De wandeling wordt aangeduid
in de rode kleur
De
algemene informatie wordt weergegeven in zwart
En de
vragen in het groen.
Alle
antwoorden moet je stapeltellen mocht het uit meer dan 1 cijfer
bestaan.
Start van de wandeling vanuit
het VVV Brabantse Wal.
Deze route is gebaseerd op
de Wandelroute Industrieel Bergen op Zoom. Mocht u meer
achtergrondinformatie willen hebben dat kan u dit boekje hier
krijgen voor 2,50 euro.
Bij het
verlaten van de VVV rechtsaf de Kortemeessraat
vervolgen.
In het pand met huisnummer 7 heeft van 1873 tot 1907
Limonadefabriek van Appeldoorn gezeten. In 1907 komt in dit pand in
handen van George Becht. In 1920 verhuist het bedrijf naar een
nieuwe locatie. De slijterij in dit pand sluit uiteindelijk in
1986.
Vraag: Wat is het jaartal dat op de gevel
staat?
Antwoord = A
Kortemeesstraat uitlopen en
kruispunt oversteken de Lievevrouwestraat in. Vervolgens direct
linksaf de Potterstraat in.
Panden met huisnummers 11-13 (linkerzijde) en
16-18/18a
(rechterzijde)
In deze panden hebben
bierbrouwerij de Bijenkorf (11-13) en
Likeurstokerij/distilleerderij S. de Winter
gezeten.
Vraag: Welke 2 fruitsoorten staan er op het pand met nummer
11-13a? Antwoord = B
- Sinaasappel - Sterappel =
1
- Granaatappel - Pijnappel =
2
- Pijnappel - Sterappel =
3
Potterstraat vervolgen en
1e straat rechtsaf de Zuidmolenstraat in.
Pand met huisnummer 1 (linkerzijde)
In dit pand is vanaf 1904 de
kuiperij van P.C. Hagenaars gevestigd geweest. Vooral plant- en
sierkuipen worden door de firma Hagenaars geproduceerd waarmee het
veel (internationale) prijzen behaald.
Vraag: Aan de rechterzijde van de straat vindt
u tussen nummer 16 en 18 hetzelfde logo als van Stichting
Industrieel Erfgoed Bergen op Stoom. (Zie onder aan de pagina) Welk
jaartal is hierin vermeld?
Antwoord = C
Zuidmolenstrat vervolgen en
linksaf de Fluwelenbroekstraat in, tot aan de kruising mat de
Lindebaan, Hooghuisstraat en Koepeldwarsstraat
Momenteel kijkt u naar de huizen die gebouwd zijn
in de Lindebaan, voorheen stonden hier 2 bedrijfshallen van
IJzergieterij Asselbergs en Haardenfabriek en IJzergieterij De
Schelde. U staat nu
op een plaats waar de industrieële ontwikkeling van Bergen op Zoom
is begonnen. De allereerste stoommachine in Bergen op Zoom wordt in
de ijzergieterij van Asselbergs in gebruik
genomen.
Vraag: De bebouwing, die we hier over de
Lindebaan zien, moet de herinnering vasthouden aan de loopbrug
tussen twee fabrieksdelen van de gieterij van Asselbergs. Hoe vaak
ziet u deze bebouwing? Antwoord = D
Op de kruising rechtsaf naar
beneden lopen de koepeldwarsstraat in.
Aan de linkerzijde was op nummer 17 de voormalige
melkfabriek van VACCA N.V. gevestigd. Het pand is in 2007 verbouwd
tot woonhuis en nog te zien geweest in een programma bij
RTL4.
Vraag: Hoeveel lampen hangen er aan de
voorgevel?
Antwoord = E
Weg vervolgen en rechtsaf de
Bouterhemstraat in gaan. Bij de verkeerslichten oversteken naar de
Van Konijnenburgweg. De 1e straat rechtsaf de
Bruinevisstraat in lopen.
Aan de linkerzijde op nummer 32 vindt u de
voormalig melkfabriek Hollandia. Voor die tijd was op deze locatie
de fabriek van houtskoolbriketten van Asselbergs & Co
gelegen. Tot 2008
is hier nog de Ulu moskee gevestigd voor deze naar de Van Heelulaan
verhuisd.
Vraag: Aan de gevel ziet u een bordje hangen
van Brabant Water. Neem het 4e Cijfer.
Antwoord = F
Vervolgens gaat u terug naar
de Van Konijnenburgweg en gaat rechtsaf. U komt langs een
onbebouwd terrein dat gesplitst wordt door de Fabrieksstraat
(rechterzijde)
Op het onbebouwde terrein na de Fabrieksstraat aan
uw rechterzijde is lange tijd de Gasfabriek van Bergen op Zoom
gevestigd geweest. Deze fabriek leverde het gas voor de
straatverlichting in de stad.
Vraag: Ook bij dit bordje van Brabant
water nemen we het 4e cijfer.
Antwoord = G
We lopen
verder op de Van Konijnenburgweg.
