. Bij het passeren van de brug is links het begin van de rosse buurt van Leeuwarden te zien: de Weaze.

Blokhuispoort
We staan nu voor de Blokhuispoort. Tegenwoordig een culturele hotspot, maar lange tijd vervulde dit gebouw een belangrijke rol in het gevangeniswezen. In 1499 werd hier het fort “Blokhuis” gebouwd, dat direct als huis van arrest en detentie werd gebruikt. Van 1661 tot en met 2007 deed de Blokhuispoort dienst als Huis van Opsluiting (afbeelding hiernaast), Strafgevangenis en Huis van Bewaring.

Tijdens de Tweede Wereldoorlog hebben ook de Duitsers de Blokhuispoort gebruikt als gevangenis. Op 8 december 1944 vond hier één van de grootste verzetsdaden in Nederland plaats. 51 verzetsstrijders werden uit hun cel bevrijd zonder dat hierbij één schot werd gelost. Mede door de verfilming uit 1962 staat deze actie bekend als “De Overval”.

In 2007 vertrok de laatste gevangene uit de Blokhuispoort. Het zoeken naar een nieuwe bestemming heeft lang geduurd en de gemeente heeft zelfs gesproken over sloop. Gelukkig is dit niet doorgezet en vind je hier tegenwoordig een poppodium, tentoonstellingen en kleine kunstprojecten. Over enkele jaren zal de Openbare Bibliotheek hierbij komen. Daarmee lijkt de toekomst van dit gebouw verzekerd.

Provinciehuis en Tweebaksmarkt
Vanaf de Blokhuispoort lopen we één van de vele gedempte grachten in Leeuwarden op: de Tweebaksmarkt.

Ergens op de Tweebaksmarkt vind je één van de gevelstenen. Het getal op de foto met deze gevelsteen geeft B

Tijdens de Gouden Eeuw was de Tweebaksmarkt de deftigste straat van Leeuwarden. Ook lang daarna was dit dé straat om gezien te worden. Dit resulteert in een aantal prachtige gebouwen, waarvan dit de belangrijkste zijn:

1. Het Provinciehuis. De kern van het Provinciehuis is het Abtshuis: een stadswoning van voor 1580, die in de eeuwen daarna steeds verder werd uitgebreid. De laatste verbouwing, waarbij de opvallende toren is toegevoegd, is in 2012 afgerond
2. Hotel en congrescentrum Post Plaza bestaat uit twee delen. Het Post- en Telegraafkantoor is in 1903 in gebruik genomen en tegenwoordig is het een congrescentrum en trouwlocatie. In het gedeelte waar het hotel is gevestigd, zat vroeger een bankgebouw
3. De Kanselarij. Dit gebouw is in 1566 ontworpen en gebouwd door Bartholomeus Jansz., de bouwmeester van de Spaanse koning Philips II. Het heeft dienst gedaan als hoogste rechtscollege, ziekenhuis en museum. Sinds de verhuizing van het Fries Museum naar het Zaailand wordt er gezocht naar een nieuwe bestemming

Aan het einde van de Tweebaksmarkt komen we bij de Tuinen en slaan we rechtsaf. Deze gracht werd vroeger afgesloten door een waterpoort: de Tuinsterpoort. Dit was de verbinding met het achterland aan de oostkant van de stad. In de 16e eeuw ontstond aan de overkant van de singel - langs het nu gedempte Vliet - een soort voorstad met pakhuizen, scheepswerven en molens. Wij steken de drukke weg over bij het zebrapad en zien iets verderop de kazerne staan.

De Prins Frederikkazerne
We zijn net rond de Prins Frederikkazerne gelopen. Deze kazerne is gebouwd in 1829 op het oude bastion, waar daarvoor de vestingwerken stonden. Voor de bouw waren maar liefst 4,5 miljoen bakstenen nodig. Tot 1970 bood de kazerne plaats aan 1400 soldaten en daarna verloor het zijn functie als kazerne. In 1984 werd de kazerne verbouwd tot appartementencomplex.

