De Utrechtse Heuvelrug
De Utrechtse Heuvelrug, waar het Egelmeer deel van uit maakt, is een natuurgebied met veel bos, heidevelden en vennetjes en is met circa 230 vierkante kilometer het grootste bosgebied van Nederland. De Utrechtse Heuvelrug heeft meerdere 'toppen' van 50 meter en hoger. Deze toppen zijn zo'n 150.000 jaar geleden in de laatste ijstijd ontstaan. De Elsterberg (niet ver van het Egelmeer verwijderd) is zo'n top en biedt een schitterend uitzicht over de omgeving.
Het Egelmeer
Het Egelmeer bestond al in de tijd van de Romeinen en heette toen het Aegil Marum. Later werd deze naam verbasterd tot Egelmeer. Het Egelmeer is een plaatselijke schotelvormige laagte op de Utrechtse Heuvelrug. In de bodem van het meer ligt op ca 30 cm diepte een laag die slecht doordringbaar is voor water, een ‘oerlaag’. Hierdoor blijft er regenwater in de ‘schotel’ staan. De waterstand in deze ‘schotel’ is veel hoger dan de grondwaterstand in de bodem ernaast, waar het regenwater zo weg kan zakken. Daar kan het grondwater meters lager staan dan de bodem van het meer. De waterstand in het meer en ook de diepe grondwaterstand komen in de winter omhoog en dalen weer in de zomer omdat er dan meer verdamping is.
Het Egelmeer en het grondwaterpeil
Het Egelmeer wordt normaal gesproken gevoed door regenwater. Soms komt het diepe grondwater zo hoog dat het over de rand van de oerlaag in het meer kan stromen. Het diepe grondwater bevat opgeloste stoffen uit de bodem, waaronder kalk. Stoffen die niet in regenwater voorkomen. Daarom komen er in en om het meer bijzondere plantensoorten voor. De laatste keer dat het diepe grondwater boven de oerlaag uitsteeg was in de natte winter van 1994 -1995.
Verdroging
Met de hoeveelheid regen die in Nederland valt, zou je het niet denken: veel natuurgebieden in Nederland zijn verdroogd. In het totaal is in Nederland ongeveer 500.000 hectare min of meer verdroogd. Naast regen heeft grondwater een grote invloed op hoe nat de Nederlandse natuurgebieden zijn. Een gebied wordt verdroogd genoemd als de grondwaterstand niet hoog genoeg is om de gewenste natuurwaarden in het gebied te beschermen. Op sommige plekken wordt water van buiten het gebied aangevoerd om een te lage grondwaterstand te compenseren. Wanneer de kwaliteit van dit water niet goed genoeg is om de gewenste natuurwaarden in het gebied te beschermen, dan wordt dit ook verdroging genoemd.
Maatregelen
Om de plantensoorten te behouden is het nodig dat het diepe grondwater in jaren met veel neerslag tussen 100 en 50 centimeter onder het maaiveld omhoog komt. Dat kan worden bevorderd door de slootpeilen in het gebied tussen Veenendaal en de Heuvelrug te verhogen of door het oppompen van grondwater te beperken. Ook heeft het zin om de naaldbomen rondom het meer te kappen. Deze bomen zorgen het hele jaar door voor veel verdamping. De Provincie Utrecht, het Waterschap Vallei & Eem en Staatsbosbeheer werken samen om effectieve maatregelen te nemen. Rond het meer zijn bomen gekapt en de afvoer van water vanuit het meer via een sloot is gestopt.
Bronnen: Wikipedia en Staatsbosbeheer
De opdracht:
Om het bezoek aan deze earthcache te mogen loggen dien je de volgende twee dingen te doen:
- Stuur een emailtje naar vw_bennie@yahoo.com of een berichtje vanuit het Message Center naar mij met daarin de antwoorden op de volgende vragen (vermeld je antwoorden s.v.p. niet in je log!):
- Welke vlinder wordt op het informatiebord genoemd?
- Wat zorgde ervoor dat het oude ven in de 19e eeuw leegliep?
- Hoe hoog ligt het Egelmeer normaalgesproken boven zeeniveau?
- Log jouw bezoek op de Geocaching website. Plaats, als je wilt, ook een foto van jezelf / het team met het Egelmeer op de achtergrond waarbij je GPS goed zichtbaar is. Het is niet verplicht maar maakt de logs van deze earthcache wel leuker.
Indien de per email of via het Message Center gegeven antwoorden niet juist zijn, zal jouw log worden verwijderd.
Veel cacheplezier!
VW_Bennie.