Fayersheide

Fayersheide is een klein natuurreservaat van circa 10 hectare ten zuidoosten van Vriezenveen. Het ligt tussen de plaatsen Vriezenveen en Almelo.Al vanaf de 14e eeuw werd het woeste veengebied rondom Vriezenveen ontgonnen door de ‘Vrije Friezen’.

Oorspronkelijk was het Vriezenveense gebied verdeeld in 40 hoeven van elk 112 meter breed (elke hoeve had een breedte van 16 akker, wat neer komt op 16x7 = 112m). Gedurende de volledige ontginningsperiode van het veen, werden bij vererving de kavels eerlijk verdeeld.
Dit gebeurde in de lengterichting, zodat ieder lid van de familie beschikking had over weide- en bouwland en veengrond. Kavels werden zo op den duur erg smal, soms waren zij nog maar 8 meter breed! Deze smalle kavels zijn tijdens de ruilverkaveling grotendeels verdwenen. Het Veenschap (ten noorden van het dorp) is hierop een uitzondering en ook bij de Fayersheide zijn nog restanten van dit oude cultuurlandschap herkenbaar (smalle kavels, hakhoutsingels).

Fayersheide bleef gelukkig gespaard tijdens de ruilverkaveling vanwege haar bijzondere en zeldzame plantengroei. Zie onderstaande links.
>Vriezenveense Courant van vrijdag 7 december 1956.pdf
>Kranten bericht uit 1957 over de Fayersheide uit onz KNNV archief.pdf

In de wetenschappelijke mededelingen van de KNNV, Twente – natuurhistorisch deel 3, nr 43 mei 1962 wordt al een opsomming gemaakt van de bijzondere flora.

vetblad

welriekende nachtorchis

klokjesgentiaan

Het gebied wordt bedreigd door diverse naburige ontwikkelingen als zandwinning en oprukkende intensieve veehouderij.
Om Fayersheide ook voor de toekomst te behouden, zijn de gemeente Twenterand en Staatsbosbeheer een samenwerking aangegaan. Daarbij is gekeken welke kansen het gebiedsontwikkelingsplan Vriezenveen Zuidoost bood voor Fayersheide.
Dit heeft uiteindelijk geresulteerd in de vorming en inrichting van een bufferzone naast de Fayersheide om zo verlaging van de grondwaterstand door de zand-winactiviteiten te voorkomen en om het gebied robuuster te maken. Zo kunnen de mensen nog lange tijd genieten van dit unieke stukje natuurgebied. Om het gebied beter toegankelijk te maken voor wandelaars is er bovendien een route aangelegd vanaf de parkeerplaats aan de Walstraat tot aan het uitkijkpunt aan de rand van de bufferzone.

De Fayersheide heeft een grondwaterafhankelijke vegetatie. Bijzondere planten zijn dwergvlas, vetblad, gewone vleugeltjesbloem en geelhartje. Het zijn met name kwelafhankelijk gras- en heidevegetaties.

Het lokale reliëf, met hoogteverschillen van soms meer dan een meter, zorgt nog voor plekken waar mineraalrijk (o.a. kalk) grondwater dicht onder het maaiveld komt. Hier vinden we nog de blauwgraslanden. Door de bijzondere vegetatie en landschap (slagenlandschap) zijn er bijzondere faunistische waarden. Opmerkelijk zijn het voorkomen van heideblauwtje, moerassprinkhaan, zompsprinkhaan, groene specht en geelgors.

De rijke flora en het bijzondere cultuurhistorische karakter vormen de basis voor behoud en onderschrijven de noodzaak van een goed ingerichte bufferzone. De bufferzone van 8 ha, grenst aan de Fayersheide en in de toekomst aan de zandwinning Oosterweiland. Het is gebruikt als akkerland, dus jaarlijks geploegd en bemest en nu laat men het verschralen.

In het voorjaar van 2013 is samen met vertegenwoordigers van Staatsbosbeheer, Gemeente Twenterand, LTO, KNNV Vriezenveen, Roelofs projectontwikkeling en het Waterschap Vechtstromen onderzocht hoe deze bufferzone het beste ingericht kon worden.

Werkzaamheden bij de aanleg grens Fayersheide en de bufferzone

Het resultaat is nu goed te zien.

Op de uitkijkheuvel kun je het nieuwe landschap prachtig bekijken.
Op deze heuvel is een kunstwerk geplaatst. Dit is tot stand gekomen in het kader van het project canonkunst. Via de link kun je hierover meer lezen. Ook geeft het daar geplaatste informatiebord hierover tekst en uitleg

De cache
Het gebied is heel fragiel en kwetsbaar en daarom heeft het heel veel moeite gekost om van SBB, gemeente Twenterand en de beheerder van het gebied gezamenlijk toestemming te krijgen voor deze cache.
Blijf dus op de paden. Op 2 punten heb ik toestemming gekregen om van het pad te mogen. Ga hier uitsluitend bij het gele paaltje het pad af en volg een rechte lijn.
Honden ALLEEN aangelijnd, ook in de bufferzone.

Afstand totaal globaal 2 km.

Cache uitleg

Op bovengenoemde coördinaten zie je een info bord.
Hierop staan 3 hier voorkomende planten.
N coördinaat: woordwaarde van de plant die een vlinder nodig heeft plus 429. Dus 24.XXX
E coördinaat: woordwaarde van het vleesetende plantje plus 902. Dus 39.YYY