Głaz narzutowy w Sulęcinie
Glacial erratic in Sulęcin
 |
POLSKI
|
O miejscu:
Głazy narzutowe, eratyki, narzutniaki, skały narzutowe (łac. errare – błądzić, włóczyć się) są to głazy o różnej wielkości, bezładnie rozrzucone na obszarze zlodowacenia; osadziły się na skutek rozmycia gliny zwałowej. Zostały przywleczone przez lądolód lub lodowiec z jego obszarów wyjściowych, znacznie rzadziej z bliższego podłoża Na teren Polski zostały przyniesione przez lądolód skandynawski podczas jego kolejnych plejstoceńskich nasunięć. Osiągają kilka, kilkanaście (największe kilkadziesiąt) metrów średnicy, zostały przetransportowane w lodowcu i osadzone w wyniku topnienia lodu. Ich cechą charakterystyczną jest porysowanie tarciem o skały w czasie transportu. Obszarami macierzystymi eratyków na terenie Polski jest Półwysep Skandynawski i niecka Bałtyku. Są to skały różnego wieku: przeważnie jasnoszare i bladoróżowe granity szwedzkie, brązowe i czerwone porfiry, ciemnoszare drobnoziarniste diabazy, czarne bazalty, zielonkawe, bardzo zwięzłe amfibolity; na wschodzie Polski - czerwone gruboziarniste granity i porfiry finlandzkie; oraz piaskowce, dolomity, wapienie często z krzemieniami. Według najnowszych badań do północnej krawędzi Sudetów prawdopodobnie dotarły 3 lądolody podczas zlodowacenia południowopolskiego i środkowopolskiego. Materiał osadowy z tych zlodowaceń zawiera głazy i bloki skalne pochodzenia skandynawskiego, ale również luźno rozsiane bloki i głaziki pochodzące z Przedgórza Sudeckiego i brzeżnych części Sudetów czyli tzw. pseudoeratyki.
Głaz narzutowy w Sulęcinie
Na Równinie Wrocławskiej głazy narzutowe wyłaniające się na powierzchnię są rzadkością. Większość z nich znajduje się w grubej warstwie gliny zwałowej, której miąższość dochodzi nawet do 50 metrów. Pierwotnie głaz ten znajdował głęboko pod ziemią. Pochodzi on z wyrobiska cegielni znajdującej się kiedyś na obszarze wrocławskiego Tarnogaju. W latach dwudziestych XX wieku wioska Sulęcin pozyskała ów kamień z przeznaczeniem na pomnik wojenny, upamiętniający miejscowe ofiary I Wojny Światowej. Fundatorem pomnika był właściciel cegielni - Scholz-Babisch. Głaz został przetransportowany do Sulęcina w 1923 roku przez firmę Kellert z Wrocławia. Obecnie głaz jest pomnikiem przyrody nieożywionej
Transport głazu upamiętniającego ofiary I WŚ (1923r)
Zadanie:
Aby uzyskać zaliczenie Earth-Cache należy wybrać sie na miejsce i przesłać email poprzez mój profil z odpowiedziami na następujące pytania:
1. Jakie są szacunkowe wymiary głazu?
2. W jaki sposób można określić pochodzenie głazu narzutowego?
3. Opcjonalnie: Do swojego logu dołączyć fotografie siebie albo swojego GPS kolo głazu narzutowego.
Twoja odpowiedź może być w języku polskim lub angielskim.
Proszę, loguj "Found it" dopiero po moim zatwierdzeniu odpowiedzi. Jeżeli potrzebujesz zapisać swoja wizytę od razu, zapisz tylko "Write note", później możesz zmienić na "Found it".
Bibliografia:
1. Wojciech Walczak, Dolny Śląsk, Cz. II - Obszar Przedsudecki, PWN, Warszawa 1970
2. Retrotek@: Projekt Gminnego Centrum Kultury - Biblioteki Publicznej w Świętej Katarzynie
 |
ENGLISH
|
Task:
To log Earth-Cache please send me an email through my profile with answers to these questions:
1. What are the estimated dimensions of the stone?
2. How can you determine the origin of the glacial erratic?
3. Optional: Add to your log a photo of you or your GPS near the glacial erratic.
Your answer can be in English or Polish.
Please, log "Found it" after having received my confirmation. If you need to log your visit immediately, use "Write note", you can later change to "Found it".
