Skip to content

Schapenboeten Texel Multi-cache

Hidden : 3/6/2021
Difficulty:
1.5 out of 5
Terrain:
1.5 out of 5

Size: Size:   small (small)

Join now to view geocache location details. It's free!

Watch

How Geocaching Works

Please note Use of geocaching.com services is subject to the terms and conditions in our disclaimer.

Geocache Description:


Een fietsroute van zo'n 30km langs vele schapenboeten met 2 lussen. Een rondje ten zuiden van Den Burg in het tuinwallengebied van de Hooge Berg en een rondje in de weidse oude polders bij Den Hoorn. Schapenboeten zijn al ruim drie eeuwen typerend voor het Texelse landschap. Op dit moment zijn er nog ruim 50 schapenboeten te vinden op Texel. De meeste kom je tegen op deze fietsroute. Daarnaast zijn nog een aantal te vinden ten Noorden van Den Burg tot De Koog en ten oosten tot Oost. De meeste staan al op de gemeentelijke en rijksmonumentenlijst. Een aantal, ook zeer fraaie, is nog te jong, jonger dan 50 jaar.

Een schapenboet, op sien Tessels zeg je skeepeboe (uitgesproken als skiipeboe), is een kleine schuur waarin hooi en voer voor de schapen werden opgeslagen. Texelse schapenboeren hadden behoefte aan een goedkoop en stevig bouwsel voor hooiopslag bij het weiland waar ’s winters hun schapen liepen. Liefst met een inwandige welput als drinkwatervoorziening voor te stallen dieren.

Typische kenmerken van een schapenboet:

Constructie: De vierkantconstructie draagt het dak. Buitenmuren dienen alleen om het geheel wind- en waterdicht te maken. Feitelijk is het een paraplu op vier poten. De kern van een stolp is het hooivak. Op de hoeken daarvan staan de vierkantstijlen, ofwel de vier poten van de paraplu. Aan alle vier zijden van dat vierkant of hooivak zijn zogenaamde buitenstijlruimten. Een schapenboet is een onvolledige stolp, met in plaats van vier slechts drie buitenstijlruimten. Aan de vierde kant, de rechte buitenkant, is het voorschot, met daarin 1 of 2 hooiluiken, waardoor het hooi naar binnen werd gestoken vanaf de boerenwagen. Dat voorschot ligt bijna altijd op het oosten tot noordoosten. Dat is de luwe kant, want de wind op Texel is meestal west tot zuidwest. De schapenboet staat met de kont in de wiend, net als schapen.
Wagendeuren ontbraken in oude schapenboeten. Daarin bestond geen behoefte. Pas vanaf het eind van de 19e eeuw werden nieuwe schapenboeten met wagendeuren gebouwd en soms werden lage wagendeuren in een bestaande buitenmuur aangebracht. 
In een schapenboet zitten geen ramen. In plaats daarvan zijn er soms een paar kleine, koud in de muur gemetselde glasruitjes. In oude schapenboeten was altijd wel een kozijntje met daarin een luikje aan handgesmeerde scharnieren. Dat luikje diende voor ventilatie.

Vroeger werden alle bouwmaterialen over of door de zee aangevoerd. Vooral zelf gejut strandhout  werd veel gebruikt, maar ook hout van gesloopte schepen. Dat alles was altijd goedkoper dan nieuw hout.

Als dakbedekking werd veel riet gebruikt, wat op Texel groeit en goedkoop was. Soms is onderaan het riet een strook van enkele rijen dakpannen aangebracht om te voorkomen dat paarden het riet van het dak trekken. Ook zijn er schapenboeten waarvan het dak helemaal gedekt is met dakpannen.

De cache: Een boet staat vaak midden in het land. Je kunt maar een paar van heel dichtbij zien, maar een aantal op deze route kun je ook bezoeken. Dit staat dan aangegeven. Alle boeten staan op prive terrein. Respecteer dat. Naast referentiepunten zijn de punten met vragen vaak een punt met zicht op een boet en moet je hier soms iets terug of verder fietsen om de antwoorden goed te vinden.

