GOLS -oude spoorbaan Traditional Geocache
erwedee: Na 4 keer weggehaald en of verkeerd terug gestopt de cache maar in het archief gedaan.
-
Difficulty:
-
-
Terrain:
-
Size: 
(other)
Please note Use of geocaching.com services is subject to the terms and conditions
in our disclaimer.
Oprichting Op 9 augustus 1878 kwam de Lokaalspoorwegwet tot stand, waarmee aanleg van goedkopere lijnen mogelijk werd. De wet regelde namelijk een eenvoudiger beveiliging en een lagere asdruk. Baanwachterswoningen met bijbehorend personeel waren niet langer verplicht op lokaalspoorwegen, waarbij de maximale snelheid echter op 30 km/h werd gesteld. De Twentse textielfabrikanten waren gebaat bij een spoorlijn Winterswijk – Groenlo – Eibergen – Neede – Haaksbergen – Hengelo / Enschede. Onderling werd een comité opgericht dat de komst van spoor naar Enschede moest bevorderen. Hoewel de fabrikanten felle concurrenten van elkaar waren, werkte men goed samen en werd veel tijd in de ontwikkeling gestoken. Deze lijn was opgezet om een goede verbinding met het Ruhrgebied te krijgen. In Winterswijk sloot de lijn aan op twee eerder aangelegde lijnen naar Duitsland. Op 18 juni 1881 richtte Jan Willink de GOLS op. De GOLS zou twee hoofdlijnen gaan exploiteren, met twee zijlijnen. Winterswijk – Neede – Boekelo – Hengelo Boekelo – Enschede Winterswijk – Doetinchem – Zevenaar Doetinchem – Ruurlo – Neede De lijnen Winterswijk – Hengelo en Ruurlo – Neede werden op 15 oktober 1884 geopend. De lijn Winterswijk – Zevenaar kwam al snel op losse schroeven te staan, omdat de textielfabrikanten aan deze lijn veel minder belang hechtten dan aan de andere lijnen. Uiteindelijk werd Winterswijk – Zevenaar op 15 juli 1885 geopend. Op 7 december 1885 kwam de verbinding tussen Boekelo en Enschede gereed. Het GOLS-netwerk was daarmee 131 kilometer lang. Exploitatie De uitvoering van de treindiensten werd toebedacht aan de Staatsspoorwegen (SS). Deze exploiteerden de pasgeopende Betuwelijn tussen Elst en Rotterdam en konden het lokaalspoorwegnet van de GOLS eventueel hiermee verbinden, waardoor een belangrijke verbinding tussen Enschede en Rotterdam zou ontstaan. In 1882 sloot Willink een exploitatieovereenkomst met de SS. Deze schafte onmiddellijk vijf nieuwe stoomlocomotieven aan voor het uitvoeren van de dienstregeling, maar dat bleek voorbarig. De regering was namelijk bang dat de SS te veel monopolie zou verkrijgen in het oosten van het land en bepaalde dat de exploitatie van de GOLS-lijnen en de Betuwelijn naar de HSM zou gaan. De SS was hier niet van gediend en zo ontstonden in Enschede en Hengelo eigen GOLS-stations, omdat de GOLS geen toegang tot de bestaande emplacementen van de SS kreeg. Einde van de GOLS Al in 1893 wilde de HSM de winstgevende GOLS overnemen, maar dit lukte niet. In 1920 kreeg de HSM toestemming van de regering om de spoorlijnen van de GOLS, de EO (Enschede – Oldenzaal) en de KNLS over te nemen. De GOLS werd in 1928 opgeheven. In 1926 ging ook de eerste spoorlijn van Twente, Almelo – Salzbergen, over in handen van de HSM. Daarmee hadden de twee grote nationale spoorwegmaatschappijen het voor het zeggen in Twente. De concurrentie nam verder af en dit kwam tot een hoogtepunt bij de fusie van beide bedrijven tot Nederlandse Spoorwegen. Spoorlijnen werden gesloten wanneer ze niet rendabel waren en zo eindigde na 1935 het reizigersvervoer op de GOLS-lijn Winterswijk – Enschede/Hengelo. Het goederenvervoer tussen Haaksbergen en Enschede bleef gehandhaafd tot 1972, waarna de Museum Buurtspoorweg (MBS) de lijn ging gebruiken. Sinds 1974 is alleen het gedeelte tussen Haaksbergen en Boekelo nog bij de MBS in gebruik. Het deel van de GOLS-lijn tussen Twekkelo en Hengelo - bekend als het Hengelo raccordement AKZO - is sinds april 2016 in gebruik t.b.v. recreatieve spoorfietsen. Afgezien van deze twee recreatieve lijnen is van de GOLS-lijnen alleen nog de lijn Winterswijk – Doetinchem – Zevenaar in gebruik, tegenwoordig in exploitatie bij Arriva en Breng.
Additional Hints
(Decrypt)
zntargvfpu