Het grote witte pand op nummer 24 waar nu het
Instituut voor Rationele Suikerproductie is gevestigd, is
oorspronkelijk gebouwd voor de opslag van suiker voor
de Coöperatieve Beetwortelsuikerfabriek Zeeland.
Vraag: Om het antwoord op deze vraag te vinden
lopen we verder tot voorbij de 4 huizen op rij. Als u hier recht
het Wagenpleintje in loopt komt u aan weerskanten een straatkolk
tegen. Door wie is deze straatkolk gemaakt?
Antwoord = H
- NV Hagenaars-Bols =
4
- NV Holland = 5
- FA P.J. van Mechelen
=6
Loop weer terug naar de Van
Konijnenburgweg en ga rechtsaf richting rotonde
(Papegaaiplein)...(tussenpunt)
De rotonde is aangelegd op de plaats waar vroeger de
oude Papegaaibrug lag. Deze brug lag over de verbinding van de Oude
Vissershaven met de Zeelandhaven.
Vraag: Op de rotonde staat een paal van de
ANWB. Welke 2 plaatsnamen komt u tegen op het middelste bord?
Antwoord = I
- Tholen - Halsteren =
1
- Steenbergen - Rotterdam =
3
- Roosendaal - Steenbergen =
5
...En linksaf de
Markiezaatsweg in gaan (blijf aan de linkerkant van de
Markiezaatsweg)
Aan uw linkerzijde ziet u de enorme
fabrieksgebouwen van de voormalige Coöperatieve
Beetwortelsuikerfabriek Zeeland. Dit complex is gebouwd in 1921.
Voor de aanvoer van de suikerbieten wordt de Zeelandhaven
aangelegd. De Zeelandhaven lag ten noorden parallel aan het
complex. Op de gedempte Zeelandhaven is de meubelboulevard en
diverse winkels en bedrijven gevestigd. Als suikerfabriek is de
Zeeland niet lang in gebruik geweest, want al in 1929 wordt de
fabriek gesloten. De drie hallen hebben lang dienst gedaan voor de
opslag van militaire goederen.
Vraag: Op de hoek van het voormalig terrein
van de Zeeland vindt u wederom een bordje van Brabant Water. Neem
van deze het 2e cijfer.
Antwoord = J
Terug naar de rotonde
(Papegaaiplein) aan de Van Konijnenburgweg, deze oversteken, en de
Oude Vissershaven ingaan.
Aan de rechterkant stond ooit de Grote Watermolen
uit omstreeks 1500. In 2002 wordt deze molen privé eigendom en
wordt deze gerestaureerd, zodat de enige in Nederland nog bestaande
getijdenmolen weer in zijn volle glorie te zien zal
zijn.
Vraag: Hoeveel zitgelegenheden kijken recht
uit op de watermolen?
Antwoord =
K
We vervolgen de Oude
Vissershaven richting de Rijtuigweg.
Aan uw linkerzijde ziet u de laatst over gebleven
gemetselde schoorsteen van Bergen op Zoom, die in 1938 werd gebouwd
in opdracht van de Zuid Nederlandse Spiritus Fabriek (later
Nedalco) Ooit stonden hier zo`n zeven schoorstenen die gezien mogen
worden als het symbool van de industrialisatie van een
stad.
Vraag: Onder aan de schoorsteen vindt u een
informatiebord. We pakken de foto gemaakt door Marijke Maas. Wat
komt er op de foto uit de schoorsteen? Antwoord =
L
- Rook = 7
- Ballonnen = 8
- Er komt niet uit =
9
Vervolg de Rijtuigweg richting
het Hamplein (aan je linkerzijde)
Tegenover en aan de linkerzijde van het Hamplein is
het terrein van de Koninklijke Nedalco te zien. Door een brand
in 1998 wordt duidelijk dat een alcohol producerend bedrijf niet
meer zo dicht bij een
woonwijk (Het Havenkwartier) gevestigd dient te zijn. Besloten
wordt om het bedrijf te verhuizen.
Vraag: Hoe wordt het Hamplein ook wel genoemd?
Antwoord = M
- De Schommeldruk =
1
- De n' Am = 3
- Kolenpadje = 5
De Rijtuigweg vervolgen net
voorbij het Groot Arsenaal.
Aan de linkerzijde net achter het Groot
Arsenaal, heeft de voormalige suikerfabriek van de Firma van der
Linden & Co gestaan. Deze fabriek is gebouwd in 1870 aan de kop
van de oude haven waarmee het een uitstekende ligging heeft voor de
aan- en afvoer van grondstoffen.
Het einde van de fabriek
komt in 1912. In 1914 worden de machinerieën verkocht en neemt N.V.
Centrale Potasch Raffinaderij intrek in de fabrieksgebouwen. Tot
1970 verwerkt de Potas een aantal bijproducten van de
spiritusfabriek. Daarna worden de gebouwen afgebroken en komen er
opslagtanks voor alcohol in de plaats.