Vanaf het tussenpunt “Prins Frederikkazerne” kijk je uit op een muur. Het aantal muurankers op deze muur geeft C

De Hoeksterpoort
Na het tellen van de muurankers lopen we richting parkeergarage Hoeksterend, die op de plek ligt van de vroegere Hoeksterpoort. Volg niet het paadje naar boven, maar ga over het trottoir langs de weg. Op de wand van de parkeergarage zie je een plattegrond van dit gebied tijdens verschillende periodes.

Welk jaartal staat op het plattegrond, waar een molen op staat? Het volledige jaartal geeft D

De Hoeksterpoort ontleent zijn naam aan het buurtschap Hoek, dat in 1435 werd samengevoegd met de buurtschappen Oldehove en Nijehove tot Leeuwarden. Hetzelfde jaar kreeg Leeuwarden stadsrechten, wat het graven van een singel en het bouwen van stadspoorten rechtvaardigde. In 1484 werd begonnen met de bouw van de eerste Hoeksterpoort, die een aantal keren werd verbouwd. In 1625 werden aan weerszijden van de poort twee spitse torens gebouwd. Het resultaat is de poort, zoals op bovenstaand stadsgezicht uitgebeeld.

We lopen nu één van de langere grachten op: de Voorstreek. Ook hier vind je vele oude grachtenpanden en andere historische gebouwen. We slaan linksaf en staan al snel aan de voet van een gebouw, dat van grote afstand te zien is.

De Sint-Bonifatiuskerk
De Sint-Bonifatiuskerk is een neogotische kerk uit 1884 en werd gebouwd door Dr. P.J.H. Cuypers. Met een hoogte van 85 meter was dit tot de komst van de Achmeatoren het hoogste gebouw van Leeuwarden. De kerk is beperkt te bezichtigen. Daarom hiernaast een voorproefje van het interieur. Voor mensen zonder hoogtevrees bestaat er de mogelijkheid de toren te beklimmen en het historische centrum van de stad van boven te bekijken.

Tijdens een storm met orkaankracht is in 1976 de torenspits boven de klok afgebroken. Op de foto hiernaast is dit moment op beeld vastgelegd. Deze schade is in 1980 hersteld volgens de originele bouwtekeningen. Dit was trouwens niet de eerste test voor de toren. In 1947 is er een vliegtuig tegen de toren gebotst. Ondanks dat er 3 meter van de vleugel afbrak, kon het vliegtuig toch veilig landen.

Hoe breed is het transept? Het aantal meters geeft E

We vervolgen onze wandeling en steken de parkeerplaats naast de toren over om terug te gaan naar de Voorstreek. Op de hoek kun je nog een mooie (nieuwe) muurschildering zien.

Centraal Apotheek
Op de hoek van de Voorstreek en de Tuinen staat de Centraal Apotheek. Dit is een bekend Jugendstil-gebouw in Art Nouveau-stijl. Het is gebouwd in 1904-1905 en doet tot op de dag van vandaag dienst als apotheek. Op het tegeltableau op de voorgevel staat de goding Hygieia uitgebeeld. Volgens de Griekse mythologie is Hygieia de dochter van Asklepios en de godin van gezondheid, properheid en hygiëne.

Wat zit er om de arm van Hygieia? Neem de volledige woordwaarde voor F

We lopen nu naar het Hofplein en slaan hiervoor bij de Wortelhaven rechtsaf de volgende gedempte gracht op: de Eewal. Tot voor kort een echte lindelaan, maar in 2013 zijn tijdens een storm 12 grote bomen omgewaaid. Er zijn nieuwe bomen geplant, maar er gaan nog wel wat jaren overheen voor ze net zo groot zijn als hun voorgangers.

Het Hofplein
Leeuwarden is een echte hofstad. De Friese Nassaus – voorouders van ons Koninklijk Huis – hadden hier hun hof. De eerste Friese stadhouder was Willem Lodewijk van Nassau-Dietz (beter bekend als Ús Heit) en van hem staat tegenwoordig een standbeeld op dit plein.

