HISTORIA TOMASZOWA W SKRÓCIE:
Tomaszów Mazowiecki został założony przez hrabiego Antoniego Ostrowskiego, który nazwał osadę na część swojego ojca Tomasza. Zalążek przyszłego miasta pojawia się już pod koniec XVIII wieku, gdy Tomasz Ostrowski wybudował w tym miejscu piec do wytapiania surówki, po odkryciu żelaznych rud syderytowych. Dalszy rozwój nastąpił, gdy w 1805 roku dobra przejął najstarszy syn Tomasza, Antonii. Pierwsi osadnicy przybyli na przełomie 1822 i 1823 roku. Na te lata przypada również intensywny rozwoju aż w 1824 Tomaszów otrzymał prawa osady fabryczno-handlowej, a 6 lipca 1830r. prawa miejskie. Wszelkie dalsze plany dobrze prosperującego miasta zniwelowało powstanie listopadowe, w którym udział brał Antonii. Dobra Ostrowskich zostały skonfiskowane i przeszły na własność Skarbu Państwa, a Antonii za udział w powstaniu oraz poparcie wniosku o detronizację dynastii Romanowów został skazany zaocznie na śmierć. Uniknął wyroku emigrując do Francji, gdzie zmarł w 1845 roku. Po kilkunastu latach pobytu za granicą powrócił do Królestwa Polskiego jeden z synów Antoniego – Stanisław. Odkupił skonfiskowane włości oraz wypełnił dawne zobowiązanie ojca wobec mieszkańców Tomaszowa – przyczynił się do wybudowania kościoła św. Antoniego. Kolejne pokolenia dalej aktywnie działały w Tomaszowie aż do II wojny światowej, gdy Ostrowscy utracili swoje dobra ziemskie. Po wojnie nastąpił dalszy rozwój miasta, a dziś Tomaszów Mazowiecki to szóste co do wielkości i czwarte co do ludności miasto w województwie łódzkim.
PARK SOLIDARNOŚCI:
Dawniej Park Kultury i Wypoczynku im. XX-lecia PRL, dziś zajmuje powierzchnię 7ha. Usytuowany jest w centrum miasta, dzięki czemu swoją zielenią przyciąga wielu tomaszowian. Historia parku sięga jednak aż pierwszych właścicieli okolicy – Ostrowskich. Park znajduje się na terenach, gdzie dawniej był sad dworski. „Hrabski ogród”, jak był nazywany przez mieszkańców, otaczał pałac Antoniego, odbywały się w nim występy trup teatralnych oraz wieczory taneczne. W późniejszych latach tereny kilkukrotnie zmieniały właścicieli – skonfiskowane przez rząd carski po 1866 roku wróciły do rodziny Ostrowskich, następnie część została zakupiona przez Ochotniczą Straż Ogniową, Edmunda Błaszkowskiego oraz Stanisława Kwaśniewskiego wciąż pozostając częściowo w rękach Ostrowskich do 1939 roku. Po II wojnie światowej urządzono boisko sportowe dla RKS „Lechia”, niestety kosztem drzewostanu. Dopiero w 1959 roku klub przeniósł się do nowo wybudowanego stadiony przy ul. Nowowiejskiej, a na terenie boiska postanowiono utworzyć park miejski.
Pomysłodawcą był Teodor Cezella, sekretarz propagandy KM PZPR, a patronat nad przedsięwzięciem objął również I sekretarz Jan Redlich. Prace rozpoczęto w 1962 roku a do robót zaangażowano mieszkańców – zakłady (m.in. pracownicy Wistomu), organizacje społeczne czy szkoły. Wtedy też powstała muszla koncertowa oraz fontanna ufundowana przez Cech Rzemiosł Różnych, które do dziś stoją w parku.
Park wybudowany w czynie społecznym przez tomaszowian, otwarto 22 lipca 1964 roku, ku czci władzy ludowej. Na cześć Manifestu PKWN, ogłoszonego w 1944 r., nazwano go Parkiem Kultury i Wypoczynku im. XX-lecia PRL. W latach 60. istniało w parku mini zoo. Podglądać można było m.in. dzika, pawie i sarny. We wspomnianej muszli koncertowej odbywają się do dziś imprezy kulturalne. Na scenie występowali m.in. Mieczysław Fogg, Wojciech Siemion, Halina Frąckowiak, zespół Skaldowie i Trubadurzy. Niestety aktualnie jej stan techniczny znacznie się pogorszył. Ostatni remont przeprowadzono 2012 roku i kosztował ponad 30 tysięcy złotych. Zakres robót obejmował oczyszczenie powierzchni kopuły, naniesienie na nią warstwy żywicy poliuretanowej i zabezpieczenie kopuły przed ponownym porostem glonów. Pracownicy firmy odnowili również belkę nośną muszli koncertowej i wymalowali kopułę od wewnątrz. Inwestycja została sfinansowana z budżetu miejskiego. Niestety w maju 2015 roku z muszli odpadł kawałek tynku, a teren został ogrodzony taśmami i tabliczkami z zakazem wstępu, a zaplanowane tam imprezy stoją pod znakiem zapytania.
Wśród drzewostanu parku znajdziemy kasztanowce zwyczajne, wierzby białe, topole czarne, jesiony, klony zwyczajne, graby pospolite, jabłonie jagodowe i wiele wiele innych. Warto zwrócić uwagę na dęby szypułkowe o obwodzie do 350cm! Te pomniki przyrody występują w górnej części parku.
Dziś zarząd nad parkiem sprawuje Urząd Miasta.
Pocztówka z lat 1966-1967, "Koncert w Parku XX-lecia PRL"
Pocztówka z lata 1978-1980, "Park XX-lecia PRL. Kościół Św. Antoniego. Pomnik Tadeusza Kościuszki. Fragment placu Tadeusza Kościuszki." Fot. E. Baranowska, K. Kaczyński, P. Krassowski.
Pocztówka z lat 1980-1990
SKRYTKA:
W środku logbook i certyfikat dla pierwszego znalazcy. UWAGA Po reaktywacji skrytka nie jest dostępna dla osób niepełnosprawnych! Ale do parku jak najbardziej niepełnosprawni mogą się dostać - wejście bez przeszkód od ul. Nowowiejskiej.