Vraag: Wat is het bouwjaar van het Groot
Arsenaal? Antwoord = N
Rechtsaf de Dubbelstraat
in.
In de Dubbelstraat vinden we op huisnummer 63
Pottenbakkerij de Duidend Vreezen, en op nummer 55 en 57
Pottenbakkerij de Boom der Liefde en diens magazijn.
Ik de dubbelstraat hebben
nog vele andere pottenbakkerijen gestaan met namen als De Rode
Haan, De Rode Leeuw, Steenbergen, de Marotte en de Drei Klokskes.
Van het Bergse aardewerk is veel te bewonderen in Museum Het
Markiezenhof.
Vraag: Vanaf wanneer is dit pand als woonhuis
ingericht? Antwoord = O
Dubbelstraat vervolgen en
rechtsaf de Havenstraat inlopen en de Gedempte Haven oversteken
naar de Zuidzijde Haven.
Het huis met nummer 57 (hoek Wagenplein) is de
voormalige directeurs woning van de Suikerfabriek Wittouck. Het
pand is in 1974 door Stichting Stadsherstel volledig gerestaureerd
waarbij de zij- en achtergevel zijn vervangen.
Vraag: Wat is de naam van dit pand? Antwoord =
P
- De Bruyne Hondt =
2
- Croonenburgh =
4
- De Zoutkeet = 6
Linksaf verder op de
Zuidzijde Haven.
Op huisnummer 37 en 39 staat een deel van de
voormalige suikerfabriek Wittouck. In de meest westelijke van de
drie naast elkaar gelegen fabriekshallen worden de bieten gewassen,
geraspt en geperst. In het middelste gebouw wordt het ruwsap verder
gezuiverd. Ten oosten van de nog bestaande hal
(nu Interium geheten) staat een lager bedrijfsgebouw dat
gebruikt werd als opslagruimte en kantoor.
Vraag: Als u bij 'Interium' binnen kijkt.
Hoeveel "binnen ramen" hebber er nog een transportbalk? (zoals u
bij het pand links hiervan in de nok van het dak ziet) Antwoord =
Q
We gaan naar huisnummer 27 en
29
Het pand Zuidzijde Haven 27 was de voormalige
directeurswoning van de Gasfabriek die u eerder in de wandeling
heeft gezien. Het pand op nummer 29 wordt magazijn en kantoor als
de Gasfabriek in 1889 uitbreidt.
Vraag: Hoe heet het pand op nummer 29?
Antwoord = R
- de Hollandschen Thuyn =
3
- de Swemmende Swaen =
6
- de Meebale = 9
Door de Rijkebuurtstraat naar de Westersingel en deze
oversteken.
U staat nu voor het oudste gebouwde monument van
Bergen op Zoom: de Lievevrouwepoort of Gevangenpoort. Bergen op
Zoom was in de loop van de dertiende eeuw uitgegroeid tot stad en
werd omstreeks 1330 van een omwalling voorzien. Van deze oudste
cirkelvormige omwalling maakte de Gevangenpoort deel
uit.
Onder de Gevangenpoort de Lievevrouwestraat in. Huisnummer
41 (rechterzijde)
Huize London is een oud Brouwershuis dat dateert uit
1627. De natuurstenen renaissance gevel is nog grotendeels intact.
Aan de gevelsteen is te zien dat het pand een geschiedenis heeft
gehad als bierbrouwerij. In 1857 koopt industrieel Arnoldus Asselbergs het pand van
wijnhandelaar De Roock. In 1865 vestigt hij de handelsafdeling van
de ijzergieterij aan de Lindebaan. In 1882 krijgt het de bestemming
van hoofdkantoor.
Vraag: Het pand dateert uit 1627 echter welk
jaartal staat er op de gevel? Antwoord = S
Steek de weg
over naar nummer 46
Aan de overkant op
nummer 46 is de drukkerij A.C. Harte oorspronkelijk
gevestigd geweest, later overgenomen door zijn zoon P. Harte. Vanaf
1871 drukt Harte de krant 'De Bergenaar' die driemaal per week
verschijnt. Ook de bekende 'Gids voor Bergen op Zoom en Omstreken,
ten dienste van stadsgenoten en vreemdelingen' uit 1889 en 1902
komt hier vandaan.
Vraag: Op het pand links (nr48) ziet u
hoog, onderstaand tegeltje. Welk jaartal staat
hier?
Antwoord
= T
De route is ten einde. Hopelijk hebben jullie er van
genoten. Er rest nu nog 1 ding en dat is de berekening maken voor
de cache coördinaten
De cache kan je vinden
op:
N51
(IxH/BxK-O).(F-A)(N-E)(C/P)
E004
(MxR-T).(S-Q)(KxO/A)(J+L-D)
De toestemming voor het gebruiken van de route en foto
materiaal is verleend door Stichting Industrieel Erfgoed Bergen op
Stoom
De stempel
en stempelkussen graag in de cache laten
zitten.
Als je het leuk vind mag je
onderstaande banner op je pagina zetten.