Volgens dit standbeeld was Ús Heit “Den ….. van zijn volk”. Stapeltel de woordwaarde van het ontbrekende woord tot één cijfer voor G

Hotel Paleis het Stadhouderlijk Hof was de woonplaats van de stadhouders en was tot 1970 in bezit van Koningin Juliana. Het oorspronkelijke huis werd gebouwd in 1564 en daarna meerdere malen verbouwd. In het midden van de zeventiende eeuw waren er 37 vertrekken, die behoorlijk ingericht waren: er hingen alleen al 288 schilderijen aan de muren. Sinds 1996 is het gebouw een hotel en één van de trouwlocaties in Leeuwarden.

Tegenover het Stadhouderlijk Hof staat het Stadhuis van Leeuwarden, dat in 1715 werd gebouwd door stadstimmerman Claes Bockes Balck. Hier hebben Burgemeester en wethouders tegenwoordig hun werkplek.

In 1760 werd door Willem V van Oranje-Nassau de eerste steen gelegd voor een nieuwe vleugel om ruimte bieden aan een raadzaal: de Oranjezaal of Oude Raadzaal. Aan de muren van deze zaal hangen schilderijen van de koningen en koninginnen sinds 1815. Het is hiermee een heel bijzondere trouwlocatie in Leeuwarden.

Iets verderop, voor het bordes van het Stadhuis, staat een in 1898 geplante linde met daaromheen een smeedijzeren sierhek. Deze boom is geplant als herinnering aan de troonsbestijging van Koningin Wilhelmina.

Op het plein rondom deze boom mag je op zoek naar een gevelsteen. Het getal op de foto geeft H

Als je de gevelsteen hebt gevonden, lopen we verder via het Weerd en komen we uit op de Nieuwestad. Tegenwoordig de belangrijkste winkelstraat en hier bevinden zich de grootste en mooiste grachtenpanden van Leeuwarden.

De Waag
We staan nu bij de Waag van Leeuwarden, die omstreeks 1590 is gebouwd. Het was in die tijd verplicht dat een marktkoopman zijn goederen liet wegen bij de waag. De goederen werden aangevoerd via de grachten, gewogen en verkocht op de verschillende pijpen (bruggen), waar de markten waren gevestigd.

Op de Waag staat een aantal leeuwen met een wapen in de hand. Het aantal leeuwen geeft I

Tussen 1830 en 1860 werd hier jaarlijks ruim anderhalf miljoen kilogram boter gewogen. Daarom stond de Waag ook wel bekend als boterwaag. In 1880 verloor de Waag haar functie aan het Beurs- en Waaggebouw, waar we eerder langs zijn gekomen. We vervolgen nu onze weg in westelijke richting.

Tussen de Waag en het begin van de Kleine Kerkstraat kom je twee gevelstenen tegen. Tel de getallen op de foto’s op voor J

Kleine Kerkstraat
Al meer dan 150 jaar is de Kleine Kerkstraat een florerende winkelstraat. Recentelijk is de straat tot tweemaal toe (2010 en 2012) uitgeroepen tot leukste winkelstraat van Nederland. Je vindt hier veel kleine winkels, boetiekjes en delicatessenwinkels en niet de grote winkelketens, zoals net op de Nieuwestad. Op veel van de kozijnen en gevels vind je de benamingen van winkels, die hier vroeger hebben gezeten.

Bij het uitkomen van de Kleine Kerkstraat zie je links onze volgende bestemming: de Oldehove. We lopen via het plein – het Oldehoofster Kerkhof – naar deze toren toe. Zoals de naam al zegt, was dit vroeger een begraafplaats en wel de belangrijkste van Leeuwarden. De oudste graven dateren van rond 1100, toen hier al een tufstenen kerkje stond. De laatste mensen zijn hier in 1833 begraven. Toen onder dit plein een parkeergarage werd aangelegd, zijn de restanten van de graven geruimd. Er is toen wel uitvoerig archeologisch onderzoek gedaan.