Deutsch-----------------------------

Schafscheunen Texel

Eine Fahrradroute von ca. 30 km entlang vieler Schafscheune mit 2 Schleifen. Eine Tour südlich von Den Burg in den Gartenwällen des Hooge Berg und eine Tour in den riesigen alten Poldern bei Den Hoorn. Seit mehr als drei Jahrhunderten sind Schafscheune typisch für die Landschaft von Texel. Derzeit gibt es auf Texel mehr als 50 Schafscheunen. Die meisten davon begegnen Ihnen auf dieser Radroute. Darüber hinaus sind einige nördlich von Den Burg bis De Koog und von Osten bis Ost zu finden. Die meisten stehen bereits auf der Liste der städtischen und nationalen Denkmäler. Einige, auch sehr schöne, sind noch zu jung, jünger als 50 Jahre.

Ein Schafscheune, auf sien Tessels sagt man skeepeboe (ausgesprochen skiipeboe), ist eine kleine Scheune, in der Heu und Futter für die Schafe gelagert wurden. Texel-Schafscheune brauchten eine billige und robuste Konstruktion für die Heulagerung in der Nähe der Wiese, auf der ihre Schafe im Winter herumstreiften. Vorzugsweise mit einem internen Brunnen als Trinkwasserversorgung für die Tiere, die untergebracht werden sollen.

Typische Merkmale einer Schafscheune:

Konstruktion: Die quadratische Konstruktion trägt das Dach. Außenwände dienen nur dazu, das Ganze wind- und wasserdicht zu machen. Tatsächlich ist es ein Regenschirm auf vier Beinen. Das Herzstück einer Glasglocke ist die Heubox. An den Ecken davon befinden sich die quadratischen Pfosten oder die vier Beine des Schirms. Auf allen vier Seiten dieses Vierecks oder Heukastens befinden sich sogenannte Outdoor-Style-Spaces. Ein Schafscheune ist eine unvollständige Kuppel mit nur drei Außenräumen anstelle von vier. Auf der vierten Seite, der geraden Außenseite, befindet sich der Vorbau mit 1 oder 2 Heuluken, durch die das Heu vom Bauernwagen eingebracht wurde. Dieser Vorstoß erfolgt fast immer von Osten nach Nordosten. Das ist die Leeseite, weil der Wind auf Texel normalerweise von West bis Südwest weht. Das Schafscheune steht mit dem Hintern in den Wind, genau wie Schafe.

Bei alten Schafscheune fehlten Wagentüren. Das war nicht nötig. Erst ab Ende des 19. Jahrhunderts wurden neue Schafscheune mit Wagentüren gebaut und teilweise niedrige Wagentüren in eine bestehende Außenmauer eingebaut.

In einer Schafscheune gibt es keine Fenster. Stattdessen sind manchmal ein paar kleine, kalte Glasscheiben in die Wand eingelassen. Alte Schafscheune hatten immer einen kleinen Rahmen mit einer Luke an handgeschmierten Scharnieren. Diese Luke diente der Belüftung.

Früher wurden alle Baumaterialien über oder auf dem Seeweg transportiert. Vor allem selbst gesprungenes Strandholz war weit verbreitet, aber auch Hölzer aus Schiffswracks. Das alles war immer billiger als neues Holz.

Als Dachmaterial wurde viel Schilf verwendet, das auf Texel wächst und billig war. Manchmal wird ein Streifen aus mehreren Reihen von Dachziegeln am unteren Ende des Schilfrohrs angebracht, um zu verhindern, dass Pferde das Schilfrohr vom Dach ziehen. Es gibt auch Schafscheune, deren Dach komplett mit Dachziegeln gedeckt ist.

Der Cache: Oft befindet sich ein Schafscheune mitten im Land. Nur wenige kann man aus der Nähe sehen, aber einige kann man auf dieser Route auch besuchen. Darauf wird dann hingewiesen. Alle Schafscheune efinden sich auf Privatgrundstücken. Respektiere das. Neben Anhaltspunkten sind die Punkte mit Fragen oft ein Punkt mit Blick auf eine Schafscheune und man muss manchmal etwas zurück oder weiter radeln, um die Antworten zu finden.

Bron: boekje "Verhalen over texelse schapenboeten" door Wilma Eelman en informatie van Stichting dorpsherstel Texel.

Additional Hints (Decrypt)

Zvav-obrg / Zvav Fpunsfpurhar

Decryption Key

A|B|C|D|E|F|G|H|I|J|K|L|M
-------------------------
N|O|P|Q|R|S|T|U|V|W|X|Y|Z

(letter above equals below, and vice versa)