Moerenburg, landschapspark aan de rand van Tilburg. Omsloten door wegen ligt een kleinschalig en afwisselend gebied, rijk aan sfeervolle hoekjes, zandpaadjes, beken en vennen, akkers, weilanden en historische bebouwing. Sinds de Steentijd is deze streek bewoond en dit is terug te zien in het landschap. Het Moerenburgs Natuurleerpad leidt jong en oud langs tien karakteristieke plekken op een route van iets meer dan drie kilometer. Elke keer worden kort wat achtergronden, iets over landschap en natuur, verteld.
Om deze route onder de aandacht te brengen is, met goedkeuring van de Gemeente Tilburg en Werkgroep Behoud Moerenburg, een letterbox langs de route van het Moerenburgs Natuurleerpad gelegd. Dank gaat uit naar proefloper OnTi_.
Je kunt een folder ophalen nabij parkeerplaats 2 of bekijken via de site.
Openingstijden, vervoersmiddelen en honden
Een deel van de route wordt op bepaalde tijden afgesloten. Hou bij deze geocacherekening met de openingstijden:
Zomertijd (maart-oktober): 08.00 - 21.00 uur
Wintertijd (oktober-maart): 08.00 - 18.00 uur
(Brom)fietsen op grote delen van de route NIET toegestaan. Je (brom)fiets kun je het best bij P1 parkeren. Honden mogen mee, maar alleen aangelijnd. In het voorjaar kan vooral de weide nat zijn. Zorg dan voor goed schoeisel.
Beschrijving van de route
Je volgt de route van het Moerenburgs Natuurleerpad. Deze is te herkennen aan de houten paaltjes met daarop de route-aanwijzingen, maar zal hieronder met aanwijzingen worden beschreven. Op tien plaatsen zijn informatiepunten, waarop informatie over de sublocaties wordt gegeven. Deze zijn als referentiepunt opgegeven in de listing. Onderweg vind je de gegevens om de locatie van de letterbox te bepalen.
De eindcache is te vinden op N 51° 33.(A+1)BF E 005° 07.CDE.
De aanwezige stempel en stempelkussen graag in de cache laten zitten!
Route
- Begin de route op: N 51° 33.385 E 005° 06.796.
- Links van het bord op de startlocatie start je de route door links langs het huis te lopen.
- Bij de T-splitsing hou je rechts aan (ga NIET door de toegangspoort van Moerenburg) en vervolg de route waarbij je een bocht naar links maakt.
- Loop over de brug.
1. Zuiver water: De oudste zuiveringsinstallatie van Nederland (begin 20e eeuw), een monument. Betonnen bakken met mossen, oude lindes en wandelpaden tussen het riet. In de sloten groeit lisdodde, riet en mattenbies. Bacteriën aan de wortels maken vuil water schoon: een helofytenfilter. Pitrus groeit hier veel, de lampenlontjes van vroeger. De gedroogde schuimige kern neemt olie op.
- Loop rechtdoor tot je Huize Moerenburg bereikt.
- Ga bij de houten routepaal naar links.
2. Moerenborch: Een eeuwenoude boerderij in een beekdal. Later een pastorie en een landhuis met een grote tuin, slotgracht en theehuisje. Bij de opbouw van het moderne Huize Moerenburg is gekozen voor een grotere soortenrijkdom van planten en dieren. Hoogteverschillen en daardoor invloed van vocht en zon zorgen voor diversiteit. Vroeger werden gebruiksvoorwerpen (zoals borden, kannen en bestek) van natuurmateriaal gemaakt.
- Betreed Huize Moerenburg en zoek naar het aantal gevonden zegels. Stapeltel dit aantal en je hebt de waarde voor F gevonden.
- Ga vervolgens door de poort en sla linksaf.
- Volg wandelknooppunt 99 (bij T-splitsing rechtsaf).
- Aan deze knotwilgenlaan passeer je een wit betonnen blok. Neem het cijfer in de groene stip en trek daar de andere cijfers bovenop dit blok vanaf. Dit geeft C.
3. Knotwilg: De boerderijen in de verte staan aan de Broekstraat, een grens van hoog naar laag gebied. Vanaf nu lopen we naar beneden het Leij-dal in. Knotwilgen worden eens in de drie tot vijf jaar gesnoeid. De buigzame takken worden gebruikt voor vlechtschermen en takken-wallen waar weer veel dieren kunnen leven. Daarnaast hebben wilgen nog een bijzondere eigenschap: een stukje verse wilgenschors heeft dezelfde pijnstillende werking als aspirine en het helpt tegen hoofdpijn.
- Neem het eerste pad rechts, de brug over.
- Volg de route en neem het eerste pad rechts.
- Neem daarna het eerste pad links; je hebt nu voetbalclub Were Di aan je rechterhand.
4. Dierensporen: In Moerenburg vinden zoogdieren veel verschillende leefgebieden: de ree leeft in het natte broekbos, het konijn juist in het droge
talud van de snelweg. Er zijn daarnaast muizen, vossen, vleermuizen en mollen.