De Oldehove
De Oldehove uit de 16e eeuw is een beeldbepalend gebouw voor Leeuwarden, maar is met zijn 40 meter veel kleiner dan beoogd. Het was de bedoeling dat de Oldehove meer dan 100 meter hoog zou worden en daarmee hoger dan de Martinitoren in Groningen. Toen was er al rivaliteit tussen Groningers en Friezen… Op de afbeelding hiernaast zie je de Oldehove met de daarnaast gelegen Sint Vituskerk rond 1550.

Toen de toren nog maar 10 meter hoog was, begon hij al te verzakken en daarom is het bij slechts 40 meter gebleven. De oorzaak voor het verzakken werd pas in 2005 ontdekt: de toren is gebouwd op het talud van de oude terp. De Oldehove is sowieso niet echt een succesnummer. De bij de toren horende Sint Vituskerk is tijdens een storm in 1576 ingestort. In tegenstelling tot wat veel mensen denken, is de Oldehove nooit een vuurtoren geweest. De Middelzee, die westelijk van de toren lag, was op het moment van de bouw al lang dichtgeslibd.

Hoeveel centimeter staat de toren uit het lood? Het aantal centimeters geeft K

Grote Kerkstraat
Hier staan we aan het begin van de Grote Kerkstraat, die – je raadt het al – uitkomt bij de Grote Kerk. Bekijk, voor je de straat in gaat, eerst de muurschildering op de hoek van de straat. Dit is een portret van Maria Louise en haar man stadhouder Johan Willem Friso. Hierin zijn de portretten verwerkt van de huidige tien regerende vorsten van Europa, waaronder Koning Willem-Alexander. Zij zijn allen nazaten van Maria Louise. Het is een toepasselijke locatie, want in het begin van de Grote Kerkstraat ligt het Princessehof, het voormalige paleis van Maria Louise.

In de Grote Kerkstraat moet je weer op zoek naar een gevelsteen. Het getal op de foto geeft L

In de Grote Kerkstraat kom je, zoals gezegd, eerst het Princessehof tegen, waarin tegenwoordig het Keramiekmuseum is gevestigd. Het bestaat uit een in 1622 gebouwd gedeelte en uit de restanten van de Papingastins uit de 15e eeuw. Naast Maria Louise heeft hier nog een bekend persoon gewoond: de graficus M.C. Escher – onder andere bekend van zijn onmogelijke tekeningen – is hier geboren. Verderop komen we nog langs de Stadhouderlijke Rijschool uit 1680, die onderdeel was van het Stadhouderlijk Hof aan het Hofplein.

In deze straat stond naast de Papingastins ook nog een andere stins: de Holdingastins. Op de afbeelding links zie je een indruk van hoe de straat met deze stins er in 1790 uit heeft gezien. De plek, waar de Holdingastins heeft gestaan, herken je aan de gevelsteen hier rechts. We lopen de Grote Kerkstraat niet helemaal uit, maar slaan bij de Wijde Gasthuissteeg linksaf. Vlak voor we linksaf slaan, zien we al verschillende gebouwen behorend bij het Sint Anthony Gasthuis. Deze herken je aan de klokjes in de gevel.

Sint Anthony Gasthuis
Halverwege de 14e eeuw was ruim een derde van de Europese bevolking overleden aan de pest. Op veel plaatsen werden kerken en kapellen gewijd aan de heilige Sint Anthonius, de behoeder en trooster van armen en zieken. Ook in Leeuwarden werd door welgestelde burgers een gasthuis met een aan Sint Anthonius gewijde kapel gesticht. Dit gasthuis aan de Grote Kerkstraat bood armen en hulpbehoevenden huisvesting en reizigers een tijdelijk onderdak.

In de eeuwen na de stichting van dit gasthuis is het steeds verder uitgebreid en zijn er panden toegevoegd. Ook op dit moment (2015) vindt er een grote renovatie en uitbreiding plaats. Tegenwoordig zijn het niet meer de armen en hulpbehoevenden, die hier onderdak vinden, maar ouden van dagen met een iets ruimere portemonnee.

