Der Tatarenstein bei Neidenburg
Nicht weit von Neidenburg beim Dorf Tatary liegt ein enormer Stein und auf ihm eine Kanonenkugel. Laut einer Legende ist hier ein Häuptling der
Tataren begraben. Das alles soll während der „Schwedischen Sintflut“ im Jahre 1656 geschehen sein, als die Stadt vom schwedischen Heer besetzt und auf dem Schloss in Neidenburg eine schwedische Garnison stationiert war. Unterhalb der Stadt lagerten polnische Truppen und zahlreiche mit ihnen verbündete tatarische Einheiten. Sie wollten die Stadt erobern. Die Neidenburger verschlossen vor ihnen die Stadttore und beobachteten mit Unruhe die weitere Entwicklung der Ereignisse. Währenddessen bemerkte ein gewisser Nowak, ein junger Einwohner, der den Schweden im Schloss half, zufällig, dass
sich unweit der Stadtmauer der Häuptling der Tataren selbst mit seinem Gefolge einnistete. Ohne lange zu zögern, stürzte Nowak an die nächste Kanone, zielte, schoss und traf. Der Tod des Häuptlings sorgte für enormen Lärm und Bewegung im Tatarenlager. Die Ratsherren dachten, dass dies ein Angriff sei und befahlen, denjenigen zu finden, der die Tataren so gedankenlos aufgeregt hatte. Die Strafen zu dieser Zeit waren sehr streng. Nowak
fürchtete, seinen Kopf zu verlieren und beschloss sich zu verstecken. Er verbarg sich gut. Nach einer gewissen Zeit klärte sich das Geschehen auf. Die ihres
Häuptlings beraubten Tataren zogen von Neidenburg ab. Die Menschen begannen also den Draufgänger zu suchen, der den Häuptling der Tataren getötet hatte. Sie fanden ihn am Morgen ... in einem Misthaufen.Und obwohl er stank, empfing ihn die Stadt wie einen Helden.
Tatarski kamień
Niedaleko Nidzicy koło wsi Tatary leży olbrzymi kamień a na nim armatnia kula. Legenda głosi, że pod kamieniem pochowany jest wódz tatarski.
Podobno działo się to podczas „Potopu szwedzkiego” w 1656 roku, kiedy to miasto zajęte było przez szwedzkie wojska, a na zamku w Nidzicy stacjonowała
załoga szwedzka. Pod miasto podeszły polskie wojska i sprzymierzone z nimi liczne oddziały tatarskie. Zamierzały zdobyć miasto. Nidziczanie zamknęli
przed nimi bramy i z niepokojem oczekiwali dalszego rozwoju wydarzeń. Tymczasem niejaki Nowak – jeden z młodych mieszczan pomagający
szwedzkim żołnierzom na zamku, zauważył przypadkiem, że nieopodal murów urzęduje sam wódz tatarski ze swoją świtą. Nie zastanawiając się długo Nowak
dopadł do na jbliższej armaty, przymierzył, strzelił i trafił. Śmierć wodza spowodowała ogromny hałas i ruch w obozie tatarskim. Rajcy miejscy
myśleli, że to atak i rozkazali odnaleźć tego, który tak bezmyślnie zdenerwował Tatarów. Kary w tamtych czasach były srogie. Nowak bał się, że straci głowę,
więc postanowił się ukryć. Schował się dobrze. Po jakimś czasie sprawa się wyjaśniła. Tatarzy pozbawieni wodza odstąpili od miasta.
Ludzie zaczęli więc teraz szukać śmiałka, który zabił tarskiego wodza. Znaleźli go rano ... – w kupie gnoju. Chociaż śmierdział – miasto przyjęło go
jak bohatera.