Een tiendweg is een op een veenkade aangelegde weg.
De tiendwegen bevinden zich voornamelijk in het westen van
Nederland, onder andere in de Lopikerwaard, Vijfherenlanden,
de
Alblasserwaard en de Krimpenerwaard.
Er zijn veel theorieën over de oorspronkelijke functie van
tiendwegen en over de herkomst van de naam. Een tiendweg is
bijna
nooit ‘zo maar een weg’: het zijn twee parallel
lopende
weteringen met een lange rechte weg of kade ertussen.
De naam tiendweg zou volgens sommigen afgeleid zijn van de
belasting tienden, die werd geheven op de oogst. Anderen zoeken
de
verklaring in het tiën of trekken van schepen of karren op de
weg
of de weteringen of in het tiën (wegstromen) van water. Weer
anderen verklaren de naam uit het tiendhout ofwel griendhout dat
op
de weg of kade stond of uit de takken (tienden) die zijn
gebruikt
bij de aanleg van de weg. Ook over de ouderdom van de wegen
verschillen de meningen. Meestal gaat men er van uit dat veel
van
de wegen zijn aangelegd gedurende de tijd van de ontginningen
of
betrekkelijk kort daarna.
Er zijn nu ongeveer 55 historische tiendwegen bekend in
Nederland. Die bevinden zich zonder uitzondering in het
rivierengebied van Midden-Nederland. Ze liggen bijna allemaal
binnen een kilometer afstand van een rivier en lopen daar
parallel
aan. Langs de Hollandse IJssel liggen er bijvoorbeeld 13, langs
de
Lek 10. Het lijkt daarom waarschijnlijk dat tiendwegen een
functie
in de waterbeheersing hebben gehad, vooral in gebieden waar
de
afwatering problematisch werd door inklinking van de
veengrond.
Daarmee is de aanleg van de meeste tiendwegen te plaatsen
tussen
1100 en 1500.