Welke kleur heeft de leeuw op het gebouw “Wiarda”? De woordwaarde van deze kleur geeft M

Het bijzondere aan dit stukje Leeuwarden is dat het voor veel Leeuwarders onbekend gebied is. Echt een vergeten hoekje midden in het centrum van de stad. Misschien dat je daarom hier altijd zo heerlijk van de rust kunt genieten. Een bijzonder pand, dat je op weg nar het volgende punt kunt zien, is het Nieuwe Stads Weeshuis, waarin tegenwoordig het Fries Natuurmuseum is gevestigd. Wij vervolgen onze weg naar een ander rustig plekje.

Bagijnenhof
Hier staan we voor het Bagijnenhof, een bijzonder woonhofje met mooie gemetselde poortjes en een grote waterpomp. In dit hofje wonen uitsluitend vrouwen van 35 jaar en ouder, die hier dus niet met een man mogen samenwonen. Als de poort open staat, mag je er even binnen kijken, zolang je je maar aan de vermelde regels houdt.

Boven het tweede poortje staat een jaartal in Romeinse cijfers. Het volledige jaartal geeft N

Op het plein voor het Bagijnenhof staat het Joods monument. Dit monument in de vorm van een zuil bevat steeds langer wordende absentielijsten. Deze lijsten werden tijdens de Tweede Wereldoorlog bijgehouden door de hier toen gevestigde Joodse school.

Onderweg naar de Oranjepoort komen we langs de Grote Kerk, waarvan de bouw is gestart voor 1300 en tot na 1500 heeft geduurd. Het is hiermee het oudste monument van Leeuwarden. De kerk maakte oorspronkelijk deel uit van het in 1245 gestichte Dominicanerklooster en is daarna stap voor stap uitgebreid. De Grote Kerk was in eerste instantie een Rooms Katholieke kerk. Na de opstand tegen de koning van Spanje veranderde het godsdienstige beeld in Noord-Nederland en vanaf 1580 was het een protestantse kerk. Het schilderij hiernaast geeft de situatie in 1663 weer.

Gedurende vele eeuwen werden leden van de Stadhouderlijke familie (De Oranjes) in de Grote Kerk begraven. Leeuwarden, Delft en Breda zijn de drie steden in Nederland met een koninklijke grafkelder. De laatste Oranje, die in deze grafkelder werd bijgezet, was Maria Louise. Nadat de stadhouderlijke familie zich in 1747 in Den Haag had gevestigd, woonde zij in het huidige Princessehof. Hier kwam ze in 1765 te overlijden, waarna ze werd bijgezet naast haar man Johan Willem Friso. Hiermee was Leeuwarden niet langer de woonplaats van de Oranjes.

Oranjepoort Grote Kerk
Hier staan we voor het Oranjepoortje van de Grote Kerk. Deze poort was vroeger de ingang voor de Friese Stadhouders, vandaar de toepasselijke naam. Boven de deur zie je het wapen van Leeuwarden met daarboven de appeltjes van oranje. Als je door de poort naar binnen zou gaan, zou je in een overwelfde gang komen met aan het einde een binnenpoort (afbeelding hiernaast). Helaas is dit niet mogelijk, maar de Grote Kerk is tijdens de zomermaanden wel van binnen te bezichtigen.

Hoeveel oranje appeltjes hangen er aan de boom (tel de vogel niet mee!) ? Het aantal appels geeft O

We lopen een klein stukje terug richting de hoofdingang van de Grote Kerk en dan verder naar Luilekkerland. Direct naast de Grote Kerk zien we eerst nog de Kosterij, een ander gebouw uit het einde van de 13e eeuw.

Luilekkerland
Dit is een hofje met een wel heel bijzondere naam. De diaconie van de hervormde kerk heeft in 1716 aan dit hofje 14 diaconiekamers gesticht. De vrouwen die in deze kamers woonden, hoefden niet te betalen voor hun woning en kregen daarnaast eten en een kleine toelage. Vandaar dat in de volksmond deze straat de naam Luilekkerland kreeg. Het was echter uit pure noodzaak; de vrouwen leefden hier in grote armoede. Direct na het hofje steken we een drukke weg over en gaan we het grootste stadspark van Leeuwarden in.

