De Waag [voorheen: DCGeopoly 07] Traditional Geocache
De Waag [voorheen: DCGeopoly 07]
-
Difficulty:
-
-
Terrain:
-
Size: 
(micro)
Related Web Page
Please note Use of geocaching.com services is subject to the terms and conditions
in our disclaimer.
Van het 1e DCG BBQ event (eind augustus 2008) tot en met het 4e DCG BBQ event (begin september 2011) was het DCGeopoly een serie van 40 caches (waaronder 3 puzzels) en een bonus in de Gemeente Deventer.
Deze cache is begin september 2011 overgenomen door het team dat de cache gemaakt / onderhouden heeft en blijft als losse cache voortbestaan.
Reeds in de 14e eeuw had Deventer een boter- en een korenwaag. Deze werden in 1528 vervangen door de huidige, laatgotische, Waag. Aan de voorzijde huisde de hoofdwacht van de stad en in het achterste deel waren aan de lange zijden 4 poorten. De handelswaren werden daar door de stadswaagmeester gewogen; een belangrijke bron van inkomsten voor de stad en een garantie voor consument en handelaar. Het bordes met trappen, in renaissancestijl, werd in 1644 toegevoegd.
De Waag, gebouwd van 1528-1531 (zonder het bordes). Dit laatgotische gebouw heeft vele ornamenten van Bentheimer en Baumberger zandsteen. Het dak is gedekt met leien. De zandstenen pilaren in de kelder uit 1528, dragen de merken van de steenhouwer. Een deel van het bouwmateriaal zou afkomstig zijn van twee door Hertog Karel van Gelre in 1526 aan de overzijde van de IJssel gebouwde blokhuizen (forten), Altena en Morgenster.
In de 13e eeuw is begonnen met de bouw van slot Nijenbeek, aan de oevers van de IJssel tussen Zutphen en Deventer. Een zeer ingrijpende verandering van het silhouet ontstond, toen men in de 16e eeuw aan de oostzijde een aanbouw zette, nadat op laste van Hertog Karel van Gelre een groot deel van Nijenbeek was afgebroken. Hertog Karel heeft de stenen van het afgebroken Nijenbeek gebruikt voor de bouw van kasteel Altena aan de kant van de IJssel tegenover Deventer (op de plek waar nu restaurant 't Diekhuus is gevestigd). D.m.v. het boycotten van de handel over de rivier wilde hij Deventer uithongeren om zijn gezag te laten gelden. Het verhaal wil dat de soldaten van de hertog vanuit het kasteel in de kookpotten van de Deventenaren keken om alles nauwlettend te volgen. In de volksmond heette het kasteel al gauw "Kiek in de pot".
Het was de tijd van de strijd tussen de burgers in de steden en de adel. De burgers wonnen uiteindelijk met de hulp van Keizer Karel V. Na het beleg, in 1528, had Deventer stenen nodig om te bouwen. Kasteel Altena werd daarom afgebroken. De stenen werden gebruikt voor de [af]bouw van de Waag. De reliëfstenen "Kiek in de Pot" en "Kiek uut de Pot" (de laatste is een replica van de in 1945 door een bombardement vernielde steen en kijkt neer op de cache) zouden van deze huizen afkomstig zijn.
De nieuwe "Kiek uut de pot" is uit 1995. Veel blokken zandsteen in de muren van het gebouw zijn in de loop der tijd vervangen, vooral bij een restauratie eind 19de eeuw waardoor er niet veel meer oorspronkelijk zijn. Wel origineel is uiteraard de stichtingssteen met het jaartal 1528, toen met de bouw van de Waag werd begonnen. Verderop zit een fraaie oude steen met ster-, zon- en maansymbolen.
Raam- en deurposten, vensterbanken en balustrades zijn van zandsteen; zoals ook,de versierde gevelstenen, randen en de diverse kopjes. Het bordes werd gebouwd in 1643 door twee Gildehauser steenhouwers: Jan Bours en Hans Willem Amshoff. Deze beide Bentheimer handwerkslieden legden de stad Deventer 3 ontwerpen voor, waar een keuze uit werd gemaakt. Het is niet helemaal bekend hoe de onderdelen van de balustrade en de bordestrappen naar Deventer gebracht werden. Waarschijnlijk werden de grofgehouwen blokken in Nordhorn per schip via de Vecht vervoerd. De stad Zwolle had in de 15e eeuw een zogenaamde stapelplaats ingericht voor over de Vecht aangevoerde zandsteen. Maar misschien kwam de steen ook rechtstreeks naar Deventer via de Schipbeek en de in 1402 klaargekomen verbinding met de Vecht. Het vervoer per schip was alleen mogelijk als er voldoende water in de Vecht en in deze beken stond.
Het bordes van De Waag is rijk versierd met reliëfs, decoratieve randen en beeldhouwwerken van zandsteen, zoals de waterspuwer middenvoor en de verschillende leeuwen langs de trappen en op de balustrade. In W.O. II is er een houten ombouw gemaakt om het bordes te beschermen en dat is ook gelukt.
Triest dat nu door vandalen 3 van de 8 leeuwen van het bordes beschadigd zijn.
Het gebouw heeft in de loop der tijd diverse restauraties ondergaan. Daarvan getuigen de drie gevelstenen boven het bordes. Om de hoeken van het gebouw te beschermen is in de bestrating een Noorse zwerfkei verwerkt (graniet), een zgn. 'schampsteen'.
In de buurt van de cache hangt ook nog een koperen ketel welke gebruikt werd om valsemunters in te koken. De muntmeester van de "jonker van Batenburg" werd in deze ketel in 1434 in de kokende olie gegooid.
Na een log geplaatst te hebben is het tijd om te verpozen op wat wel genoemd wordt "het mooiste plein van Nederland", de Brink. Keuze genoeg zouden we zeggen.
Additional Hints
(Decrypt)
Cyhivn.