Konijnenkeutels hebben veel verschillende kleuren. Het konijn eet ze wel twee of drie keer op en steeds meer voedingsstoffen worden gebruikt. De kleur wordt steeds lichter. Op deze plek zie je, hoog in de boom, rustplaatsen van vleermuizen.
- Ongeveer 15 meter vanaf informatiebord 4. Dierensporen is het toegangshek tot een weide waar soms het Skuddeschaap graast. Stapeltel het aantal staande (puntige) latten voor het cijfer voor E.
- Loop verder op dit pad; aan het einde rechts aanhouden.
- Blijf wandelknooppunt 99 volgen (rechts na poort).
5. Beekdal: Hier komt de vroegere ‘blauwsloot’ met (zwaar) vervuild textielwater uit de stad bij het water van de Leij. Als Voorste Stroom gaat het richting Oisterwijkse vennen.
Op deze plek zie je allerlei soorten bomen die van vochtige grond houden: iepen (langs de weg met zaadjes als munten), wilgen (met spitse blaadjes), populieren (groot), es (bij de ijzeren brug) en de els (met zwarte zaadpropjes).
- Vóór de brug rechts door de poort.
- Aan het einde van dit pad voor de volgende poort.
- Je komt hier een routeaanwijzing tegen. Onder het logo 'Moerenburgs Natuurleerpad' staat één woord naast de pijl. Het aantal letters geeft B.
- Na het vinden van B, terug naar de poort en dan links de brug over en meteen na het passeren van de brug, neem je de poort rechts.
6. Hoog en laag: Meanders (bochten) in de Leij maken mooie diverse hoekjes en leefgebieden voor meer planten en dieren. In het natte beekdal was vroeger de grond voor boeren niet bruikbaar. Er werd veel puin van Tilburgse kerken en winkels gestort. Met een laag grond erop kon er toch een wei gezaaid worden.
- Pad volgen; einde pad rechts.
- Op de brug vind je een plaatje van Groot Lemmer. Noteer het cijfer achter 'type' als A.
- Loop de brug over en ga door de poort.
- Links aanhouden naar de volgende poort en passeer deze.
- Dan links afslaan.
7. Broekbos: Tussen het fietspad en de snelweg ligt een oud stukje broekbos. ‘Broek’ betekent nat. Vroeger was hier in het diepste deel van het beekdal veel meer broekbos. In de Leij vist de mooi gekleurde ijsvogel, hij scheert vlak boven het water. De oude brug is dan een te lange donkere tunnel. Met de nieuwe smalle brug kan de ijsvogel verder Moerenburg in.
- Na informatiebord 7 hou je het meest linkse pad aan.
- Steek het fietspad over en hou rechts aan.
- Bij de T-splitsing rechtdoor; het verharde pad op.
- Geel: Z-52D-01: zoek hier de waarde van D. Je hebt nu alle waarden voor de eindcoordinaten voor de cache verzameld.
- Ongeveer 25 meter na 'Geel', links door de poort.
8. Natte weide: Dit deel is in 2003 aangelegd als 'nieuwe natuur': bloemrijk grasland, bos en alleenstaande bomen, poelen en natte laagtes. Elk jaar wordt het mooier. Hier leven watervogels, kikkers, padden en andere amfibieën. Het waterpeil wordt zorgvuldig beheerd.
- Pad volgen via de linkerkant van de weide.
- Passeer de brug en ga rechtdoor de weide over.
- Passeer twee poorten.
- Na de tweede poort pad volgen en rechts aanhouden (links is een eigen weg!).
9. Vogels en vlinders: Een pad midden door een vogelparadijs. In het voorjaar klinkt er een ochtendconcert van vogels zoals de zwartkop, roodborst en tjiftjaf. Zij vinden eten en broedplaatsen in laag struikgewas. De brandnetel groeit op voedselrijke grond en is een belangrijke waardplant voor veel soorten vlinders. Een waard is de gastheer in een herberg. Op een waardplant kun je eten en verpoppen. Je vindt hier de hondsdraf met kleine blaadjes en paarse bloemetjes. Sap van de hondsraf is een goed medicijn tegen brandneteljeuk.
- Na de brug rechts.
- Bij 'Hoevense Kanaaldijk' rechtsaf onder het viaduct door.
- Net na het passeren van het viaduct, sla je rechtsaf.
- Vervolgens het eerste pad links (vóór het water).
- Ga bij 'Landschapspark Moerenburg' door het 'poortje' en vervolg de route links van het prikkeldraad. Net voor de bocht zie je rechts informatiepunt 10.
10. Lange Jan: In deze diepe plas leven veel vissen. In de vroege voorjaarsochtend paaien de karpers in het ondiepe warme water aan de kant. Opspattend water en springende vissen, alles om een vrouwtje te versieren. Lange Jan was de naam van een stoommachine met lange schoorsteen. Rond 1916 werd daarmee het kanaal gegraven, een echte bezienswaardigheid. Deze plek kreeg daardoor zijn naam. De witte bomen langs het water zijn abelen, een soort populieren en ze kijken je aan.
- Ga vervolgens tussen twee waterplassen door.
- Passeer de poort en ga de brug over.
- Passeer de volgende poort en steek de weg over.
- Ga door de houten poort.
- Sla linksaf richting het begin van deze route.