De Prinsentuin
In 1648 werd er op deze plek een lusthof aangelegd in opdracht van Prins Willem Frederik van Nassau. Voorheen lagen hier de verdedigingswerken van de stad Leeuwarden. De lusthof was een eerbetoon aan het einde van de 80-jarige oorlog door de Vrede van Münster. Pas in 1795 werd het park in opdracht van Koning Willem I toegankelijk voor het publiek.

Rond 1822 startte Lucas Pieters Roodbaard met een renovatie van het park, maar in de eeuwen daarna werden veel aanpassingen gedaan. In 2004 werd het park zoveel mogelijk teruggebracht naar het ontwerp van Roodbaard.

Tegenwoordig is de Prinsentuin een geliefde plek voor Leeuwarders. Tijdens festivals is er muziek in de koepel en genieten mensen van zon en water. In de zomer is het park één van de mooiste jachthavens van het land: boten varen dan af en aan. Ook vindt in dit park de jaarlijkse dodenherdenking plaats en wel bij het monument waar we nu naast staan. De tekst boven de jaartallen is in het Fries en betekent ”Wel kapot (van verdriet), maar niet verslagen”.

Uit hoeveel letters bestaat de spreuk in het Fries? Dit aantal geeft P

We lopen door het park in westelijke richting. Aan de andere kant van de Noordersingel zie je veel prachtige, oude panden. Het meest opvallende is het Diakonessenhuis, een voormalig ziekenhuis uit 1880 en tegenwoordig een appartementencomplex.

Pier Pandertempel
In de Prinsentuin bevinden zich een museum en een tempel gewijd aan de Friese beeldhouwer Pier Pander. Hij is vooral bekend van de afbeelding van Koningin Wilhelmina op de Nederlandse guldenmunten. Pier Pander heeft zijn werken nagelaten aan de gemeente Leeuwarden. Hier was wel een voorwaarde aan verbonden: zijn belangrijkste werk – vijf marmeren beelden – moest in een sacrale omgeving worden geplaatst. Deze sacrale omgeving kreeg vorm in deze in 1924 geopende tempel, waarvan hiernaast een deel van het interieur is afgebeeld.

De Pier Pandertempel werd gebouwd op de plek, waar tot 1882 korenmolen De Leeuw stond. De oude molenaarswoning uit 1761 (direct naast de tempel) is wel behouden gebleven en wordt nog steeds bewoond.

Tegenover de molenaarswoning zien we weer een teken van de band tussen de Oranjes en de stad Leeuwarden: de Beatrixboom. Deze linde is geplant ter ere van de troonsbestijging van Koningin Beatrix. Waar in Friesland veel van deze “Beatrixbomen” zijn verdwenen, staat het exemplaar in Leeuwarden nog steeds op een prominente plek.

Onze Lieve Vrouwepoort
Langs het water lopen we in de richting van de laatste stadspoort van Leeuwarden: de Onze Lieve Vrouwepoort. De naam van deze poort is afgeleid van Maria, patrones van de kerk van Nijehove (één van de drie buurtschappen, die de stad Leeuwarden vormden). Ongeveer 200 meter naar het zuiden stond de bij deze poort horende waterpoort, die de stadsgracht met de singel verbond. Het bastioneiland aan de overkant van de weg was een onderdeel van de stadspoort. Bij het verdwijnen van de poort heeft architect Roodbaard het herschapen in een wandelplaats: de Westerplantage.

In welk jaar werd de poort vervolmaakt? Het volledige jaartal geeft Q

Hiermee zijn we bijna aan het einde van onze wandeling gekomen. Je hebt nu alle benodigde informatie verzameld en kunt hiermee de locatie van de cache uitrekenen. Na het zoeken (en hopelijk vinden) van de cache, adviseren we je terug te lopen via Het Zaailand. Dit plein is een mooi “samenvatting” van Leeuwarden: een mix van oud en nieuw. Aan de ene kant het Paleis van Justitie uit 1851 en aan de andere kant het moderne Fries Museum uit 2012.