De achtertuin van een Veenendaals huis is niet de eerste plaats waar je een kazemat zou zoeken. En zeker niet als dat huis in een woonwijk staat. Het betonnen verdedigingswerk is dan ook veel ouder dan de gebouwen in zijn omgeving. Het raakte de afgelopen tientallen jaren in verval, maar wordt nu weer in de oude staat hersteld. Geen luxewoningen, geen flats en geen drukke weg.
Wel arbeiderswoningen, boerderijen en weilanden. „Het was hier de rand van de bebouwde kom”, Toen eind jaren dertig de Duitse dreiging steeds groter werd, besloot de Nederlandse regering de twee eeuwen oude Grebbelinie te versterken. Er werden loopgraven gemaakt en op knooppunten kwamen kazematten, die later door de Duitsers bunkers werden genoemd. In Veenendaal werden er in 1939 en 1940 meerdere gebouwd. De weilanden werden onder water gezet om de Duitsers tegen te houden. Het wa
ter stond, zoals de mensen hier zeiden, slechts twee klumpies hoog.” „In de wintermaanden vroren de weilanden dicht. De soldaten moesten elke dag met pikhouwelen het ijs weghakken.
Toen de Duitsers in mei 1940 Nederland binnenvielen, richtten ze zich op Rhenen en Scherpenzeel. Uit diverse plaatsen werden mensen geëvacueerd. Zo ook de hele bevolking van Veenendaal. De militairen bleven achter, onder andere in de krappe kazemat van het type S7. Het is maar goed dat deze niet werd aangevallen. De kazemat heeft zeven schietgaten. Maar er was slechts één mitrailleur. Die verplaatsten ze van het ene schietgat naar het andere. Uiteindelijk moesten de verdedigers zich terugtrekken zonder dat er ook maar één schot was gelost.
Na de overgave ontfermden de Veenendaalse burgers zich over de loopgraven. De planken en het prikkeldraad werden gebruikt om kippenhokken van te maken. De kazematten raakten in onbruik. De Duitsers herstelden de Grebbelinie aan het einde van de oorlog enigszins om zich te verweren tegen de geallieerden, die half april 1945 Ede al hadden bevrijd. Maar veel nut had dat niet, want de geallieerden gingen de strijd niet aan. Veenendaal verwelkomde pas op 9 mei, enkele dagen na de capitulatie, de bevrijders. Na de oorlog werden er op veel plaatsen verdedigingswerken gesloopt. De eigenaar van de grond waarop een bouwwerk stond, draaide op voor de kosten. De boer op wiens land de S7 stond, besloot er niets mee te doen.
